గాన (గ ంభావళి దకండు పురిపండా అప్పలస్వామి

వ్యా్వావహారికా౦ ధ్ర వుహాభార త ౦ ఆది, సభా పర్వాలు

సనసంపుట ౧౦ 1

సో

పురిపండా అప్పులసాశైమి ta

కవితానమితి ఆధ్య క్లుడు

పాచీిన[గ౦ఖావలి రాజము హేందదధమ్ను

VYAVAHARIKANDHRA MAHABHARATAM

( CANTOS ADI - SABHA Vol 1

By PURIPANDA APPALASW AMY

First Edition - November i951

Sacocnad Edition ~ April 1963

Fhird Edition - October 1066 Price Rs 5-50

Printed at Saraswathi Power Press, Rajahmundry

Rights జరా చు by ihe Publiehers

PRACHEENA GRANENTAVALI ఇ త స క పి ఆ శ bb RK Y

Editor; PURIPANDA APPALASWAMY

విషయనూ చిక

4 శ్ర ప్రభ ముల ఆదెప ర్వ 0౧

ముదటి ఆశ్యానం 1-19 నాలుళో ఆశాంసం 87-126 (ఎస్రొవన l దుష్యుంతుడిక య్‌ 88 అను (క మణికి కి శకుంతల 91 ఉదంకుడి కథ 8 మవాోభఖిపుడూ గంగా 103 రురుడ కథ 14 శంతనుడూ సత్యవతీ 110 ఇండో ఆళాానం 2-58 ఫీవ్మ(్రతిజ్ఞ 118 నాగుల ఫుట్లుక 20 దీర్త త ముడి కథ 118 సము[ద్రమథనం 22 మాండాన్యముని కథ 125

సవతుల పంజెం 95 ఐదో ఆశారసం 127.165 గరుత్మంతుడి కథ 27 గాంధారి 127 శీనుడి జై రాగ్యం 87 కుంతి 129 జరాఠ్కారుడి కథ 89 పాండురాజు 181 పరీశ్నీత్తు మరణ గాథ 42 భి;దకథ 139 సర్పయాగం ఓ&7 '్వేతికేశు శాసనం 140 ఆన్మీకుడు ర్‌] ధర శై వరో 141 మూడో ఆశ్యాసం 54-86 ఫీముడు 142 దుర|ోభనుడు 149 వను చరిత రర అధునుడు 145 మత్స్యగంధి ర? నకల సహా'జేవ్రులు 147 సముని వీర్‌ పాండురాజు నురణం 148 'జీళదానవుల అవతారకథ రర (టోణా చార్యులు 155 జారనకంకం 67 ఏం అవ్యుడు 162 ఠషంజీవని 68 ,ఏరుదశిణ 164 కుడూ చేవయాని 72 పరీతు 164

శరన * ఆరో ఆశ్యాసం 166-214 లకుడమూా తి 73 అశ్రునిజ్యా (పదర్శనం 166

Il

(దుపదుడి పరాభవం 1764, రొ క సయాగ గి 219 యుచరాజు ధర్మరాజు 180 సస్థయంవరంి 942 కణిక నీతి 181 మత్స్య్యయం్యతం లెక్షిక నక క థ 198 ఐముగురూ ఎంచుకోండి 249 తండ్రీ కొడుకులు 155 ఇంద సేన ౩థ 267 లక్క. ఇల్లు 189 జోపది పెళ్ళి 962 పలాయనం 194 ఎనిమిచో అఆవ్యాసం 264-802 హీడింబ 19? ఇంద పస" 278 హీ డీంబుడి పధి ఉల నుంద-ఉవసుంరుల కడి 976 భుటోత్క_చుడు 204 అిపనుడి త్వీదమా [గే 79 ఇతాటనం 205 981 అ ఫర బి షు 10౪ oz ఏడో ఆ శాగసం 215-298

(కాపడీ ధృష్టద్యుమ్నుడూ ఎర సుభ్యద పళ్ల A891 పొంచాలాని" పయనం 219 ఆగ్నిహోతుడి అకలి 2లిర్‌ అం గార పర్థాడు 230 శ్వేతకి కథ 297 త్రపక్రీ నంవరుణుల క బకర్‌ గాండీవం 499 వశిషుడూ నిళశ్వామి(తుడూ 229 ఖాండవ గవానా 301 కలా RE సొదుడిక థ కశ లాధ్చకి వట్టల కథ 304 జాయ్యడి కథ 249

సభాపర్యమయు

మొదటి ఆశ్యాసం 809.855 ఇండో ఆశాంసం 856-403 ముయ నధ శం శికుపొలుడీ శిహొలు వీరి? నారదుడి రాజనీతి పసనంగం వశత శకుపొలుడి బధ కంకి లోక పాలకుల సభలు §1l9 పళాభకం 866 వాంనుధూ డిభకుదూ 826 పర్యునాళాయ నమూడులః $6 ఈ ధథొసంధుడు £81 జాడదరి S19 భుగధ విజయం 898 వస్త సహార అం త్‌ంర్‌ దిగ్విజయం 848

రొబనరాయం 362 "ఉర్లనరాచి

పురివండా అప్పలస్వామి

అంకితం

మూ!

అమ్మా, అని నిన్ను నోరారపిలిచీ, చివరిసారి నీ దర్శనం చేసీ, వెళ్ళివస్తానని నోరారా చెప్పీ

ఇచాళకి

ఎనిమి బెళ్ళు దాటుతున్నా యి. భారతం సంపూర్ణ ౦గా నానోట వినకండాచే వెళ్ళిపోయావు.

తీర్చుకోలేని ఈలోపం నిరంతరం వేధిస్తూనే వుంది నన్ను,

వం చెయ్యనూ !

నాకు 'తెలును

ఎక్కాడవున్నా నన్ను నింటావు నువ్వు. ఇదిగో

తెలుగు భారతం.

ఆశీర్వదించుం

విన్నపం

పెద్ద ఉద్యానంవంటివాడు వ్యాసముని ఆ ఊహ్వానంతో మటబోధారితిం కట్బప్కియం ఆ కల్పవృక్షం తెచ్చి, తిర్చి, దిద్ది తెలుగువాది బరొణి చెట్టుగా నాటారు మన అన్నయ్యా, ఎ_ా౮పెగ్గడా, తిక్కనలు మూలంఏంటే ముచ్చటగా చివరువేసీ, పూలుపూపీ పళ్లుంం చంది -

ఆం(ధ్యపజానికం అంతటికీ అది ఆంచెరావాలషు ఆకౌంకతో. ఆరంింఎపిం వ్యాం

హారి కాంథ మహాధారత వికాట ఉద్యోగాల సంపుటం వెలుపవగాం దేశకంశాలుుం శాలల నించీ ఆశకు మించిన ఆదర (పోత్వ్సాహాఎ అభింవాయిు I ఎ తో వమన ఏ కెటి ట్టు 29 అనకాఎల్లి ఎట్నాలవో ఎవ్మారాలూ, నత్కారాయా జరిగాయి ఎ పురు పెద్దలూ టుమునుటూ సదభి[పాయాలు పంపారు ఇంకా ఎందరో ఎన్నోవిధాల ఉశ్చాహపదిచారు,

ఈ నన్మొానాలూ సత్కారాలూ వ్యక్తేపరంగా నావి కావని నాకు తెలును ఇదంతా మహాభారతం మహాకావ్యానివి. ఆ భావంతోనే నతమిస్తకుర్టువుతున్నా ను. ఇతోధి మైన (పోత్స్పాహోనికి సవినయంగా దోయిలిన్తున్నాను.

మహాభారతం ఆమూల్మాగంగా అవగాహన కావాలంటే ఆషాదశ పురాణాలూ, శ్యతులూ, (శుతులూ, వివిధశాస్త్రాలూ-జవన్నీ ఆవలోకించడం ఆవసరం. అందు5నే పాఠకుల సౌకర్యం కోనం వివరణాలు నం[గ్రహంగా ఉదహరించాను. ఆపశ్యకత ననుసరించి ఆనేక చోట్ల నంస్కృ్రతం మూలం నహాయం తీసుకున్నాను. చివర పేర్ణనూచిక జతసరిడాను, పారకులకివి ఏమా(తం ఉసకరించినా నా (ప్రయత్నం సార్థక మవుతుంది.

ఈ సంపుటం ముదణలో పూపులు దగ్గిరనుండీ ఎంతో శ్రమించి తోడ్పడ్డారు పోద రులు శ్రీ విరుమమంతి సింహాచలముగారు. ఎన్నోహాపులు చూశారు మితురా శ్రీ సున్నం వీరరాజకవిగారు. ఎన్నో నలహాలిచ్చారు నేన్తం క్రీజయంతి మబ్బారావుగారు. ఇది న్యంతవనే మాసి, వి. యస్‌. మ్య్మదణూాలయానికి. ఈ సహృదయు అందరికీ నా వినయాంజలి.

ee శ్ర్యుడాడండా ఆప్తులన్వాశు

మయ; శ్రావణం శ

ఆదిపర్వ ౦

వఎఎఎద టి ఆ శాం స మం (పస్తాభన

పుణ్య తే (త్రమైన నై_మిశారణ్యంలో పెద్దపెద్ద మునలంతా = వేశముయ్య్య్యారు. కులపతిో శకౌెనక్షముని లోకకల్యాణం కోసం ౦జేళ్ళ స్యతయాగం వేస్తున్నాడు. నూతుడు* ఉగ్యశవనుడూ లకి వచ్చాడు. కథకచకవంర్తి ఆయన, వ్యాసముని శ్‌ష్యు రోమహార్ష ణుడి కుమారుడు. పురాణాలు యావత్తూ ఆయన క చివర నాట్యుమాడు తుంటాయి. అతి యూడడ ంతో-న వన్మండీ అతడి యక్ట్ళ - మూగారు. అనేకవిభాల గారవించారుం మంచి పుణ్యకథలు ఏవన్నా. వినిజించమన్నాగు. మునులంద నమస్కరించాడు నూతుడు, “నాకురాని కథలంటూ నేవు.

జొప్పండి ఎలాంటి కథ శావాలి మోకు?! వూరు వది వుంటే అజే ఇపుతానుి అన్నాడు.

“అపూర్వమైన కథ కావాలి మూక” అన్నారు మునులు. ద్యుంగా వుండాలి. అది వినడంవల్ల చక్కాని జ్ఞానం కలగాలి. లు పోవాలి” అన్నా రు.

* పదిజీలమంది మునుల్ని పోనీన్తూ "వేదం -దదివించేవాడు కులపతి.

శ అందదు? యజబజమానులుగానూూూ ఆందరూా రుత్యిజులం గానూ వుండి కుజ్హ ౦ చ్ళత్రయాగణం,

+ వురాళకాలదా ఆనీ క ంతస్థం చేస్‌ యజ్ఞాలా అవీ జరోటసప్పుకరూ, ర్చారుత్యానూ 'కాక్కిణాడుం కంాతుచం, భూ చాధయాళ్తాదాఖణం,

ప్యావహారి కాం(థధ మహాభారతం

“బావుంది. మోకు నచ్చినకథ - మహాభారతం చెపుతాను, నండి,”” అంటూ ఉపక్రమించాడు సూతుడు.

“ఆదికాలంలో వేదాలన్నీ వొక కరాదగ్గిర కలగాపులగంగా వుండేవి. వది వదో చెప్పడానికి ఏలుపడేదికాదు. అవన్నీ విడ మర్చినవాడు వ్యాసముని. రుగ్వేదం, యజ కందం, సామ వేదం, అథర్వ వేదం - ఇలా నాలుగు వేడాలుగా విభాగించాడు. ప లుడూ వై శంపాయనుడూ నుమంతుడూ జై మినీ = ఈ నలుగురు శిష్యులిక్‌ చెప్పి వరసగా ఆ సాలుగింటికీ సూ. తాలూ రాయించాడు, "వేద వ్యాను డయాడు. ఆ వేదవ్యాసుడు రాసిన పుణ్యకథ మహాభారతం.

“తన తపశ్ళ క్రి వల్ల పగ్గనిమిది పురాణాలూ*్క, ధర్భశాస్తాల అర్థాలూ, వేదాల వేజాంతాల తాత్స ర్యాలూ, ధర్మార్ల కామ మాశకూలికి సంబంధించిన కథలూ, ఇతిజళసాలూ, (పనిద్దులెన సుహామునులా మహారాజులా వంశచర్మితలూ, వర్లా(శమాల ధర్న కమూలూ, శ్రీకృవ్ల మహాత్మ కామూ, భారతేపీరుల మహాగుణా లూా_ వవన్న్నీ నిర్శలమూ, విజ్ఞానవాయమూూ ఐన తన వాగ్షర్పణంలో (ప్రతి ఫలించేటట్టు మహాభారతం రాశాడు వ్యాసముని. అజేపనిగా కరూచుంకు ఇది ముగించే సరికి మూడేళ్లు పట్టింది ఆయనకి,

“ధర్మ్శతత్వం తెలిసినవాళ్లు ధర్ణశ్యాన్ర మని పొగిడారు దీన్ని. వేదాంతవేత్తలు వేదాంత మన్నారు. నీతికోవిదులు నీతిశాస్ర్ర మన్నారు. మహాకనులు మహాకావ్య మన్నారు. లాథుణికులు లతుణశా(స్ట్రు మన్నారు. చరి్యితకారులు ఇతిహాస మన్నారు. పారాణికులు పురాణాల సంపుటీకరణ మన్నారు.

* పద్ధెనిమిది పురాణాలు * (న్నాపురాణం, పద్మఫురాణం, విష్ణు ప్రరాణం, శివపురాణం, శ్రునుడ్భాగవతం, నారద ఫురాజణథి, మార్మ్క..౧జీయ పురాణం, అగ్నిపురాణం, భవిష్యపురాణం, (బన్మావైవర్తపురాణం, లింగ పురాణం, వరాభాష్త్రురాణం, స్కాందపురాణం, వాదన పురాణం, కూర్చు పురాణం, మర్చ్యవురాజుం, సర్తుద్సపు రాజం, (్రుహ్నోండపురా జజ. విన్దువ్తుబాణం ర్వీ ఈ

ళ్‌

ఆదిపర్వం త్రీ

“విశ్వక_ర్త చేసిన భూ(పపంచంలో ఉపడీపాలూ, మహోద్వి పాలూ వున్నట్లు మహాభారతంలో ఉపపర్యాలూ, మహాపర్వాలూ వున్నాయి. అవీ చెపుతాను వినండి.

అను [కమణిక

“పౌషుడి చరితా, పులోముడికధా, ఆన్తీకుడికభా, ఆది వంశం పుట్టుకా, పాండవులూ వాళ్లూ పుట్టడం, లకూాఇల్లు కాల్చడం, హిడింబి కధా బకాసురవభా, అంగారవర్షుడికధా, (చఛాపది స్వయం వరం, (చాపది పెళ్ళి, విదురుడిరా కా, అర్ధ రాజ్య(పా _వ్స్‌ అర్జునుడి తీర్ణయా( తా, సుభ(ద్ర పెళ్ళీ, అరణం "లేవడం, తూూండవవన దపవహానం, మయుడు కనివించడం, సభానిర్మాణం, మం(తాలోచన్యాా జరా సంధుడి వధా, దిగ్విజయం, “రాజనూయం, అర్హ వ? అర్పించడం, చవినుపాలవభథా, జూదం, మళ్ళీజూదం, అరణ్న్య(ప వేశం, కివ్యూర వధా, ఇం(దకీలపర్వ తానికి వెళ్లడం, శివుడు కిరాతుడై. రావడం, ధర్భ రాజు తీర్ణయా(_ఆా, జటానురుడి వధా్మా యశుడితో యుద్దం ఛీముళ్లే అజగరంపట్టుకోవడం, మార్మ..౦డేయముని కథా, సత్యభామా (చాపదుల సంవాదం, దుర్యోధనుడు గొబ్నప లైలికి వెళ్ళడం, (పాయో పవేశం, ముద్దలుడు కుంచెడు వడతో అతిధిసఆఈ్మా-రం చెయ్యడం, (చాపడిని ఎత్తుకుపోవడం, కర్టుడికుండలాలు ఇం(దుడు పట్టుకుపోవడం, అరణి కథా, సాండనవులు విరాటరాజు కొలువు చేరడం, కీచక వధా గో ((గవహాణం, అభిమన్యుడి వివాహం, యుద్ద(పయత్నం, సంజయ రాయబారం, ధృతరాష్ట్రుడి జాగరణం, సనత్పుజాతీయం, సంధి(ప్రస్తావనా, కృష్ణ రాయ బారం, యుద్దయా( శా, ఉలూూక రాయ బారం, రధికుల్ని లెక్కించడం, కర్టుడి సహాయనిరాకరణం, అంబకథా, జంబూద్వి పని ర్మాణం, భూవరి మాణాం, భీష్ముడి అభి పేకం, భగవ ద్‌తా ఛీప్టువధా, (దోణుడిఐభి శే కం, సంక_ప్తకులవధా, అభిమన్యుడి వథా, అర్జునుడి (ప్రతిజ్ఞా, జయ్యిద్రథుడివధా, ఫఘుటోత్క_.-చుడి వధ్యా (దోణుడినథా, నా రాయ 'ణా్యన్త్రు(ప ఊూగం, కర్గవథ్యాా శల్యుడివథా

4 వ్యావవహారికాం(ధథ మహాభారతం

దుర్యోధనుడు మడుగులో దూరడం, గదాయుద్దం, సరస్వతినది మొద లెన ఫ్ర నిదిస్తున్న వాళ్ళిని అశ్వ'కామ చంపడం, అశ్వ ర సేమీకాస్త ౦ (ప్రయోగించడం, ధర్మరాజు తిలోద కా లివ్వడం, ైలవిలాపం, అపరకర్ణలునిర్వ క్రి రించడం, ధర్మరాజు రాజ్యాభీ చ్చే కం చా రాక వధా, గృహవ భాగం, శాంతిప పర్వం, రాజధ ర్మూల వివ రణ్కా ఆపద్దర్మాల వివరణా, వాూాయతధ రాల వివరణా, భీవు డదు భర్మరాజుకోరిన ధర్మాలు వివరించడం, భీష్ముడి మరణం, అశ్వ మేధం, అనుగ తా, ధృత రాస్త్రడూ మొదలె నవాళ్ళు అ(శమవాసం చెయ్యడం, పాండవులు వెళ్ళి చూడడం, నారదుడిరాకా, యాద వకులంలో ముసలం పుట్టడం మహో(ప్రస్టానం, స్వర్తారోహణం, హరివంశం భవివ్యుత్సర్యం - ఇవీ వందా ఉపపర్వాలు.

| “ఆదిపర్వం, సభాపర్వం, అరణ్యాపర్వం, విరాటపర్వం, ఉద్యోగ పర్వం, భీహ్మపర్వం, (దోణపర్వం కర్జపర్య్టం, శల్యపర్వం, సౌషెక పర్వం, డ్ర్రీపర్షం, శాంతిపర్వం, అనుశాసనికపర్వం, అశ్వమేధ పర్వం, ఆశ్రమువాసపర్వం, మౌాసలపర్వం మహ్మాపస్థానిక పర్వం, న్వర్హారోపాణపర్యం - ఈ పద్దెనిమిదీ మహాప రాలు,

“పెద్ద ఉద్యానవనం ఇంటివాడు వ్యాసముని. ఆ ఉద్యానంలో కోక ం కల్పవృతు.0, కథలు కొమ్ములు. వేదార్థాలు సీడపట్లులు. భర్మార కామమాతాలు పువ్వులు. కృృష్ణార్తునగుణకీ_ర్త నం పళ్లు. "పండి తులనికాదు, పామర్తనికాదు, పిల్లలనికాదు, వృద్ధులనికాదు, మానవ మూతులు ఆందరికీ ఆశ్రయ దాయక మెంది మహాభారతకల్పవృత.౦.

“తదెకదిక్షులో మూడేళ్లు కూచుని మహాభారతం ముగించాడు మహాముని. * దీన్నిప్రణారంకోనం నారదుడి దేవలోక 6 పంపాడు. ఈ వ్యాసుడు భఖ భారతిం. చెపుతూ వుంటే విఘ్నేశ్వర డు రాన్వూవ్లుం "దే ఛ్లాడని వొక కథ వుంది. అగకుంజా చెపుతూ వృంచమని విష ఘ్నుశ్షురుఢడు కోరా

డట | కందా రాయమని వ్యానువన్నాడట ' కథ ఆలోచించుకో వల నీవ చేల పుడు, తర కానిభుట్లాలు వెప్పేవాడట వ్యాసుడు. సులభం గా ఆరం జాన వాటిన వ్యాసభుట్లాట్లు ఉంటారు జండీతంలు, క

ఆదిపర్వ ౦ స్‌

డేవలుణ్ణి పితృలోకానిక్రీ, శుకుల్షై గరుడ, గంధర్వ, యతక్షు, రాతస లో కాలికీ, సుమంతుకి నాగలోకానికీ పంపాడు. నరలోకంలో (ప్రచారం చెయ్యడం కోసం వైశంపాయనుక్ణో నియమించాడు. వై శం పాయనుడు జనమేజయుడికి చెపుతూవుం కే విని వచ్చాను చేను.

“కృతయుగం చివర 'దేవానురయుద్ధంలా, (లేతాయుగాం తంలో 'రామరావణయుద్ధంలా, దాగపరంతుదిని కురుపాండ వయుద్ధం జరిగింది. అందులో భీష్ముడు పదిదినాలు పోరాడొడుం (దోణుడు ఐదుదినాలూ, కర్ణుడు రెండుదినాలూ, శల్యుడు వొకపూటా, దుర్యో ధను డొకపూటా యుడ్ధం చేశారు. ఏడు అత్రోణీల సేన పాండ వులిది. కౌరవులిది పదకొండు అవ్షోశీలు ఈ ప ద్దనిమిది అవమేణీల సేనా శమంతేకపంచకంలో వాకోరాహోరి పోరాడింది. ఆ పద్దెనిమిది దినాలూ భూమండలం గజగజా నణిక్రిపోయింది.

“మనస్సుసపెట్టి మహాభారతం వొక్క-కేవిం కేచాలు. నాలుగు వేదాలూ, పద్దెనిమిది ధర్శశాస్తాలూ% పద్దెనిమిది పురాణాలూ, మాతు శాస్త్రాల రహస్యాలూ అన్ని అవగతమా తాయి” అన్నాడు,

“ఐతే మహాభారతమే వింటాం. వివరంగావెప్పు” అన్నారు మునులు. “శముంతకపంచకవుం కు వమిటి? అక్షోణీ అంక ఎంత 1 అనీ అడిగారు.

“(కేతా ద్యాపరయుగాల సంధినాటి మాట,” అంటూ ఎత్తు కున్నాడు సూతుడు. త(కతియులమోడ ఆ(గహించాడు పరళు రాముడు. ఇరవై వొక్కమార్లు దండయాకతచేశాడు. కు(త్రియు డన్న వాళ్షైల్లా తన గండగొడ్డలితో నరికిపారేశాడు. రాజులర_క్తంతో ఐదు ముడుగులువేశాడు, ఆ ర కృంతోనే వత్చతర్చణం చేశాడు.

x స్మతులే ధర్మశాస్త్రాలు మనుస్మృతి, బృవాస్పతిన్మృృతి, దత్న సతి, యమన్మృృతి, విమ్ణుస్మృతీ, శంఖ న్మృతి, గోతనుస్మ ఎలి, అంగిరసస్మ తి అ్రిన్మతి, అపస్తంబన్మ తి, యాజ్ఞవల్క్య న్న ఖతి? శాతాతపస్మతి, ప రాళర సతి, (పాచేత సన్న ఎకి, సంవ ర్హస్మ ఎ్రెతీః జాళనస్మ ఏతం లిఖిత న్మృృత్కివోరీత స్ట గతో

6 వ్యావహారి కాం(ధ మహాభారతం

విత్స దేవతలు వచ్చి (పార్టించిన మోదట ఆయనకోపం శమంచి ర ్కక్షంతో అలా ఆయన మడుగులు చెసిన (వ బేశం ఫమంతేక పం మెంది. అదే కురుశే (తం.

“బక అమ్లోణీ సంఖ్య - ఒక రధం, ఒక వనుజా, మూడు గు లూ ఐదుగురు భటులూ వున్న సెన్యం పత్తు ఆంటారు. అ టివి మూడు పత్తులు ఐతే వొక చసేనాముఖ హాతుంది. మూ సేనాముఖాాలు వొక గుల్మం. మూడు గుల్మాాలు వొక గం మూడు గణాలు వొక వాహిని, మూడు వాహినులు వొక సళ మూడు పృతనలు వొక చమును. మూడు చమువులు వొక అనీ! పది అనీకినులై తే వొక అక్షూహిణి. అంప ఇరవై వొక్క-వేల ఎనివి వందల డబ్బయి రథాలూూ అన్ని ఏనుగులూ, అరవై ఐదువేలా ఆ వందల పది గురాలూ, లశ తొమ్మిది వేల మూడువందల యా మంది భటులూ వున్న సైన్యం వొక అక్షోణ అవుతుంది.

“సేనల వేర్లు | రథాలు | వనుగులు | గురాలు | భటులు పత్తి l 1 | ల్‌! గ్గ చేనాముఖం కి క్ర 9g | 18 గుల్హం 9 9 27 శక్‌ గణం 27 2 81 | 185 వాహిని 81 81 243 | 405 పృతన 248 248 729 1,215 చమువు 729 729 2,187 | 3,645 అసీకిని 2,187 | 2,187 ౧వీ01 10,9835 అక్షాహిణి 21,870 | 21,870 6ర610 | 1,09,850

పాండవ నేన?7అక్షో 1,56,090 1,55,090 | 4,59,870 7,09,450 శారవసేన 11 ,, | 2,40,570 | 2,40,570 | 7,31,710 | 1902౫50 18 ౫ | 8,98,600 | 8,98,660 | 11,80,930 | 19,68,800

ఆదిపర్వ రి 7

“ఇలాంటి పద్దెనివింది అక్రోణీల సై న్యం పద్దెనిమిది దినాలు ఘోరంగా పోరాడింది కురుశ్నే[తంలోం

“ఆ కురుశే(తంలోచే కొన్నా శృకిందట జనమేజయ చక్రవర్తి గొప్ప యజ్ఞ మొకటి. చేస్తున్నాడు. య్యాశాలముందు కులాసాగా తిరుగుతూ వో కుక్కవీల్ల కనపడిం దొకనాడు. జనమేజయుడి తమ్ములు (శ్రుత సేనుడూ ఫీముసేనుడూ ఉ్యగనేనుడూ కొట్టి తరిమూరు డాన్ని. కుక్కొ-విల్హ చేరు నారమేయుడు. దేవత ఐన ఆడకుక్క- సరమ కుమారు డది. దెబ్బలు తిరి అరుచుకుంటూ వెళ్ళి తల్లితో మురపెట్టాడు సారమేయుడు మండిపడింది సరమ. జనమేజయుడి దగ్గిరికి వచ్చి అనవలసిన నాలుగు మాటలూ అని వెళ్ళింది. “అ( క్రమంగా నా కుమారు క్లో కొట్టారు ని తమ్ములు. ఇంతేనా వివేకం తేక పోయింది వాళ్ళకి వ అపరాధమూా చెయ్య లేదు నా చిట్రితండి. పసికూన. మంచీ చెడ్లా లేకుండా వేదవాళ్ళని, నోరూ వాయీ లేనివాళ్ళని బాధించే దుష్టులమోద మబ్బులేని విడుగు పడు తుంది” అంది. ని క్చేష్ట్రుడెపోయాడు జన మేజయుడు,

“యజ్ఞం ముగిసింది. హస్తినాపురం వచ్చేశాడు చ(కవర్తి, ఐనా సరము మాటలు వునస్సులో మెలుగుతూ నే వున్నాయి. అందుకు అవసరమైన శాంతులూ అప్‌ జరిగించాలి. తగిన పురోహితుడి కోసం వెదకడం మొదలుపెట్టాడు. ఎన్నో మునిషల్లెలు వెదికి సోమ[(శవసుడ నే తపశ్శాలిని తీనుకు వచ్చాడు. (శ్రుత శవసముని కకుమారుడాయన. ఒక నాగకన్య (కుత శ్రవసుడి శుక్రంపానంచేయడం వల్ల ఆమెకి పుట్టినవాడు సోమ(శ్రవసుడు. మంచి తపస్ఫంపన్నుడూ, పుణ్యవంతుడున్నూ. అతడు కోరినవన్నీ ఇచ్చి అతక్ణి పురోహి తుణ్ణా చేసుకున్నాడు జనమేజయుడు,

“పురోహితుడు "చెప్పిన (ప్రకారం నడుచుకుంటూ ఎన్నో శాంతులు చేశాడు చక్రవర్తి. ఎన్నెన్నో యజ్ఞాలు చేశాడు. సహగోమాలు చేసి చేవతల్ని తృృక్తిపరిణాడు, _చానాలునేసి

రి వ్యావహారికాం(ధ మహాభారతం

(బావ్నాల్ని. సంతోషపెట్టాడు. పూర్వమహారాజుల మశ్లేనే ధరం తహకుండా నితంకలాంణం పచాతోరణంగా రాజంయేలుతూ So జేశం Bel స. న ఉఆద౦కుడికఖ

ఇలా వుండగా ఉదంకుడని వొకముని వుండేవాడు. సెల ముని శిష్యుడాయన, మహాతపశ్ళాలి. గురుకులవాసం చేసి అపార మైన గురుళ్ళుళూవ చేశాడు. నిషస్టాపరుడ్రై. విజ్ఞానవంతు డయాడుం గురువు దయవల్ల _అప్టసిద్ధులూ సంపాదించాడు. తలో నాలికలాగ మసులుకుంటూన్న శిష్యుడు కావడంచేత ఇల్లూ ఇల్లాలూ అతని పరంచేసి వోసారి (ప్రవాసం వెళ్లాడు సెలుడు. ఇంతలో రుతు స్నానం చేసింది గురుపత్ని. ఉదంకుడి దగ్గిరికి వచ్చి తన్ను పరి (గహించవముంది. సాహాసించకండా వూరుకున్నాడు ఉదంకుడు. కొన్నాళ్ళకి గురువువచ్చి శిష్యుల్లో మెచ్చుకున్నాడు, “సి రుకుల వాసం పూర్తయింది. వెళ్లు, ఒక ఇంటివాడవై సుఖపడు” అన్నాడు. “గుకుదక్షీణ సెలవియ్యండి” అన్నాడు శిమ్యుడు. “వద్దు, నీళు శరా "పే శాలు నాకు” అన్నాడు గురువు, “అంతగా ఇవ్యాలనే నీకు వుంకు మా అవిళ్లే అడుగు” అన్నాడు. “పౌవ్యమహో రాజు, రాణీ చెవుల్లో మంచి బంగారం కుండలాలజత వుంది. వాటిమోద ఎన్నాళ్ళ యో వుంది నాకు. చేతనయితే అవి తెచ్చిపెట్టు నాలుగురోజుల్లో "కావాలి అంది గురుపత్ని,

“చి త్తి మని బయల్దేరాడు ఉదంకుడు, ఒక్కడూ అడవిలో పడి వెళుతున్నాడు. ఎదురుగుండా సపెడ్డ ఎద్దుమోద వో దివ్యపురు వుడు తారసిల్లాడు. అతడు ెప్పినపకారం ఆ ఎద్దువేడ తిన్నాడు ఉదంకుడు. దివ్యపురుషుడి అను[(గవాం నంపాడించాడు, అక్కడ

* అష్టసిద్ధులు . అణిమ, మహిమ, గరిమ, అఘిమ, (పౌ (పొళామ్యం,

ఛఈణశక్యం భనిళ్యం,

ఆదిపర్వ ౦ 9

నుండి తిన్నగా పౌమ్యమహాోరాజు దగ్గిరికి వెళ్ళి దీవించాడు. సగార వంగా సత్కరించాడు పౌష్యుకు, “మపహోారాజూ నీ దగ్గి యాచన కోసం వచ్చాను) అన్నాడు ఉదంకుడు. న్స్‌ రాణీ చెవుల్లోని కుండ లాలు కావాలి నాకు. అవి గుకుదక్సిణళగా అర్చించు కుంటాను? అర్నాడు.

“కృ'తార్లుణ్ణయాను? అన్నాడు పౌమ్యుడు. “*ముహోత్నుడివి నువ్వు. నీ అంతటి వాడికి ఇవ్వగలిగే భాగ్యం ఎలా దొరుకుతుంది మాకు |! వెళ్ళు. న్‌ు అడ్రేముంది ' నా మాటగా చెప్పి నా భార్య దగ్గిర కుండలాలు పుచ్చుకో”) అన్నాడు. అంతఃపురానికి వెళ్ళాడు ఉదంకుడు. ఎక్కడా కనపశ్ఞేదు రాణి. తిరగి వచ్చేశాడు. “రాణివానంలో ఆమె లేదు. ఎక్కడ వుందో వారి! నువ్వే తెప్పించి ఇయ్యి”? అన్నాడు.

“అ "జేమిటి * లోగిలి లోనే వుందామె. ఐతే ఆమె మహో పతివత. పవి_తురాలు. అళుచులైన వాళ్ళకి కనపడదు, నువ్వా (తిలోకపావనుడివి. అశుచి వని ఎలా అనేది నిన్ను 1 అన్నాగు పొష్య్వుడు. తరీక ఐతే కావచ్చు అనుక శన్వాడు ఈవంకుడిం. వేడ తిని ఆచమించుకోలేదు చేను. ఆ అశుచిత ౦ శ్రే అవిడ పం పశ్ళేదు” అని స్థిరపరు చుకున్నాడు. తూర్పుదిక్కు. ౧౦ (ని కాళ్ళూ చేతులూ మొహం కడుక్కూన్నాడు, ఆచమ ౦ ఇ కుని అంగ; పురానికి వెళ్ళాడు. ఎదురువచ్చినవుస్కూరించింది. కాశ, కుండలాలు తీసి చేతిలో "పెట్టింది. “త శుకుడు వీటికోసం కనిపె్టాం కూచున్నాడు. అభేద్యుడు వాడు. మాయావి. ఏవమా(తం వీలుచికి నా ఎగ *జేనుకు పోతాడు. జూ(గ_త్తి” అని మరీమరీ చెప్పింది. “పర౫* లేదు. అప మత్తుజ్మయి వుంటాను? అన్నాడు డఉదంకుకు. రాజువగ్గికం వచ్చి “ వెళ్ళివస్తాను” అన్నాడు. “అ దేమన్నమాట్క, అపూర్వంగా వచ్చిన అతిథెవి నువ్వు. భోజనం చేసి వెళ్లు? అని రౌర్రికారు పౌమ్యుడు, ఒప్పుకున్నాడు ఉదంకుడు,

నగ

Ld

10 వ్యావహారికాం(ధ మహాభారతం

భోజనసమయంలో ఉదంకుడి వి సట్లోవొక తలచెం[టుక కన పడింది. మంజిపడ్డా డతడు. “చూడకుండా అపవిత్రమైన అన్నం పెట్టావు, అంధుడ వైపోతావు అని శపించాడు. “*ఈపాటి చిన్న తప్పుకి ఇంతపెద్ద శాపం పెట్టావు. సంతానం తేకుండా పోతుంది సీకు” అని (ప్రతిశాపం పెట్టాడు పౌమ్యుడు, “ఆహా అలా వీశ్లేదు. గొడ్లు వాళ్లే కాలేను. శాపం ఉపసంహరించు” అన్నాడు ఉదంకుడు. “అది సాధ్యం కాదు నాకు. నువ్వే ఉపసంహారించూ” అన్నాడు పొమ్యుడు. “మునస్సు వెన్నలా వుంటుంది మాట పిడుగులా వుంటుంది (బాహ్మ లికి, రాజుల్లో సరిగ్గా కది విపరీతం. అంవేశ శాపం మరల్బ గలుగు తాడు (బాహా గడు. శాంతుడయిస్నీ కు(తియుడు మరల్చలేడు. కనక అన్నుగహించు*” అని (పార్టించాను, కనికదించా౫ం ఉదంకుడు. “కాగెద్ది దినాల్లో నీ దృష్టి నీకు వస్తుంది” అన్నాడు,

“ఎలా ఐతేనే గురుపత్ని కోరిన కుండలాలు సంపా దించాను, దక్షిణ చెల్లించి గురువుగారి రుణం తీర్చుకుంటాను”? అను కుంటూ తిరుగుముఖం పట్రాడు ఉదంకుడు. దారిలో వో మంచినీళ్ళ మడుగు కనపడింది. ఆగాడు. కుండలాలు వొడ్డునే పెట్టాడు. ఆచమనం కోసం నీళ్ళలోకి పెళ్ళాడు.

ఇంతవరకూ దిసమొలతో తన వెనకాలే వస్తున్నా డొక వ్వక్తి. అదే సమయ మని కుండలాలు చపాయించి పరిగెత్తాడు, చూశాడు ఉదంకుడు, జేగలాగ వెంటపడ్డాడు. పట్టుమని పదడుగులు పోలేదు దిగంబరుడు. పట్టుకున్నాడు ఉదంకుడు, పట్టుకోవడమే తడువు, పామైపోయాకు దిగంబరుడు. కుండలాలతోసవహో వొక పుట్టలో దూరి పోయింది పాము, పొతాళ్ళానికి వెళ్ళిపోయింది. పామే తతకుడని (గహించాడు ఉదంకుడు. వెంబడించాడు, తొనూ పుట్టలో (పే లించాడు. నాగలోకం వెళ్ళాడు. తశ్సకుడి పత్తా కనపడలేదు. నాగ రాజుల్ని సోత్రంచేశాడు,

ఆదిపర్వ ౦ il

కొండలూ; వనాలూ, నదులూ, నచాలూ, సరస్ప్సులూ, నము(జాలూ -- ఇన్నింటితోసహో భూమండలం వెయ్యిపడగలతో మోాస్తున్నావు. పాలసము[ దంలో విష్టునూూర్తికి పరుపుగా వుంటు న్నావు, నీ అనంతుడా, ఆదిచేవుడా, అను.(గహించూి” అన్నాడు,

“రాక్షసబాధథ లేకుండా నాగలోకం రత కేకలా కాపాడావు" తపళ్శాలివి. దేవతలూ, రాత్సనులూ పాదాభివందనం చేసే పరమ శివుడికి కంరాభరణంగా వున్నావు, సర్పరాజ్యా ఓ వానుక్కీ అను (గహించు” అన్నాడు.

“దేవలోకంలోనూ, మానవలోకంలోనూ నిర్భయంగా సంచ రిస్తారు మూరు. (ప్రతాపవంతులు, మో విపాగ్ని తట్టుకునే విరోధులు లేరు మోకు. మహోనుభానులు. ఐరావత వంళస్ట్యులెన కోటానుకోట్ల నాగ రాజులారా, అను[గహించండి” అన్నాడు,

“కులపర్వ తాల ల తామందిరాల్లో కుమారుడై న అశ్వ నేనుడితో న్వేచ్భావిహారం చేస్తావు. ఘోరారణ్యాలలోనూ కురుత్నే(త్రంతోనూ కులాసాగా సంఛారంచేస్తావు, దర్పశాలివి. పసరా(క్రమవంతుడివి, శూరుడివి. తతకుడా, అనుగహించు”” అన్నాడు.

ఇలా స్తోత్రం చేస్తూవుంకు వో చిత్రమైన దృశ్యం కనపడింది అతడికి, ఇద్దరు (శ్రీలు తెలుపూ నలుపూ దారాలు పడుగూ వేకా చేసి బట్ట చేస్తున్నారు మరో ఆరుగురు కుమాళ్లు పన్నాండు శేకుల చక్రం తిప్పుతున్నారు, అదయాకి ఒక 'వేద్ద గరం, గుర్రం మాద ధగధగా మురిసిపోతూ వొక దివ్యపురుషుడూ కనిపించారు. దివ్వపురుషుక్లో మంచి అర్లనంత మైన మం[తాలతో సో,తంచేసాడు ఉదంకుడు. “సంతోషించాను” అన్నాడు దివ్యపురుషు శు. “సీ సో తంలో అతిశయో క్రీ, అసత్యవమూ లేదు. కల్టషంలేని చరిత నీది. చెపు, ఏం కావాలి 1?) అన్నాడు.

“నాగలోకవముంతా నా వశం కావాలి” అన్నాడు ఉదం కుడు, “అజ్‌ సీ అభీష్టమె తే, ఇదిగో చూడు, ఈ గుర్రం గువ్యా

{2 వ్యావహారికాం(ధథ మహాభారతం

(పజేశంలో వూదు” అన్నాడు దివ్యపురుషుడు. ఊదాడు ఉదిం కుకు. జకోదడమే తడున్ర, గుర్రం నవరం[ భాలనుండీ అగ్ని జాగలలు బైల్లేరాయి. ఘోరంగా వుండి అగ్ని, పాతాళలోక మంతా భయంకరంగా వబ్బభించాయి. వంటలు, సందుసంచునా వమూల మూలలా అంటుకుంటున్నాయి. కల్పాంతంళలోని బడచబాగ్నిలా వుంది. నాగలోకానికి అకాల(ప్రళయం వచ్చినుంది. వాము లన్ని _పాణభయంతో జజ్జరిల్లి పోతున్నాయి తక్షకుశూ అడిలి పోయాడు. వమిటీ కొత్త ఉపద్రవం !' ఉదంకుడి కోపాన్ని శాదు కదా!” అంటూ నిలువునా వడికిపోయాడు. కుండలాలు పట్టుకు వచ్చి దండం పెట్టాడుం

కుండలా వేమా చేతికి వచాయి. కాని పాతాభంనుండి బె టబడడం ఎలాగ? నాలుగోనాటికి కావాలండి గురుపత్ని. ఇవాళే నాలుగో రోజు, ఇచే ఆమె కుండలాలు తొడగవలసిన దినం. ఏమిటీ సాధనం * ఇవాళ తప్పి తే ఇంత (ప్రయత్నమూ బూడిదలో పోసిన పన్ని రొతుంది. ముడుకల్లో తల పెట్టుకు కూచున్నాడు ఉదంకుడు.

“ఎందు కలా అధ్రార్యపడ తావు” అన్నాడు దివ్యపురుషుడు, “సీ విచారం నాకు తెలును, భయపడకు. లే ఈ గ్నురం మోద కూచో. గాలికంశ, మనస్సు కంకే వేగం పోతుందిది. "ప్ప పాట్రో చేరుకుంటాను” అన్నాడు. ోబతికిపోయాముి? అంటూ గ్ముర్రందిరాద కూచున్నాడు ఉదంకుడు. కన్ను మూసి కన్ను తెరిణాడో లేదో, గురువుగారి వాకిట్లో వికిచిపెట్టి ద గరం,

అప్పుటికే శుచిస్నానం చెసింది గురుపత్ని. కొ_త్తచీర కట్టు కుంది. కుండలాలకోసం కనిషెట్టుకు కూచుంది, ఉదంకుళ్లై చరాసి వాకిట్లోకి పరిగెత్తింది. కుండలాలు చేతిలో పెట్టి నమస్కరించాడు ఉదంకుడు,

“ఏవెోోూయ్‌్‌ ఇదిగో అన్నంత దగ్గరలో వ్రందికదా వొమ్యుడీ పట్నం, ఇంత అలస్యం చళా వేం 1? అన్నాడు గురువు,

ఆదిపర్వ ౦ 18

6 అనవ్రును, ఆలస్య మే అయింది వం చెప్పేది ౯?” అన్నాడు ఉదంకుడు. జరిగిందంతా వివరించి చెప్పాడు. “దార్లో దివ్య పురుషుడు కనపడడ మేమిటి? ఎద్దువేడ తినిపించడ మేమిటి ? నాగ లోకంలో అంత గ[రవూూ దివ్య పురుషుడూ ఏమిటి ? శ్రే ఎవరు ? తేలుపు నలుపు చారాల వృస్త్రమేమిటి ? ఆరుగురు కుమాళ్ళూ, ఆ చృకమూ ఏమిటి ! ఇదంతా అగమ్యగోచరంగా నుండి నాకు” అన్నాడు.

“అదృష్టవంతుడివి” అన్నాడు గురువు. “ఎదధ్ధుమోడ కన పడ వాడు జే వేంద్రుడు. ఎద్దు ఐరావతం. వేడ అంటున్న వే, వేడ కాదది. అవుతం ఇందదర్శనం చేశావు. అమృతం సేవిం చావు, అంచేతే అడ్డు లేకుండా సాధందుకు వచ్చాను పాతాళం లోని య లిద్దరూ ధాతా విధా తాను. =లెలుపు నలుపు చారాలు పగలూ రాత్రిన్నీ, వస్త్రం రోజు. చక్రం సంవత్సరం. కేకులు పన్నెండూ, పన్నెండు మానాలు. కుమారు ఆరుగురూ ఆరు రుతు వులు. గుర్రం అగ్ని హో(తుడు గుర్రంమోాది దివ్యపురుషుడు ఇందుడి నేస్తం మేఘుడు. నీ గురుభ కె ఇంత వాళి చేసిండినిన్ను ట్రహ్మానండంగా నుంది నాకు. కోరిన కుండలాలు తెచ్చావు గురువు రుణం తీర్చుకున్నాను. ఇక వెల్లు. ఒక ఇంటివాడవై సుఖ పడు” అన్నాడు.

గురువుకి పాదాభివందనం చేసి సెలవు తీసుకున్నాడు ఉదర కుడు. వెళ్ళి ఎంతోకాలం తిపస్సు చేశాడు. ఐనా తవకుడు చేసిన మోసం గుంజెల్లో రగులుతూనే వుంది. వాడు చేసినదానికి (పతి (శ్రియ చేస్పేనేగాని శాంతి కలగదు, ఆలోచించాడు, తిన్నగా జనమేజయుడి దగ్గిరికి వచ్చాడు. “మహారాజా మోతర్మడి పరీ థీన్మహోరాజు ధర్మ ప్రభువు. (పఏజలంచకు కన్న బీడ్డలకం కు గారా బంగాచూ సే వాడు. అలాంటి (పడారంజకుడె న నువోరాజుని వివుప్తు కోరలతో కరిచి చంపాడు దుర్మార్గుడు తక్షకుడు. అదిన్నీ నొక

14 వ్యావ హారి కాం(ధమహాభారతీం

(బ్రాహ్మడి మాటమోడ. ఏడే లోగడ మాగసరువుగారి ఛార్యకోనం కుండలాలు శెస్తుంశు ఎత్తుకపోయాడు ముప్పుతిప్పలూ పెట్టి వడి కించాడు అకారణంగా. అపకారం చెయ్యడమే వాడి స్వభావం. సీ తండిని చంవీన వాడికి తగిన (వాయన్చి త్తం చెళ్యూూలి నువ్వు, దానికి వొక్కు_కు వుంది మందూ. సర్పయాగం! ఈ పాపజాతి పాములు భూలొకంలోనుండి నాశన మైవోవాలి. తవకుడితోసళో హోేమకుండంలో దగ్ధమైపోవాలి. కులంలో దుష్టు వొక్కడై తే వంగాక, కులమంతా నళించవలిసించేమరి”” అన్నాడు.

ఉదంకుడి (పయత్నం ఉఊరికేపోలేదు. ఆ "జెబ్బతో సర్ప జాతి నొముభాపాలు నాశనం శావలనసించే. కాని, అదృష్టవశాత్తూ ఆస్తీకుడు అడ్డుపడిపోయాడు, లోగడ రురుడూ ఇలాగే పాములు చంపడానికి బయల్లేరాడుః: సహ్మస్రపాదుడివల్ల సాగలేదది. రురుడి

కథా ముందు చెపుతాను వినండి. రురుడికథ

రురుడు భృగువంశం వాకు అసాధారణ (ప్రజ్ఞావంతుడు భృగుడు. అతడి భార్య పులోమ, గర్భవతి ఐన ఆమెని వొకనాడు “అగ్నివో(తాలూ అప్‌ చూస్తూవ్రుండు” అని చెప్పి స్నానా నికి నదికి వెళ్ళాడు భృగుడు, ఇంతలో పులోముకు అనే రాత సుడు వచ్చి ఆమెని చూశాడు, చూడడంతోనే శామో[ేకం కలి గింది వాడికి “ఇంత అందంగా ఉంది, ఎవరీవు? చేశే పెళ్ళా డడా మనుకున్న పూలోము కాదుకదా $ అని సంథయంలో పడ్డాడు, ఎవరిని అడగడం ? అగ్ని వోో(తున్లై (పశ్నించాడు,

ధర్మసంకోటంలో పడిపోయాడు అగ్ని. నిజం ఇెవితే ఎత్తుకు పోతా డీమెని, ఎందుకు చెప్పావని శపిస్తాడు భృగుడు. కాదం దునా అసత్యదోవం చుట్టుకుంటుంది. ఏంచారి! శాప మన్నా సయించుకుంటాను. ఆబద్ధమాడి పాపం తెచ్చుకోలేను” . ! అని తర్మించుకున్నాడు. “భ్చగుడి భార్య; పులోమ”? అని ఇచ్చాడు

ఆదిపర్వ ౦ 15

“ఈ ఆనుకుంటూ నే వున్నాను, ఈమె పులోమే అని. నా "పెళ్ళాం కావలసిం దిది ఆతోచించకండా పెళ్ళాడేశాకు భృగుడు” అన్నాడు పులోముడు. ఓ పందిరూపం ధరించి ఆమెని ఎత్తుకు పరిగెత్తాడు. గోలు గోలు మంది పులోమ. కంటికీ మంటికీ వక ధారగా ఏడ్చింది. దారికడాకూ ఆమెకన్నిళ్లు కారి 'పెద్దనదియొ (ప్రవహించింది. అదే వధూసరనది. రాకునుడి జాక్టన్యం పులోమ కడుపులోని శిశువుకి కోపం కలిగించింది. గర్భచ్యుతు డై మెకి వచ్చాడు శిశువు. గర్భ చ్యుతుడు కావడంవల్ల చ్యవను డన్నారు అతి. వెయ్యి సూర్యబింబా లంత (పకాశంతో (ప కాశించాడు చ్యవనుడు. (పళయాగ్నిలా భగభగ మంటున్నాడు. చ్యవనుడు కింద పడడనురా పులోముడు భస్మం కావడమూ వొక్కసారి జరిగి పోయాయి. కొడుకుని ఎత్తుకుని ఇంటికి వచ్చేసింది పులోమ.

స్నానం ముగింది ఆశ్రమానికి వచ్చాడు భృగుడు, పక్క నుండి (ప్రవహిస్తోంది వధూవర. చూచి తెల్లబోయాడు. ఇంట్ల” అడుగు 'పెళ్తుసరికి కొడుకుతో భార్య ఎదుకయిండి జరిగిం దంతా చెప్పింది. “ఐక్కే నువ్వు ఫలానా అని ఎలా తెలిసింది వాడికి?” అన్నాడు పళ్ళు కొరుకుతూ భృగుమహర్షి. “నన్ను చూడ్డంతోనే వత్తింది వాడికి. అన్ని దగ్గరికి వెళ్ళి ఏదో గుసగుస లాడాడు. అన్నో చెప్పేశాడు మెల్లిగా. దాంతో పందిలా లోపల చొరపడాడు వాడు” అంది పులోమ. అగ్నిమోద మండిపడ్డాడు ముని, “దుర్నా ర్లుడివి. సర్భభా' కు కుడివికా” అని భవించాడు,

“ఏమిటీ అన్యాయం ! అన్నాడు అగ్ని. నిజం చెపితే నిస్తూరమా!' తెలిసినవివయం అడిగి జే వెప్పనివాడూ; నిజం దాచిన వాడూ నరకానికి పోతారు, అసత్యదోషానిక భయపడి నిజం ఇెెప్పాను చేను. (పపంచ మంతటికీ కర్ణసాశ్షీని. అబద్ధమెలా ఆడేది ? సత్యానిశే శఫవించావు నన్ను. రువీవి కనక వెల్లిపోయింది ఫీకు, బోకసేవకుణ్ణి నేను నన్ను శపించి లోకానికే అపకారం

16 వ్యావపహారికాం([ధ మహాభారతం

చేశావు, నిత్వములూ, నైవి_త్తికములూ ఐన పూజ లన్నింటి తోనూ దేవతల హవ్యాలశ్నా, విత దేవతల కవ్యాలన్నా నాలోనే వేలుసారు. నా మూలంగానే వాళ్లు అవి అందుకుంటారు. నేను సర్వభక్షు.కు కయి లే అత్వ పవ్వితు జ్ఞ కన వు తాను. న అవవితు ణ్ఞాయి తే లోకంలో కర ర్భలన్నీ నిలిచిపో కాయి కర్శలు నిలిచిపోతే లోక యాత ఆగిపోతుంది. అదే నీయభిపాయమైకే అలాగే కాన్‌ మరి” అన్నాడు. చప్పున తన నిజస్యరాపం ఉపసంహారించుకు కూచున్నాడు, లోకవుంతా భోవించిపోయిండి అగ్ని.

ఇంకేముంది” (వపపంచంలో దడీపాలన్నీ ఒక్కసారి ఆరి పోయిన ట్రయింది. అగ్గినిప్తూ కరునైంది. యజ్ఞాలూ అపి ఆగ్ని పోయాయి. హోోవుకుండాల్లో పొగన్నాలేను మరి. వంటలూ పెంటలూ - వొకశుమిట్సి అగితో అయ్యే అన్ని పనులికీ ఆటవిడు పయి పోయింది (ప్రజబంతా జెంబేలుపడి మునివ'్లెలికి పరిగత్తారుం మునుల పనీ అలాగే వుంది. మునులంతా కలిసి చేవతల దగ్గిరికి వెళ్ళారు. "జేవతల పనీ పరగడుపు గానే వుంది. వాళ్ళూ వీళ్ళూ కలిసి బ్రహ్మ దగ్గిరికి వెళ్ళాను. ఈ ఉప దవాని కంతా భాగం మహార్షి శాపమే కారణం అని తెలుసుకున్నారు (బహా తొ అగ్ని "వో తుక్ణి పిలిపించాడు. కోపపంచాలు నిలిచి పోతున్నాయి. (ప్రనన్ను డివికా” అన్నాడు. “పాణి కోటి కంతటికీ (పాణం నువ్వు. చరాచరాల (ప్రవృత్తికి కారణభూతుడివి, దేవతలకి నోరు వంటి వాడివి. (పపంచరకుకుడివి నువ్వే పెడమొహంపెకితే ఇవా దిక్కే- ముంది ! సర్వభకుకుడివి కమ్మున్నాడు భృగుమవార్షి నిన్ను, నిజమే. ఐనా పవి[తుడివే అవుతావు నువ్వు, మునివాక్యం వ్యర్థం కాదు. నీ శుచిత్యానికీ లోవంరాదు. శుచివంతులలో అగ "తొంబూలం నిది, చయూోగ్య్యలలో పరమ యోప్యుడివి నువ్వుం (పనన్ను డ్‌వికాి? అన్నాడు. (పార్థించాడు. యథాప్తూర నిజశ్వరూపంతో (ప్రకాశించాడు అగ్ని. పోయిన [(పాంణ లేచివచ్చిన

ఆదిపర్వ ౦ 17

ట్ల్రయింది లోకానికి. అంత (బ్రహ్మ టేవ్రకున్న్నూ అన్ని వో(త్రుక్రి సముదడాయింవాడే కాని భృగుమువార్షి వాక్యం తిప్పలే పోయాడు. అలాంటి భృగుమునికి మునిమనుముడు రురుడు.

భాగుడి కవరు కు చ్యవనుడు కడా! చ్యవనుడికీ శ'ర్వాతి రాజు కూతురు సుక న్యకీ పుట్టిన వాడు (పమతి. (పమతికీ అప్పరస భృ తాచికీ పుట్టినవాడు రురుడు. (ప్రమద్వర అనే చిన్న దాన్ని (పేమిం చా డతడు, (పమద్యర తల్లి మేనక. తండి గంధర్వరాజు విశ్యా వసుడు. (ప్రమద్యరని కని అడవిలో వొదిలిపెట్టి వెళ్ళిపోయింది మేనక. స్థూల కేశు డే ముని తెచ్చి తన ఆశ్రమంలో పెంచా జామెని. తేన ఈడు విల్లలందరిలోనూ, చుక్కల్లో చం(దుడిలా వుంజే డామె. అంచేతే (పవుద్యర అని విలిచేవాళ్ళు. రురుడి (వేమ తెలుసుకుని (ప్రమద్యరని తెచ్చి పెళ్ళిచేయాలని నిశ్చయించాడు (ప్రమతి. స్థూల కేళుడూ అంగీకరించాడు ముహూ_ర్తంసవాో నిశ్చయమెపోయింది.

ఇలికత్తెలతో వోనాడు ఆడుకుంటోంది (పమద్యర. పొర పాటున వో పాముమోద శకాలు పడింది. కస్సుమని కాటువెేసింది పాము. (పాణం విడిచిపెట్టింది (పమడగర. “అమ్మ య్య” అని పారి పోయారు చెలికత్తెలు మునిపల్లెలనిండా ఉ_త్తరక్షుణంలో అల్లుకుం దీ వార్త, కంట తడిపెట్టనివాళ్లు లేరు. గెౌతముడూ కణ్వుడూ కుత్సుడూ కౌళికుడూ శంకపాలుడూ భరద్వాజుడూ వాలఖిల్యులూ ఆద్దాలకుడూ , శత కేతూ 'మె_కేయుడూ -- చూావనంది మషవో మునులూ వచ్చి విచారించారు. (పమతీ రురుడూ* కూడా నచ్చారు, చచ్చిపోయినా నిద్రిస్తున్న క్లే వుంది (ప్రమద్వర. అప్పడే తుంచి పడ వేసిన పువ్వులా వుండి.

అక్క-డ నిలవలేకపోయాడు రురుడు. హృదయం చెక్కులె పోతూ వుంది. అడివిలోకి వెళ్ళిపోయాను. “ పమద్యరా నా (పమ ద్వా” అంటూ శేకలు వేసి వడుస్తున్నాడు. అతడి దుఃఖం

తి

18 వ్యావహోరికాం(థ మజా భారతం

చూసి రాళ్లుకూడా చమ్ముగిల్టుకున్నా యి. “అయ్యా, నా (ప్రియు రాలు, నా (పాణం, నా (పవుద్వరని బతికించే మహాత్ములు తేరా? మంత వే_త్తలు, మహావైద్యులు (ప్రమద్యరని బతికించండి. నా తప సంతా ఛారపోస్తాను. నా పుణ్యామం తా ఇ ద్బుకుంటాను” అంటూ వెరివాడిలా ఆకోళించాడు “మరణించకూడదు నా (పమదగర. బతికిపోవాలి నా (ప్రమద్వర. నేనే తపోనిధినై తే లేచి. వస్తుంది (పమదర్వం నేనే గురువుల్ని సేవించి వుంకు నా (పాణం నా (పమద్వర నాకు దక్కుతుంది” అంటూ (పతీచేవతనీ _పార్థించాడు, ఆ స్థితిలో ఆకాళంమిద వొక చేవదూత కనిపించా డతడికి. “తెచ్చు కున్న ఆయురాయ మెంతో అంతకాలం బతికింది (పమద్యర. కాలం తీరాక కర్తవ్య మే ముందిక ! ఐతే, వొక్క. ఉపాయం బేక్‌ పోలేదు. అది సీ చేతిలోనే వుంది. ఇయ్యగలిగి తే బతుకుతుందా మె. సీ ఆయున్రాయంలో సగం ఆమెకి ధారపోయాలి. అంతే” అని అంతన్దాన మయాడు చేవదూత.

సంతోవంతో సమ్మతించాడు రురుడు. తన ఆయుస్సులో సగం ధారపోసి బతికించుకున్నా జు (పమద్వరని, ముందటికంకు కలకల లాడుతూ లేచి కూర్ప్చుంచాము. అనుకున్న (ప్రకారం పెళ్ళి వేసు కున్నాడు రురుడు. ఐతే పాములమోద మాతం పట్టరాని పగ పట్టాడు. “* పువ్వులాంటి పిల్లని కరిచిన పాపజాతి పాముల్ని నంక్ల నాశనం చేస్తాను” అని పంతం పట్టాడు. యమదండంలాంటి దుడ్డు కర పుచ్చుకుని కనపడ్డ పాముసల్లా “బాడడం "మొదలుపెట్టాడు పుట్టపుట్టా, పొదపొచా నెదికి వెదికి ముడీ చంపుతూ వచ్చాడు

ఒక పొదలో ెండుతలల "పెద్ద డుండుభసర్సం కనిపించిం దొకనాడు, దుడ్తుకర మిాదికెత్తాడు రురుడు. తణంలో తునక లతొౌతుంది పాము, మనిషిలా “వారివారి” అని అరిచింది డుండుభం, ఆగాడు రురుడు. “వం మహాశయా, ముసీళ్వరుడిలా వున్నావు, పాముల మోద ఎండుకా పగ? వం చేశామని!” అంది పొమ్ము

ఆదిపర్వం 19

“వం చేశామంటావా” అని వురిమాడు రురుడు. “నా (పమద్వరని కరిచి నా కొంపకి ఎసరు పెట్టారు. ఇంకేం చెయ్యాలి ? (ప్రపంచంలో ఈ పాపజాతి బతకకూడదు. సర్పనాశనం చెయ్యడానికే కంకణం కట్టు కున్నాను నేను. ఇదిగో ఈ దెబ్బతో సీ నోరూ కట్టుబడుతుంది” అంటూ కొట్టబోయాడు. దెబ్బ పడే లోపున మునిగా మారి ఎదట నుంచుంది పాము. చకితుడయాడు రురుకు. “ఎవ్వరునువ్వు ? పామై ఎందుకున్నా వు *” అని అడిగాడు.

“సవహాస్రపాదు డంటారు నన్ను” అన్నాడు ముని, “నన్ర్య "తాలుకి కొని తెచ్చుకున్నాను ఈ సర్ప జన్న. ఖగముఖుడని నాకో సహాభ్యాయు డుండేవాడు. అత డొకనాడు అగ్నిహో (తాలు చేసుకుంటున్నాడు. తమూాపాకని వెన కాలే వెళ్ళి గడ్డిపా మొ కటి అతడి మీదికి విసిరాను తుల్ళిప డ్డాడు ఖగముఖుడు. పక్‌ పకా నవ్వాను నేను. ఎక్కడలేని కోపం తెచ్చుకున్నాడు వాడు, “విషంలేని పామైపోవాలి నువ్వు అని శపించాడు నన్ను. “హాస్య మాడిసంత మా(తానికే కోపం సకేచ్చుకున్నావు. పోనీ నాది పొర పాకు అనుకో. ఇంత దారుణమైన శాపం న్యాయమేనా ? ఊమించుి అన్నాను. “నోరు జారిపోయింది. నా మాటకి తిరుగులేదు. కొంతకాలం డుండుభంగా వుండక తీరదు నువ్వు. కొన్నాళ్ళకి రురుడని వొకాయన కనిపిస్తాడు. దాంతో శాప విము_క్రి కలుగుతుంది అన్నాడు విచారిస్తూ ఖగముఖుడు, ఇంత కాలమూ పాముజన్ఫ అనుభవించాను. ఇప్పుడు నీ దర్శనం కలిగింది, ధన్యుణ్ణ యాను. సెకేకాని మవ'తా స. భృగుముహోముని వంశంలో పుట్టావు, మహోమునివి. జీవహింస దారుణం. తతియులికే కాని -ఈశ నిష్టురవృ త్తి మనకి తగదు. అయించేదో అయింది. నా డన మన్నించి, ఇహానై నా విరమించు” అన్నాడు.

సవా్యసపాదుడి (ప్రార్థన వూరికే పోలేదు. అవాళనుండీ పాముల్ని చంపడం విరమించుకున్నాడు రురుడు.

ఆదిపర్వం

రండో ఆశ్వాన ౦

రురుడిక థ విన్నారు మారు, అలు జస మేవయుడి సధ యాగంలో సాములు ఆవాుతి కావడానికి కేవలం ఉడంకుడే కారణం కాడు. పాములతల్లీ కషదువ. ఆమె శాపమే దీనికి మూలకారణం. కన్నతల్లి శాపం కట్టికుడివింది పాములిక. ఆ వివరాలు కూడా ఇపు తాను వినండి ముందు.

నాగుల ఖుషుకి

ఆదియుగంనాటి కథ ఇడి. ఆ దినాల్లో, కశ్యప (ఎజాపళతికి అనేకమంది భార్యలుండే వాళ్లు. అందులో వినతా, కద్రువ -- ఈ ఇద్దరూ కొొడుకులకోసమని అనేక సంవత్స రాలు భర్తని ఆ(శయిం చారు. చివరికి (పసన్ను డయాడు [పజాపతి. “వమిటి శావాలో కోరుకోండి. వరమిసాను” అన్నాడు.

“దీర్గ ర్భ్లదేవులూ, అగ్షితునకల్లాంటి వాళ్ళూ మంచిబలవంతులూ వెయ్యిమంది కొడుకులు కావాలి” అంది క(దూన.

“కువ కుమాళ్ళని మించిన వాళ్ళూ, పర్యవంతులూ ఇద్దరు కొడుకుల. కే చాలు నాకు” అంది వినత. అంతకుముం"ే ఎంతో “కాలం gw పస్సు ఇస పుత్ర కామేష్రీ అద్‌ చేజామ (పజావపతి. అంచేత, కోరినవరాలు అనాయాసంగా ఇచ్చాడు భార్యలికి, మోగా గర్భాలుమా[తం భాగంగా కాపాడుకోండి”. అని పా వ్యెధించా ము, సంతోషి ౦ఇారు వినతా కద్రువలు. గర్భవతు లయారు. కొన్నా

ఆది పరా ౦ ఖే

ళ్ళకి క([దువ గర్భంలోంచి వెయ్యి గుడ్డూ, వినత గర్భంలోంచి రెండు గుడ్లూ టై టపశ్లాయి. వాటిని నేతికుండల్లో పెట్టి భ(ద్రపరి చారు వాళ్ళు. ఐదువందల వళ్ళ తరవాత కదువ పట్రినగుడ్లు వొక టొకటీ పగిలాయి. వాట్లోంచి శేషుడు వాసుకి ఐరావతుడు తక్షకుడు కర్కోటకుడు ధనంజయుడు కాళలీయుడు మణినాగుడు ఆపూరణుకు పింజరుడు ఏలాపు.తుడు వామనుడు నీలుడు అనీలుడు కల్మాహషుడు కబలుడు ఆర్యక "సు ఉగ కుడు కలశపోతకుడు సురా ముఖుడు. డధిముఖుడు విమలవిండకుడు ఆప్తుడు యారితకుడు శంఖుడు నాలిళిఖుడు నిస్థాసకుడు సీంమగుహుడు నహూువుడు పింగ భుడు బాహ్యాకర్టుడు హా_స్తిపదుడు ముద్గ్దరపిండకుడు కంబలుశు అశ్వ తరుడు కాళీయకుడు వృత్తుడు సంవర్తకుడు పద్ముడు ఫోంఖుముఖుడు కూప్మూండకుశు శేమకుడు వింజారకుకు కరపీరుడు పువ్పదంస్తుడు బిల్వకుడు బెల్వ పాండురుడు మూవకాదుడు శింఖళిరుడు పూర్ణ భదుడు వహార్మిదకుడు అపరాజితుడు జ్యోతికుడు (స్రీవహాూుడు కార వుడు ధృ త్ర రాష్ట్రుడు శంఖవిండు ను ఫర ప్రవణుడు విరజుడు సుబాపహుడు శాలిపిండుడు హా స్ఫిపిండుడు పరరకుడు సుముఖుడు కౌణ పాశనుడు కురరుడు కుంజరుడు (ప్రభాకరుడు కుముదుడు కుముదా తుడు తిత్తిరి హలికుశు కర్షముకు బహుమూలకుడు కర్క-రుడు అకర్క-రుడు కుండోదరుడు మహూదరుడు - ఇలా గొప్ప గొప్ప నాగుపాములు వెయ్యి పుట్టాయి.

కుమాళ్ళని మూసి మురిసిపోయిండి క(దువ, చిన్న పోయింది వినత, తనగుడ్డు పగలకపోవడం చిన్నతన మనివించిం దామెకి. ఎన్నా భృని వోపిక పట్టడం? ఆగలేకపోయిం దికా ఒక గుడ్డు తీసి బల వంతాన పగలగొట్లింది. పాపం అందులోసగం శరీరంతోనే వున్నాడు కుమారుడు పక్షి వూదిభాగం మాతం తయారైంది. తొడలూ కాళ్ళూ ఏర్పడ లేదిం కా అతడే అరుణుకు అనూరుడు. నొచ్చుళంది వ్‌నత, చేతులు కినుక్కు_౦ది. మొత్తుకంది. ఏం లాభం!

22 వ్యావహారికాంట(ధ మహాభారతిం

“ఎంతపని చేశావు!” అని తల్లిమోద చిరాకుపడ్డాడు అనూ రుడు. “సవతిసంతానం చూసి మచ్చరించుకున్నావు. పూర్ణ శరీరం రాకుండా నా గుడ్డుచిడక గొట్టావను. వేనుకున్న దాని ఫలం అనుభ విస్తావు. ఐదువందల వళ్లు సవతికి దాసిగా వుంటావు” అని శవం ఇాడు. “అయిందేదో అయింది. మిగిలిన గుడ్డయినా భ్యదంగా చూడు. దానంతట అచే పగుల్తుంది అందులోంచి మవోపి కవుశాలి పుడతాడు. వాజేతొలిగిస్తాడు నీ దానీత్యంి” అని చెప్పాడు. తల్లి సెలవు తీసుకుని సూర్యుడి రథానికి సారథిగా వెళ్ళిపోయాడు. అప్పుట నుండీ ఇప్పటికీ ఎప్పటికి కూడా అరుణుడే సూర్యుడి సారథి. అరుణ్‌ దయం ఐతేనే కాని సూర్యోదయం కాదు,

నము[(ద్రమథన ౦

ఇంతలో పాలనము[దం మథించి, అమృతం తీయడంకోస! జేవతలూ రాత్షసులూ యావన్థుందీ మేరుపర్వతం మాద పెద్ద సమావేశం జరిపారు. ేవేందుడు సభాధిపత్యం వహించాడు “ఎలా చిలకడం పాలసముద్రం ? దీనికి కవ్యం ఎక్కడినుండి తేవడం ఆక వ్వం నిలపడానికి కుదు రెక్క జ్ఞుంచి వస్తుంది + క వ తాడు దాెరేమిటి? వమిటి సాధనం?” ఇలా అందరూ ఇదయి పోతున్నారు. ఎవరికీ వమ పాలుపోవడంలేదు. “నకే. ఈ భార నుంతా నూసోొద వొదిలి పెట్టండి”? అన్నారు (బహ 1 విష్ణువున్నూూ, “అదంతా మేం చూసుకుంటాం. మేం చెప్పినట్టు వూతం మీర వినండి” అన్నారు. కార్యభారమం తా తవు మొద వేనుకున్నారు,

ఇద్దరూ ఆలోచిం'నారు. క వ్యానికి అన్నివిధాలా తగిం! మందరపర్యతం. దానికోసం ఆదిశేమక్ణోి పంపారు. పదకుండ వేల యోజనాల పొడవూ, అంతే పొతూ వుంది మందర పర్వతం అనంతమైన బలవంతుడు కనక "ెకలించుకు వచ్చాడు కేముడు. వుందరం క నం చేశారు. అది మునిగిపోకుండా దానికింద ఆడి కరా రాన్ని కుదురు 'ేళారు. వాసుకిసర్పాన్ని కవ్వంతాడు చేశారు,

ఆదిపర్వం 23

బ్తెదె బావుందంక1ు శావ్రందన్నా రు చేవతలు. భోల్టీ అన్నారు రాకునులు. వాసుకి శో కతట్టు పట్టుకున్నారు "దేవతలు. తలతట్టు పట్టుకున్నారు రాక్షసులు మేమంకు మేవుంటూ మధించారు పాల సనుుదం. విష్టుమ్నూర్హి (పోత్సాహమువల్ల ఎక్కడలేని బలమూ వచ్చింది వాళ్ళకి. ఉత్సాహంతో "శీకలు వేస్తున్నారు దిక్కు-లు (పతిధ్యనిన్తున్నాయి భూమండలం జవజవలాడిపోతోంది. విషం కక్కు. కున్నాడు వాసుకి. నిపాగ్ని పొగలు శారుమేఘాల్లాగ కమ్ము కున్నాయి. భూమ్యాకాశాలు చిమ్మచీకట్ట్లు కమ్మాయి.

చిలకగా చిలకగా గరళం పుట్టుకువచ్చింది ముందు. లోకా లన్నీ వొక్కసారి దహించుకుపోతాయా అన్నట్టున్నాయి మంటలు. విశ్వ్శ్శ్యపపంచమంతా భయంతో వణికిపోయింది. చప్పున దాన్ని కంఠంలో పోనుకున్నాడు శివుడు, కంరంలోనే వుంచుకున్నాడు గరళం. అంచేతనే ఆయన గరళకంరు డయాడు. తరవాత పైకి వచ్చింది అమృతం. దాని వెనక లకీ ధన్వంతరీ ఆమ్వ(శవం కా స్తుభమణీ మొదలై నవి ఎన్నో పుట్టాయి. లతని, కాస్తుభాన్నీ విష్ణమూూర్సి పుచ్చుకున్నాడు. గుండెలమోద పెట్టుకున్నాడు. ఉమ (శవం చేవేం(దుకు తీసుకున్నాడు ఈ సందడిలో అవృతం మాతం రాశుసులు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. ఇంత కష్టపడీ నోట్లో మన్ను పడ్డట్రయింది డేవతలకి.

మించివచ్చిండని జగన్ళోహినీ'వేషం వేశాడు విష్టుమూూ . ర్తిం రాక్షసుల మనన్సులలో మోహం “శేళి త్తించాడు. ఒయ్యారంగా వాళ్ళ చేతుల్లోంచి అమృత భాండం తీసేసుకున్నాడు. ఒడుపు మూసి మెళ్ళగా చబేవతలచేతిలోపెట్టి కూచున్నాడు. పంచుకు తినడం (పారంభించారు జేవతలు. “జేవతల్లాగో వేవం వేసుకుని పంక్తిలో వచ్చి కూచున్నాడు రావానవు అనే రాకుసుడు. అందరితోపాటు అతడికీ అందింది అమృతం. తీరా తాగబోయేసరికి నూర్యచం[ దులు వాణ్ణి కనిపెమేశారు. విమ్లమూంర్తికి సైగచేశారు. అమృతం

94 వ్యావహారికాం(ధమహాభారనం

నోట్లో పోసుకుంటున్నాడు రాహాూను కంఠంలో దిగకముంజే చక్రంతో తల తెగవేశాడు విష్ణువు నోట్లో అమృతం పడడంచేత తల మా(త్రం ఒతికిపోయింద రాహూవుది. మృతిలేదు డానికి, అవాళ నుండీ చం[దాడన్నా సూర్యుడన్నా చెప్ప రానిసగ రావహున్రకి,

చేవతలు అమృతం అపపారించడంత"" కే వీప్ణషం చేవతీఇారు రాతశుసులు. బలిచ్మకవ_ర్తి నాయకత్వం కింద సెద్దసమావేశం జరి పారు. “చేవతలు మూసం చేశారు, వాళ్ళతో ఇ్రవాళనుండీ వ సంబం ధమూ పెట్టుకోకూడదు మనం” అని తీరా నించారు. రథాలూ వనుగులూ గు(రాలూ వేనుకుని భారీఎత్తుని తిరుగుబాటు చేశారు. ఉేకంతో ఘోరంగా జేవతల్ని ముట్టడించారు. శాఖ్ఫా చేతులూ కద్లేదు జేవతలకి. గుండెదడ పట్టుకుంది "జే వేంచుడి!. వాతనులు చేస్తున్న లకులాది చాణాల్లో కష్పుకుపోయి నట్టున్నారు చేవతలు, రాతసులి జే మె చేయిగా వుంది.

ఇంతలో తుఫానులా వచ్చిపడ్డారు. నరుడూ నారాయణు డున్న్నూ. ఉ(గమూరు లె రాత్ససుల్ని ఎదిరించారు. కళ్ళల్లో చింత ఇప్పులు కురుస్తూ ధనుస్సు సంధించాడు నరుడు. చ కాయుభం _పయాగించాడు నారాయణమూర్తి. పరత శిఖ రాలవితాద జడీ నాన లాగ రాకునులమోద బాణపరంపర కురిపించాడు నరుడు. ఎడ తెరిపి లేకండా చ్యకంతో రాత్ససుల శిరస్సులు తెగనరుకుతున్నాడు నారా యణుడు. కింద రాలుతూన్న తలకాయల గో అదిరిపడుతోంది భూమి. జేగురుసెలవళ్ళ పర్యతాలవలె, వరదలు కోగుతూన్న రక్తాలతో గుట్టలు పడుతున్నాయి కళేబరాలు నరనారాయణుల ముందు నిలువ లేకపోయింది రాతసనేన, చావగా మిగిలినవాళ్ళు సము[దంలో చొర బడ్డారు. విజయభేరీ వాయించారు జేవతలు, ముక్కోటి జేవతలూ నర నారాయణులికి జేజేలు పెట్టారు. మండరపర్యతం యథాస్థానంలో పెట్టివచ్చారు. అమృతం భ్యదపరచవలిసీన బాధ్యత జీజేందుడ్‌ మాడ "పెట్టారం అనురానతి చేరింది అవ్యుతం.

దిఫర్వ ౦ లిక్‌ నవ తుల ప ౦0 ఇం

అమృతంతో పాటు ఉవ్చ్చైశవమూ పుట్టిందని చెప్పానుకదా ! అది వొకనాడు సముడతీరంలో మేస్తూ తిరుగుతోంది. వినతా క(దువా ఆక్క-డీ శే వచ్చారు చల్లగాలికి. సము[దంలో నీలి నిలి తరంగాలు కొండంత ఎత్తుని తేస్తున్నాయి. దొర్లుకుంటూ వచ్చి వొడ్లుని ము త్యాలరగాసులు కుమ్మరిస్తు న్నాయి. చల్లని తుంపున్లు గాలిలో. ఎగిరి వస్తున్నాయి, గంభీరంగా గంభీరానికి తగినంత మనోహరంగా వుండి సము(దం. అవన్నీ చూసుకుంటూ, చల్ల గాలి అనుభవిస్తూ ఎంతో దూరం వచ్చారు వినతా క్యదువలు, అల్లంత దూరంలో చూశారు ఉ్న్బ్చెశవం సమ్ముదం నురుగు కం కూడా తెల్లగా వుందది,

“ చరాడవే ఎంచక్క-టి గుర మోను. తెల్లగా మన్లి పువ్వులా వుండే *” అంది క(దువ “కాని తే, చంద్రుడిలో కళంకం లాగ తోక మాత్రం నల్లగా వుంది. ఏమంటావు ?” అంది

“అదేమిటి! సులోచనాలు కావాలా వమిటమ్మాూ పీకు 1) అంది వినత, “ఎక్క-డయినా వెదుకుదావమున్నా చిన్న మచ్చ్చయినా లేదు దీనికి. మహాపురుషుల కీ ర్తిలాగ నిర్ణలంగా, తెల్లగా వ్రంశే, తోకనలు పంటా వేబిటి ఏ అంటూ నవ్వింది.

పకాలున విరగబడి మరీ నవ్వింది కద్రువ. “వమిటీ! నాెకీ కన పళ్లే డంటున్నావూ ! పందెం వేద్దామా ౫?” అంది,

పందెం అంజు పందెం అనుకున్నారు సవతు లిద్దయాన్ను + “దాని తోశేగాని నల్లగా లేకపోతే సీదగ్గిర డానీపని చేస్తాను చేను. నల్లగా వుంకేమా[త్రం నువ్వే జ వుండాలి నాదగ్గిర” అంది క।దువ. “సరే అలాగోకానీ. రా దగ్గిరికి వెళ్ళి చూద్దాం” అంది వినత. “అప్పడే ఎందుకూ” అంది కుదువ. “పొద్దుపోయింది. వం మించిపోయిండని ? పందెం మనకి ఖాయం. కహ పొద్దున్నే వచ్చి చూద్దాం” అంది, ఇద్దరూ ఇంటికి వచ్చేశారు.

26 వ్యావహాోరికాం(థ వమువహాభాగతం

నిద పట్టలేదు కదువకి, కుమాళ్ళని పిలిచింది. “అబ్బా యిలూూ వొక ఆవదలో చిక్కిపోయాను నేను. అదుకోవాలి మారు. కామచారు లైన మోకు అసాధ్యమంటూ లేదు. ఇవాళ చేనూ మో పిన్నీ సము(ద పొడ్లుకి వెళ్ళాం. న్డ్‌ తెల్చ్పటిగుర్రం మేసోం దక్కడం. నిజానికి చిన్న మచ్చన్నా లేదు దానికి ఐతే - తోక మా(తేం నల్లగా వుందన్నాను చేను. నవ్వింది వినత. మాట బోద మాట పెరిగింది, పందెం వేనుకున్నాం. నట్లగా వుంళీ నాకు చానీగా వుంటా నండి వినత. నల్లగా లేకపోతే నేను జానీగా వుంటా నన్నాను, అపుడే వెళ్ళి చూద్దా మందది. కాదు శేపు చూద్దా మని బూకరించుకు వచ్చేశాను లెల్ల వారికే రమ్మంటుం దది వెళ్లానా వోడిపోతాను + దానీనై పో శాను చడానికి, అంశోత, ఎలాఐనా గురంతోక నలుపు చెమ్యూలి మారు? అంది.

ఆలోచనలో పజ్జాయి పాములు. కద్దు ద్రి అధర్మం?” అని నిళ్చ యుంచు కున్నాయి. “ఇది మాచేత కాదు” అని నిక్కచ్చిగా తల్లితో "జెప్పేశాయి. కళ్ళెర్రచేసింది క్యదువ, “ఎన్నికష్టాలు పడో కన్నాను మిమ్మల్ని. (పాణం పెట్టి పెంచాను. పెద్ద వాళ్ళని చేశాను. ఈ మా(తం మాట చెల్లించారు కారు మూరు, ముందు ముందు జనమే జయుడు సర్పయాగం చేస్తాడు. అందులో పడి చస్తారు మారు” అని శఛాపనాకారాలు "పెట్టింది. సర్భయాగంతో సర్పజాతి భస్త (శం కాన డానికి అదే కారణ మెంది.

ఏమన్నా వినుకోలేదు పాములు. కర్కోటకుడు మూ(తం తల్లి శాపానికి భయపడ్డాడు, ఆమె చెప్పిన (పకారం వెళ్ళి ఉద బ్యశ్రవం తోకని పట్టుకున్నాడు. నల్లగా కనపడింది తోక. వినతని పిలుచుకుని ఉదయాన్నే టై శ్రేరింది క(దువ. వెళ్ళి చూస్తే నల్వగానేవ్రంది గస్మరం తోక. ఓడిపోయిండి వినత. క(దున గెల్చుకుంది. వినత దానీ ఇవ్రూడా క(డువ భరముజవాను రాలు,

ఆదిపర్వ ౦ 97

గరత్మ్శంతుడికథ

అనూరుడు చెప్పిన ఐదువందల సంవత్స రాలూ గడిచాయి. వినత పెట్టిన రెండోగుడ్డు పగిలింది. అందులోంచి మహా తేజశ్ళాలి, గరుత్మంతుడు పుట్టాడు. రెక్కలు విదలించి తల్లికి నమస్క-రించాడు. అతడి రెక్కల గాలికి కొండలే అల్లాడిన ట్లయాయి. సము(దాలు కలగుండుపడ్డాయి. రెక్కొ_లు కట్టుకున్న "పెద్ద కొండలాగ వున్నా డతడు, తల్లికి మొక్కి. వోసారి ఆకాసానికి ఎగిరి వచ్చాడు. భయం కరంగా వున్నాయి అతడి జవసత్వాలు. చూడ శక్యం కావడంలేదు తేజస్సు (పళయ కాల మపావాయువులతో మె కిలేచిన (ప్రళయాగ్ని జార్ధల లని (భమపడ్లారు జేవతలూ మునులున్నూ. అంజలిబంధం గీలించి, అగ్ని సూకాలతో పోతం చేశారు,

వినత సంతోషానికి మేర లేకండా వుంది. కౌగిలించుకుంది కొడుకుని. శిరస్సు నిమిరింది. ఆశీర్వదించింది. క్యద్రువకీ నమస్క- రించాడు గరుత్మంతుడు. కంట్లో కొరివి పెట్టినట్టయింది ఆమెకి, తన పనిమనిపికొడుకు ఇంత ఇదిగా వుండడ మేమిటి? “ఇలా రారా అబ్బాయో” అని అధికార కంఠంతో పీలిచింది. “మా జాబుల్న్నీ ఎత్తుకు తిప్పుతూ వ్రుంకు, చెప్పినఎని చేస్తూ బుద్దిగా మనులుకో, వినపడిండా'? అంది. తల్లి బానిస, అంచేత కొడుకూ కూనిసే అయాడు.

క(దువ చెప్పిందల్లా కాదనకుండా చేసేవాడు గరుత్మంతుడు, పాముల్ని ఏపువిోదఎక్కి-౦చుకుని చేశ బేశాలు తిప్పి తెచ్చేవాడు. కొండలూ కోనలూూ, పశల్లెలూ పట్టణాలూ చమూాపించేవాడు. స ప్త వాయువేగంతో ఎగిరి వొకనాడు సూర్యమండలం దాకా తీసుకు వెళ్ళాడు. సూర్యుడి వేడి తగిలి భరించలేక పోయాయి పాములు వీపు మీంచి జారి కిందపడ్డాయి. మూర్చృపోయాయి. నెత్తి నోరూ కొట్టుకుంది క(ధువ. ఇంద్రుణ్ణి (ప్రార్థించి కుమాళ్ళను ఒబతికించుకుంది, నోటికిరాని తీట్లన్నీ చెడామడా తిట్టింది గరుత్హంతుత్లో.

28 బవ వోరి కాం (థి మశవనోాోభోరణతిం

ర్తెలా ఎంతోకాలం గడిచింఏ. వినత వినయంగా వ్రుంటున్న కొద్దీ కషదువ గర్వం హెాచ్చుతూ వుండేది. తమ బానిస త్వానిక కారణ మేమిటా అని ఆలోచించాడు గరుత్మంతుడు. వమిా పాలు పోలే దతడికి. తల్లిని (ప్రశ్నించాడు. “తలుచుకుంక్కు నా ముక్కు తోనూ, రెక్కలతోనూ కులపర్వతాలళైనా గుండవేస్తాను. నా కున్న బలంలో సహసనాంశంలేదు కషదువ కుమాళ్ళకి ఐనా ఈ పాములు ఎత్తుకు తిప్పుడం ఖర్మ మేమిటి నాకు ” నీకీదా క గ లేమిటి ౫) అనీ అడిగాడు.

“ద్దదంతా నేను చేసుకున్న క ర్చ రా బాబూ [” అంది వినత, కదువకీ తనకీ జరిగిన పందెం, అంతకు ముండే అనూరుడు పెట్టిన శాపం వివరించింది. “నీ మూలంగా నా బానిసత్వం తప్పుతుం దన్నాడు మ అన్న, ఆ ఆశతోనే బతుకుతున్నాను. నీ మొవహాం మాసే బండెడు దుఃఖమూ మరుపు వస్తుంది నాకు. ఏం చెయ్య నోయి చిట్టితం డీ, నానుండి నువ్వూ అవస్థల పాలయాన్రు పాపం! అని కంట తడి పెట్టుకుంది.

గరుత్మంతుడూ కళ్ళు తుడుచుకున్నాడు. తీనకంచకే తల్సి దుర వస్తే హృదయ శల్యమైంది. ఓనాడు క్యదువ కుమాళ్ళతో అన్నాడు, కక్వా్యారు ఏది శావాలంకుు, అది తెచ్చి ఇస్తాను, మా బానిసతం వమూానిపవించండి * అని, తల్లితో అలోచించి, కూడబలుక్కు_ న్నాయి "సాములు, “అలా ఐతే అముతం తీనుకళురాి” అన్నాయి. (ర్య జ్ర? అన్నాడు గరుత్మంతుడు. వచ్చి తల్లితో చెప్పాడు. ఆమెకి పాదాభి వందనం చేసి వెళ్ళివస్తానన్నా డు.

ఆనందంతో ఆశీర్వదించింది తల్లి. * వెళ్ళి రా నాన్నా” అంది. “నాకు తెలుసు. స్‌వల్లే ముక్తి నాకు నీ రెక్కలు గాలి రక్షీస్తుంగి. శిరస్సు అగ్ని రశీస్తుంది. శరీరం సూర్యుడు కాపాడు తొడు. కోటానుకోట్ల దేవతలు నీకోర్కి. నీర వేరుస్తారు. జయించుకువస్తావు, తల్లిసంకెళ్ళు వివ్చిన కీర్తి డక్కు.తుందినీకు* అందిం

ఆదిపర్యుం 99

“ఆక లిగా వుంది” అన్నాడు గరుత్మంతుడు. “అమృతం కోనం 'వెళ్ళముందు (బహండమైన బలంశకావాలి. ఆకలి తీశేట్టు ఆపోర మేదె నా చూపెట్టు” అన్నాడు.

“సము(దంవుధ్వ లశులాది నిషూదు లున్నారు. (పజలమోాద దండెత్తి చాథిస్తూంటారు వాళ్లు వాళ్ళని తిని ఆకలి తీర్చుకో” అంది వినత. “ఐతే మరోమాట. పొరపామైషనా వాళ్ళలో బాహా క డంటూ వుంకువూ( తం తినబోకు” అంది “యా హ్మాడని ఎలా "తెలుస్తుంది నాకు 1” అన్నాడు గరుత్మంతుడు. మింగేటపుడు తెలిసి పోతుంది గొంతుకలో దిగకుండా బాధపెళ్తువాడే _బాహ్మడనుకో” అంది వినత.

చెక్కులు రూడించి బయళ్రేరాడు గరుత్నంతుడు. సము[ద మధ్యంలో వాలాకు, నిపాదుల్ని మింగడం (పారంభించాడు వినత చెప్పినన్తు వాళ్ళలో వొకడు గొంతుకలో చిక్కుకున్నాడు. “*ావ్మా డిలా వున్నాను. పైకి వచ్చెయ్యి” అన్నాడు గరుత్మంతుడు. “అవును మహాప్రభో, (బాహ్మాణ్ణి-నేను. ఐతే నా భార్య నిపొదక్ర్రీ, దాన్ని వొదిలి ఎలా వచ్చేది” ఆని అరిచాడు (బాహ్మాడు. “సశే నీ కోసం దాన్నీ. వొది లేస్తున్నాను. విరా ఇదరూ వొ చ్చెయ్యండి?” అన్నాడు గరుత్ధంతండు వాళ్ళిద్దరినీ వొదిలి తక్కిన నిషూదులందరినీ తిని జ(రున తేన్చాడు. అయినా ఆకలి తీరలేదు. ఆకాశం మోది శకేగిరాడు. గంధ మాదన పర్వ తానికి వెళ్ళాడు.

గంధథధమాదనంమోద తపన్సు వేసుకుంటున్నా డు కళ్యఫుశు. చూస ననుస్కారించాడు గరుత్శంతుడుం “అమ్నడాస్యం విడివించాల్‌ి, అమృతింకోసం వెళుతున్నాను. ఆకలి తీరడంలేదు. ఆహార మేదన్న్నా ఇవ్వండి” అన్నాడు. కుమారుణ్ణి మెచ్చుకున్నాడు కశ్యపుడు. “బ్దిలాంకికి కనుకు కావాలనే కోరుకుంది మూ అమ + బావుంది. ఈసమిపంలో నీ వొక వనుగూ, తాబేీలూ వున్నాయి. వను గంచే ఏనుగు కాదు. దాని వటువ ఆరు ఊొోాజనాలుంటుంది. పొడవు

లి) వ్యావహారికాం(ధథమహాభారతిం

పన్నెండు యోజనాలు. తొజబేలూ అలాంటిదే. దాని వెడల్పు నాడు యోజనాలు. పొడవు పది యోజనాలు, ఈ రెండూ ఐతే సరిపోతాయి నీకు. లోగడ, విభావనుడూ స్నుపతీకుడూ అని ఇద్దరు (బావ్మాలుంజే వాళ్లు. ఇద్దరూ అన్నదమ్ములు ఉన్న ఆస్తంతా ఏ భావనుడు కాజేశాడు, చిల్లి గవ్వయినా చూపలేశుు స్నుప్రతీకుడికి. “వి తార్జితం, న్యాయంగా నావంతు నాకు రావాలి. సంచిపెట్ట) అని నిలదీ వాడు సుపతీకుడు, చాంతో ఎక గ్రాడ్‌ తేని కోపమా వచ్చింది విభావసుడికి. వనుగువై పొమ్మని శపించాడు. “ఐతే నువ్వు తాబేలు వైపో? అని శపించాడు నుప్రతికుడు. వాళ్ళే ఇమ్రూకు నేను చెప్పన వఏనునా తాబేలున్నూ. అలా పరస్పరం శపించుకొని వనుగా తాబేలూ అయ్యారు. అడవుబ్లోనూ, పెద్ద పెద్ద సరస్సుల్లోనూ తిరుగు తున్నారిపుడు. పూర్వ శవ్రైరంవల్ల తటస్టపక్షప్పుడల్లా పోట్లాడు తుంటారు, వెళ్ళు. వాళ్ళని భక్షీంచు,. జయించుకువన్యావు” అన్నాకు కశ్యప (పజాపతి. కొడుకుని దీవించాడు.

తణంలో వనుగూ, తాబేళ్ల దగ్గిర వొలాఎి ౫ రుత్శంతు శు, జారొక చేతో శింటిసి పెన వేసి పట్టుకున్నా అం మేభూల మాంచి అలంబతీరానికి బై శ్ర్‌రాడు. వనుజా త బేలూ పట్టుకుని ఉధృతమైన వేగంతో అతడు వెళుతూ వుంకు ఆ దారిని వస్తూ పోతూ వున్న చేవవిమానాలు తల్లకిందు లై పోయా యంకే నమ్మండి.

బంగారం తీగెలు పెనవేసుకున్న కలుసు క్రూలత్‌ శ్‌ ఎంత అందంగా వుంది అలంబతీర్ణం. నూనేసి యోజనాల పొడవయిన పెద్ద పెద్ద కొమ్ములతో బోక మహ పృత్సుముంది, రోహిణం చానిచేరు, గరుత్మంతుడి చూసి ఆహ్వానించింది రోహిణం నా కొమ్మమిాడ కరూచుని ఆరగించు వాటిని” అంది. ఇళ్లే కాలు పెట్టాడో లేదో గరుతృంతుగు, అంత నూగు యోజనాల కొమ్మా ఫిళ ఫెళా విరిగి ఫోయింది. డాన్ని పట్టుకుని తబటకిం దులు తబన్న్సు వేస్తున్నా ఈ

ఆదిపర్వ 6 ౧||

వాలఖిల్య మహామునులు. సూర్య కిరణాలు మా(తమే వాళ్లకి ఆచాశరం. చచ జే వాళ్ళకి లోకం. ఈ

వానిని చూచి గతుక్కుమన్నాడు గరుత్శంతుగు, కొమ్మ కింద పడిందా ఇంతమందికీ (పమాదం. నున ముక్కుతో పొడిచి పట్టుకున్నాడు కొమ్మ. ఒకచేతిని ఏనుగూ, వొక చేతిని తాబేలూ, ముక్కుని నూరు యోజనాల రోహిణం కొమ్మా. ఆకాశం మోూాదికి ఎగిరాడు. ఎక్కడ దించటం కొమ్మ! పాలుపోలే “తడికి ౫౦భ భూ నం వెళ్ళి మళ్ళీ తంగడి! గ నివంచాడు ఎగససగుతూ. చూచి సంగ తంతా (గహించాడు (ప్రజా వతి. వాలఖిల్యుల్ని (వ ర్భించాడు.

“మాకు సంకల్పించిన కుమారుడు వీడు గరుత గైంతుడు. అవాళ నా పుత్ర 'కామేవ్ధీ నాడు చవేం(ద్రుక్ణి మించినవాడు కలగా లన్నారు మిరు. ఏజే ఆ వర్భపసొదుడు. జగదుపకారి. మోకు (ప్రమాదం రాకుండా కొమ్మపట్టుకు తిరుగుతున్నాడు. అనుగహీం చండి” అన్నాడు.

(పజాపతి న న విన్నారు వాలఖిల్యులు. కొమ్ము విడిచి పెట్టారు. హి మాలయపర తనికి వెళ్ళిపోయారు hE కొమ్ము ఎక్కు డ పడ్డా జననాశన మవుతుంది. వెళ్లు. ఇక్కడికి లకు యోాడజనాల్లో నిష్పురువపర్వతం వుంది. దాని గుహోముఖా లెప్పుడూ మంచుతోనే నిండివుంటాయి మనిషన్న వాడు కనిపించ డక్కడ. -ఈశగరుడన్నా ఆడుగు పెట్ట లేనంత అగవమ్యుంగా వ్రుంటుందది. అక్కాడ పడ వెయ్యి దీన్ని” అన్నాడు కళ్యపుడ .

నిమిషపాలమిోద నిష్పురుషపర్వ తానికి వెళ్ళాడు గరుత శతుడు. రోహిణంకొమ్మ వొదిలి పెట్టా డక్కడ, అక్క-జణ్ఞుంచి ఫీంమాల యానికి వెళ్లాడు. హీమాలయంమిద కూచుని వనుచూ తాబేలూ తిన్నాడు, (బవ్మోండమైెన ఒలం నచ్చింది. ఇవా ఇండలోశానికే

వాలఖిబ్య్యలం వేలెడంత లేసి శరీరం కల ఆరశౌ వేలమంది మునులు, ఆతువు అనే ముని ఫీరితండడి, తేల్లి సన్నతి, చూ. హ్మోండపురాణం ఆ ౧.

లిల్తె వ్యావవోరి శాం(ధ్ర మవాథానతం

(పయాణం. ఒక్కసారి కళలు రూడీ ౦చాడుం మాాంవమూాలయ పర్వతంమిది చెట్ల ఫువ్వులన్న్నీ జలజలా రాలాయి, చేవతల్ని గెలవడానికి వెళుతూన్న గరుత ైంతుడిక సం పూలవాన కురిసి నట్రయింది.

ఇక్కు-డ హీిమాలయంమోంచి బయల్లే రాడు గరుత్మంతుడు. అక్కడ బ్రందసభలో అగ్నివర్తం కురిసింది. వ్యజాయుథం ఎడి ముద్దు పారిన ట్లయింది. దిగ్గడాలీకి వణుకు పట్టుకుంది. ది "లలల గుండెలో రాళ్ళు పడ్లట్లయింది. “ఏవిటి అపశకునం ** అన్నాణు చేచేం[దుడు “అమృతంకోసం గరుత శ్రంతుడు వస్తున్నాడు) అన్నాడు బృవాస్పతి. “పూర్వం మో తండి ఇ వ్య్వపుడు పత 'కామేన్ట్‌ చేశాడు కదా! నువ్వూ వాలఖల్యులూ సహాయం చేఇా రుగా ! జ్ఞాపకం చేసుకో, అవాళ, నీ బలానికి తగినట్టు నువ్వు మూనుకు వస్తున్నావు సమిథలు. వాలఖల్య్యులూ తెన్తున్నారుః* అసలే వేలెడంతటివాళ్ళు వాళ్లు. మె పెచ్చు నితో్య్యోప వాసాలతో కృశించి కృశించి వున్నారు. ఈనెపుల్లలలా ఊగులా శ తున్నారు, "రెండేసి దర్భలూ, చిన్న మోదుగురెమ్మూ -- అవే (బ్రహ్ట్టుండమై పోయాయి వాళ్ళకి, మొయ్య్య లేక మొయ్య లేక నడుస్తున్నారు. చూచి నవ్వావు నువ్వు, పాపం సిగ్గుపడి పోయారు వాళ్ళు ఆ (కోధం మనస్సులో పెట్టుకున్నారు. క శ్యపుడి పత కామేష్టి, యజ్ఞంలో “ఇంద్రుణ్ణి మించినవాడు కలగాలి, వాడు రెండో ఇం[దుడు కావాలి అంటూ గట్టగట్రి మం[(తాలతో వళోమం మొదలుపెట్టారు. అది ెలిసి కశ్వపుడితో ఇష్పుకున్నావు నువ్వ. కశ్యపుడు (ప్రార్థించి ఇకాంతపరిచాడు వాళ్లని. “ఈయన డేవేం[చు డిగా వున్నా డంక్కు (బవ్మ్జూదేవుడి నిర్ణయమది. అది తప్పించడం అన్యాయం. ఇండో ఇందుడై కే ద వంద్య పభుత్యు వమువ్రుతుంగ్నా (పబంబూానికి అరిష్టమది. కనక కరుణించండి. పుట్టబోయీవాడు ఇంద్రుడు కావాలనీ కడా మా-సంకల్పం. మూ మూకీ నిలున్తుంపి

ఖ్‌

ఆదిపర్వ ౦ తతి

చిన్న మార్పుకి అంగీకరించండి. ీవేందుడికి బదులు పఠ్నీం(దు డవుతొడు వాడు అన్నాడు. ఎలానో వొప్పించాడు. గండం గై కీంచాడు. ఆ పశ్నీం[దుడే యీ గరుత గైంతుడు. తల్లిని విడిపించాలని తంటాలు పడుతున్నాడు. అవ్బతం కావా లన్నారు కషదువ కొడు కులు. అందుకనే వస్తున్నాను. అంత ఏనుగుసీ, తాబేలున్తీ నూరు యోజనాల రోహీణం కొమ్మని మోసుకుని వాయువేగంతో ఎగిరి వెళ్ళిన మహాబలుడు. కామరూపి. కామ గమనుడు, నీకు తమ్ము శే ఐనా అతణ్ణి ₹ెలవలేవు నువ్వు” అన్నాడు.

మరింత కంగారుపడ్డాడు డేవేందుజు. కాపలా జవాన్లని హాచ్చరించాడు, (పాణాలు అడ్డువేసి ఐనా అమృతం రత్స్షంచా లన్నాడు. లతలాది రతకభటుల్ని పెట్టాడు. రకరకాల రూపాల వాళ్ళూ, దారుణమైన ఆయుధాల వాళ్ళూ, రంగురంగుల కవ'చాల వాళ్ళూ అమృతం చుట్లుూ చెట్టనికోటలా నుంచున్నారు. యావ నండీ అపమత్తులుగా వున్నారు.

ఇంతలో ఒకలతు పిడుగులూ వొకలతు రఈల్కు_లూ చొక్క. సారి పడ్డట్టయింది. వచ్చి పడ్డాడు గరుత ంతుడు. దూదివిం జెల్లా తునాతునకరైపోయాయి మేఘాలు, సరాసరి అమృతం దగ్గిశే వాలాడు, ఇలా వాలాడో లేదో వొక్కసారి మోద పడింది కాపలామై న్యం. చేతికి వచ్చిన ఆయుధంతో యుద్ధంచేశారు పైని కులు. ఏనుగు మోద ఎలకలు పడినట్టయింది గరుత్నంతుడికి. రెండు అక్కలూ వొక్కసారి రూడించాడుం స్వర్గలోక ంనిండా ([బవహ్మాండ మైన ధూళి రేగింది, చేవతలకళ్ళల్లో గుప్పెజేసి దుమ్ము పడింది. ముందూ నెనకా కనపశ్హేను వాళ్ళకి, గాలి వచ్చి చెదర గొక్తుదాకా కరచరణాలు ఆడలేదు. చేవేం(దుడికి.

భామను డనే చేవకింకరుడు వో పెద్దమై న్యం వేనుకువచ్చాడు. గొడ్డళ్ళూ, గుదియలూ, కత్తులూ కటార్లూ, బన్లేలూ బాణాలూ - ఇలా లెక్కలేనన్ని ఆయుధాలు పట్టుకున్నారు సైనికులు. వచ్చాడో

34 వ్యావహోారి కాథ మహాభారతం

లేదో గరుత్శంతుడి ముందు అంత మై న్షింతోనూ మంటలో పడ్మ

he

మిడతలా చచ్చివూరుకున్నాడు భౌమనుడు. సాధ్యులు వచ్చి ఎడికించారు. తూర్పుదిక్కు- తరిమూడు

గరుగ్తంతుడు. వసువులూ రుదులూ వచ్చారు. దక్షిణదిక్కు. తరి మాడు. ఆదిత్యులు వచ్చారు. పడమటిదిక్కు_ తరిమాడు. అకళ్వినీ చేవతలు వచ్చారు. ఉ_త్సరానికి తరిమాడు. అగ్నీ వాయువూ యముగూ కుభేరుడూ వరుణుడూ - ఎవరు వచ్చినా అవే పని ఐంది. బేవసై న్యం యావత్తూ రక్తాలు శార్చుకుంటూా పరుగెత్తింది. చేవేం (దుడి వెనకని తల డాచుకుంది.

శేణుకుడూ (క్రథనుడూ (ప్రలివాకుడూ (ప్రరుజడూ అశ్వ కుంతుథూ పదనఖుడూ - వీళ్ళంతా అమృతరక్షుకుల సన్హార్లు. ఏళ్ళం థరినీ వ్యజాయుధంలాంటి తన నోళ్ళతో పండా డొడు గరుత్మంతుడు, ఒక్కడూ లేకండా పారిపోయారు కావలి వాళ్లు.

అమృత భాండం దగ్గిర (ప్రవేశించాడు గ రుత్మంతుడుం జాని చుట్టూ మహోనగ్ని ఘోరంగా మండుతోంది. ఆకాశం అంటుతు న్నాయి మంటలు. చూశాడు గరుత్మంతుడు. (ప్రపంచంలోని నదుల నీళ్ల న్నీ పుక్కి-టిలో పట్టుకువచ్చాడు. మహోగ్ని మోద కుమ్మ రించాడు. ఆరిపోయింది మహోగ్ని- ేవతలు “పెట్టిన యంత్రచక మొకటి అమృతకలశం చుట్టూ తిరుగుతూ కనిపించింది. చిన్న (క్రిబిలా సూత్ము చేవాం ధరించాడు గ రుత్శంతుడు. చక్రం శేకుల్లోంచి దూరి లోపల (పవేశించాడు. భయంకరమైన మజోసర్వాలు రెండు కల వాన్ని చుట్టుకుని కనిపించాయి. బుస్సువమెని మై కిలేవాయి. రెక్కలు రూడించి వాటి కళ్ళల్లో దుమ్ముకొట్టాడు గరుత్త గంతుడు. చెరో పాదం వేసి రెండింటి శిరస్సులూ తొక్కిపెట్టాడు. అమృత కలశం తీసుకుని ఆకాశం మీది కెగిరాడు.

ఇదంతా చో పక్కనుంచి కనిమెకుతున్నాడు మవ నిశ్హుత్ర, “అన్న(వకారం అమ్భుతల తీనుకు ఇెళుతుచ్నాతు.. చని జూన

ఉఆఏటఏపరిర్ధిఠ కీప్‌

నైనా చాపల్యం లేదు వీడికి. ఎంత బలవంతుడో అంత నీతిమంతుడు”? అని మెచ్చుకున్నాడు. ఎదురుగుండా (పత్యక్షుమయ్యాడు, వర మిస్తాను కోరమన్నా డు.

తల వాంచి నమస్కరించాడు గరుత్శంతుడు. “నిరంతరం నీ సాన్నిధ్యం అన్నుగహించు” అన్నాడు. ోపురుపో_త్తముడివి నువ్వు. సీ సాన్ని ధ్యంకం కే కావలసించేముంది ' అంతకీ నీ అను[గవా ముంేే అమృతం లేకండా అమరత్వం (వ్రసాదించు. జరా మరణాలు దుర్భరం. అనిమా(తం తేకండా చెయ్యి” అన్నాడు.

“తథాస్తు” అన్నాడు వివ్లువు. “నాకు వాహానంగానూ, నా రథానికి పతాకంగానూ వుండు” అన్నాడు.

ఇంతలో వ(జాయుధం విసిరాడు దేవేం(ద్రుడు. నిష్పూలు కక్కు కుంటూ వస్తోంది వజాయుధం చూసి నవ్వాడు గరుత లేదుః “ఎందు కలా నిప్పులు కక్కు-తొవు ? నీ (పతాపం నా దగ్గిర చెల్లదు, ఐ జే మునిసంతానం గనక వ్యర్దం కాకూడదు నువ్వు. ఇదిగో, నా రెక్కొ_నుండి చిన్న వెంటటుక కదిలించుకు వెళ్లు” అన్నాడు. ముకొక్కే-టి 'బేవతలూ ముక్కు-మోద వేలు పెట్టుకున్నారు. ఇక లాభం లేదను కున్నాడు దేవేంద్రుడు. మంచి వేసుకోవడమే కర్తవ్య మనుకున్నాడు. “త్రము చూ మనలో మనకి విరోధమందుకూ” అన్నాడు. “నీ బలపరా(క్రమాలు చకితుక్ణ్రి చేశాయి నన్ను. నాకు తగిన తమ్ముడివి నువ్వు. ఇవాళనించీ స్నేవాంగా వుందాం మనం. జరామరణాలు లేవు నీకు. నిన్ను 7లిచేవాడు ముల్లోకాల్లో లేడు. ఇంత గొప్ప వాడివి, అమృత మేం అవసరం వచ్చింది ! ప రాయివాళ్ళ చేతిలో పడితే మనల్ని మించిపోతారు. నువ్వేది వవిలే అదే చేస్తాను. అమృతం మా(తం ఇచ్చెయ్యి”? అన్నాడు, ఎంతో ఆదరం శచరానీంచాడుం

“ఆనలు సా కోసం శానే కా దిది ”” అన్నాడు గరుత్నం తుడు, “మా అమ్మ బానిసత్వం వొదిలించాలి నేను. అమ్ముతం

36 వ్యావవారి కాం(ధథ మహాభారతం

తెమ్మున్నారు కదువ కొడుకులు. తెస్తానని వొప్పుకు వచ్చాను. తీసుకు వెళ్ళక వీఠదు. ఐతేనిజమే పాముల చేతిలో అమృతం పడితే (ప్రపంచానికి ఉప(దవం తప్పదు, దీనికో ఉపాయం చెపు తాను. అమృతం ఇచ్చి అమ్మని విడిపిం చుకుంటాను నేను. వాళ్లు అనుభవించకుండా ఎత్తుకురా నువ్వు” అన్నాడు.

“లక్షలు విలువ చేసిన సలహో చెప్పావు” అన్నాడు ఇందుడుం “సీ బలపరాశక్రమాలు (పత్యకంగా చూశాము. నీ ఉదారబుద్ది పరికించాము. (బహ్మానందంగా వుంది నాకు. చెప్పు, నా వల్ల వది “కావలసినా చెయ్యడానికి సిద్ధంగా వున్నాను” అన్నాడు. “అన్నా, కదువవల్ల కలగని కష్టమంటూ లేదు మాకు. మా అమ్మని మోసం వేసి బానిస వేసుకుంది. అంచేత, ఆమె సంతానం - పొములు అజోరం కావాలి నాకు. ఆమాక్రం అనుముతించు. వాళ్ళేమో నన్ను మించిపోతా రని కాదు. (పపంఛాలు పాలిస్తున్న వాడివి నువ్వు నీ అనువుతి తీసుకోవడం ధర ఇం నాకు? అన్నాడు. సమ్మ తించాడు జే వేం(దు డు. “అడ్జేముంది నీకు ! అలాగే కాసి” అన్నాడు,

ఇలా అఖండవిజయంతో అమృతం పట్టుకు వచ్చాడు గరుత 2? తుడు. క దువకుమాళ్ళని పెయ్యిమందినీ పిలిచాడు. దర్భలు ఆసనం వేసి అమృతకలశం పెట్టాడు. ఇదిగో ఒప్పందం (ప్రకారం అమృతం "తెచ్చాను ఇవాళనుండీ మా అమ్మ బానిసత్వం తీరిపోయింది. ఇప్పుడు మేం స్వతం[తులం. దీనికి అగ్నీ, వాయువూ, సూర్య చంులూ సాశత్రులు,. వెళ్ళండి. స్నానమూ అదీ చేసుకుని శుచిగా రండి. అమృతం అనుభవించండి” అన్నాడు. తల్లిని ఏపుమోద మానుకుని జై టికి వచ్చేశాడు.

గరుత్మంతుడి వెనకాలే వచ్చాడు డేవేంద్రుడు. పాములికి కనబడకుండా నుంచున్నాడు. సందడిగా పాములన్నీ స్నానానికి వెళ్ళాయి. అవత కణశం తీసుకుని అదృళ్యుడయాడు 'జీసేంద్రుడుం

అదిపర్వ ౦ క్రీ?

స్నానం చేసి చక్కా వచ్చాయి పాములు. అమృతనమూలేదు కలశమూూ లేదక్కడం నెత్తీ నోరూ లబోలబో కొట్టుకున్నాయి. దర్భలు మాతం నాకడం మొదలు పెట్టాయి, దర్భల వాడికి చీలిక లయాయము నాలికలు. అవాళీనుండే సాములికి "రెండు నాలుకలు, అమృతం వ్రుంచబ్యక్లే దర్శలకి ఇవాళ ఇంత (పాముఖ్యం. *

శహుడి జైరా న్య ౦

ఉత్రల్లీ, తమ్ములూ అధర్మానిశే నెట్టుకున్నారు. అందుకనే ఆఖరికి అమృతమూూ అందకుండా పోయింది. వీళ్ల దగ్గిర బతకడం కంచే ఇల్లు వొదిలి పోవడం మంచిది” అని ఖేదపడ్డాడు ఆదికేషుడు. వై రాగ్యంతో ఇంటినుండి లేచిపోయాడు. గంధవూదనం, బదరీవనం, గోక్ర రం హిమాలయం మొదలైన పుణ్య తే (తాల్లో (బ్రహ్మని థ్యానిస్తూ, వేలాది నంవత్సరాలు తపస్సు చేశాడు. చివరి కో నాడు (ప్రత్యతు మూడు (బహ్మ. వరం కోరమన్నా డు.

“ఏ వరమూూ వద్దు నాకు? అన్నాడు శేషుడు. “నా తల్లీ తమ్ములూ వకమయాన. అధర్మంగా (పవ్చర్తించారు. వినతనీ గరు త్ర శ్రంతుళ్లో మోసం చేశారు. మూ వంతు అయింది. ఇక వాళ్ళవంతు వస్తుంది. అంచేత మానా'ళ్ల పొత్తు వొదిలి వచ్చేశాను. ఇలా తపస్సు చేసుకుంటూ శరీరం వొదిలేస్తాను” అన్నాడు.

“నువ్వే ఇలా అంచు ఇక దిెక్కేముండో” అన్నాడు (బహవ్మా. భూమిని చొంయ్యడానికి పుట్టిన పుణ్యాత్నుడివి నువ్వు. సత్య (వతుడివి. ధరా త్నుడివి. లే. (వాణఎ వొదిలే (వయత్నం విడిచిపెట్టు. అనంత కాలం భూభారం వహించు. గరుత శ్రంతుడు స్‌ తముడు. అమిత బల వంతుడు. అతడితో న్నేవాం (కేయస్సు నీకు అన్నాడు ([బహ్మ మాట (పకొరం అవాళనుండీ భూమండలం మోస్తున్నాడు ఆది శీషుడు. అనంతశాలం మోాస్తునే వుంటాడు.

గరుత్మంతుడి క ఐత లేయ్టాహ్మాణంలాోో సోమాపహారణనుని నరో వపిథంగా వుండి

88 వ్యావ హో కరి కాం(ధథ మహాభారతం

తల్లి శాపమూ్యూూ జనమేజయుడి సర్పయాగమూూ తేలుచుకుంటూ భయపడుతూ వుండేవాడు వాసుకి. బంధువుల్ని ఐరావతుడూ మొద అన సోదరుల్నీ వొకనాడు సమావేశపరిచాడు. తపస్సుచేసి భూమిని మోస్తున్నాడు అన్న ఆదిశేషుడు. పాముల వూసే పట్టలే దతడికి. ఒక్కనాడూ రాబోయీ (పళయంవమాట తలంచడు. సముద్ర మథనంలో కవ్వం తాడయాను కడా నెను. అందుకని, నాక హం మరాచి క నికరించారు చేవతలు. భయమరా నాశనమూూ లేకండా వరమిచ్చారు నాకు, ఐనా వంశనాశనం తలుచుకుంకే జలదరినుం8 హృదయం. తల్లిశాపం తప్పే సాధనమేమిటి ? ఏం చేద్దా మో ఇప్పండి” అని (పసావింవాడుం

“సర్పయాగం సాగకొండొ చేద్దాం అన్నాయి కోన్ని కో తొ చులం. ోధర్శ మంకు తారతో లు ఉన మేజయుము, (చావ్మాల "వేవంలో వెళ్ళి ఈ యాగం అధర్మమని వాదిద్రాంొ అన్నాయి కొన్ని. “కొందరం వెళ్ళి అతడి మం(తులుగా కుదురుకుంచాం, ఇహా పరాలికి ఇంటికీ ఇది నష్ట పే పౌతువని నచ్చ చెపుదాం”? అన్నాయికొన్ని, “అన్న. పానీయాల ప్రా వీండివంటలమిరాదా, యాగానికి వచ్చిన ఛాపనవాళ్ళమిీాద పాకుదాం. బుసలు కొట్టి భయ పెడదాం. వరు గుచ్చుకున్నట్టు చేదాం”? అన్నాయి కొన్ని రకపు “ట్లో రను కున్నట్టు మన ఆట శేపీ సాగ వక్కొ_డి” అన్నాయి కొన్ని బుద్ధిగల "పెద్దపాములు. “*మం(తాలు పలుకుతూ వుంటే వోోమకుండం మండుతూ వుంక్కే భయంకరమైన ఆ మంటల్లో పడిపోనడమే తప్ప ఈ శవభివ లేవీ పనిశాయ్యవు” అన్నాయి. ఐతే, వమిటి చారి !

అందరినీ ఆగండని ముందుకు వచ్చాడు వలాప్పుతుడు, “శాపం 'పెట్టిననాడు, అమ్మవాడిలో నిద్రపోతున్న కే వుండి, బ్రహ్మ, జేవతలూ మాట్లాడుకున్న మాటలు విన్నాను. ఆ రవాన్యం చెపు ఛాను వినండి” అన్నాడు. “ఇంత బలవంతులరూ, పర్య వంతుల

ఆదిపర్వ ౦ ఫ్ర్‌ఖి

విన కుమాళ్ళని అన్యాయంగా దారుణంగా శపించింది కబువ. మోరూ ఇది చూస్తూ వూరుకున్నారు. మరి దీనికి (పతీకారమేతేడా ? అని అడిగారు దేవతలు. “కూరస్వరూపం కలవాళ్ళనీ, జగత్తుకి అప కారం చసే వాళ్ళనీ భరించ లేదు భూదేవి. అందుకని చెడ్డ పాములు నాశనంకావడం అవసరం. కనకనే వూరుకున్నాను నేను. వానుకి చెల్లెలు జర త్క_రువుని జరత్కారుడనే ముని వివావామాడ తాడు, వాళ్ళకి ఆ నృీకుడనే మహాముని పుడతాడు. అతడో సగంలో ఆపు తొడు సర్పయాగం. లోకానికి అవసరమయిన గొప్పగొప్ప పాములు బతికిపో తాయి అన్నాడు (బహ ఇ: నను స్పష్టంగా విన్నాను, నము సండే” అని చెప్పాడు,

ఈ వార్త పరమానందమైంది పాములికి. అవాళనుండీ జర త్కారు జెప్పుడు వస్తాడా, జరత్కారువుని ఎపూడు 'పెళ్ళాడ తాజా అని రోజులు లెక్కపెడుతూ కూచున్నాడు వాసుకి

జర త్కా రుడి కథ

జరళతా_రుడు*ః యాయావర వంశన్థుడుం (బహ చర్య మే (వతంగా "పెట్టుకున్నా డతడు. పెళ్ళి మానుకున్నా డు. తపస్సు చేను కుంటూ అడవుల్లో తిరిగేవాడు. రుషుల శుశ్రూవ చేసి జ్ఞానం ఆక్టించేవాడు. అడివిలో తిరుగుతూ వుండగా వొకనాడు వొక వింత కనపడిం దతడికి ఒక సీటిగుంటా గుంట వొడ్డుని వొక అవురు గడ్డి చెంక్కా., అవురు మొక్కని ఆధారం చేసుకుని తలకిందుగా గుంట లోకి 'వేలాడుతూన్న కొందరు మునులూ కనిపించారు. సూర్య కిరణాలు తప్ప మరో ఆహోరం లేదు వాళ్ళకి. అవురు మొక్కా. 'వేళ్ళన్న్‌ చుట్ట ఎలక కొరికివేసిండి. ఒక్క కుంకుడు వేరుమాత్రం మిగిలింది. అదీ వ నిమిషం ఎలక కోొరికినా నీటిగుంటలో పడి పోతారు మునులు,

ఇబరత్మా_రుతు కృశించిన శరీరం కలవాడు,

40 వ్యావహోరికాం[భ మహాభారతం

అదీ వొక తవసే అనుకున్నాడు జరత్కారుడు, గగ్చిరికి వెళ్ళాడు. “నాకా ఈ తపస్సు నేర్పండి” అన్నాడు. “అయ్యా, ఇజేం తవన్సు, మూ ఖర్మ? అన్నారు మునులు, “పాపాతులం. సంతానం లేని వాళ్ళం, వంశాంకురం వతేకపోయి అధోలోకంచారి పటి వేలాడుతున్నాం. మా ఖర్మ ఇలా “కాలీపోయి మా వంశంలో జర త్కారుడనే పాపాత్ముడు పుట్టాడు. పెళ్ళీ పెడాకులూ మాను కున్నాడు. గొడ్డుపోయి కూచున్నాడు. నాడి చండీ తాశలం మేం వాడు వొకాడే మా వంళాొనికల్లా నున్న వా డిపుణు ఈ అవ్రురుమొక్కొ_ మా వంశ వృత్సంం కూకటి వేరే జర త్కా రుగు, ఎలక యముడు. కొరికనవేళ్తు తరతరాల మా వంశహురుషులు, సిటి ఏంట అధోలోకం. జరత్కారుడు సంతానం లేకండా మర ణిస్పే కూకటివేరూ కొరికివేస్తుంది ఎలక. మేమంతా అధోలోకంలో పడిపోతాం. జరత్కారుడు సంతానవంతు డైకే మాథ్రం ఊర్ల లోకాలు లభిస్తాయి మాకు. నుషె వ్యరో ఆ _ప్తభాంధవుడిలా కనిపించాను. జర త్కారుకి ఎరిగివ్రంకే దయచేసి మా దుస్థితి ఇెన్సి పుణ్యం కట్టుకో 2” అన్నారు. *

హృదయం బద్దలైన ట్టయింది జర ఆత్కారుడికి. “తు.వించండి” అంటూ చేతులు జోడించాడు. “నేవే జరత్కారుణ్ణి. నా అపరాధం అర్థమైంది నాకు. వివాహం చేసుకుంటాను” అన్నాడు. “నువ్వేనా + ఐతే బతికిపోయాంి” అన్నారు మునులు. “బాబూ జరళత్కా.రూ, ఎన్ని తపస్సులు చేసినా పు(తుణ్ణి కనకపోలే పుట్టుగతు లుండ వోయ్‌. వెళ్లు. పెళ్లాడు. కుమాళ్ళని కను. అధోగతి పట్టకండా ఆదుకో మమ ల్ని? అన్నారు. “బిరా ఆదేశం శిరోధార్యం తప్పకండా వివాహాం చేసుకుంటాను. ఐతే, నా జీరూ ఆమె చేయా వొక్కకు ఐ వుండాలి. అలాంటి కన్యనే కట్టుకుంటాను” అన్నాడు జర తెఇరుడుం

ల నంతా నితసక తట లాతనకాలనులు | ఈ చూ : మర ఇషఘురాణనుని వారిభఫటు తెనికంటినజాంటో జేవలంటీకన,

జ ది ప ర్య ౧ 41

ఆ శ్షణం మొదలు తన పేదింటి కన్యకోసం అణదకడం (వారం భించాడు, దేశ చేణాలు తిరిగాడు, కనపడ్డ వాడితో అల్లా (పసం గించాడు. భూలోకం మోద ఎక్కడా తన వేరింటిక న్య కనపశ్ళేదుం దినాలు గడిచిపోతున్నాయి. సంవత్సరాలమిాద సంవత్సరాలూ జెర్భిపోతున్నాయి. * అసలే (వతాయాసంతో శుమ్కీంచిన శరీరం. దానికితోడు వార్గక్యమూ వచ్చిపడింది. వితృవన్లాన్ని ఉద్ధరించాలె నన్న చింతా భాధిస్తోంది, ఏం లాభం! తనవేరింటి పిల్ల నరలోకంలో కరువై పోయింది.

ఇఛారులవల్ల అంతా విన్నాడు వాసుకి. తన చలెలు జర “భ్కా-రువుని నాగలోకంనుండి వెంటపెట్టుకు వచ్చాడు. ఎలా ఐతేశేం కోరినకన్య దొరికింది జర త్మా_రుడికి, పెళ్ళిచేసుకున్నాడు ఇర త్కౌ-రు వుని. ఖే శోభనంనాటి శా(తే ఆమెతో వొక షరతు పెట్టాడు. “ఎన్నడూ అవమానించకూడదు నన్ను. ఎప్పుడు అవమానిస్తే అప్పుడు వొదిలిపెట్టి పోతాను నిన్ను” అన్నాడు. పాపం, గత్తిమోద సాముల? నడుచుకువేది జరత్కారువు. రా్యతనకా పగలనకా అ(ప్ర మత్తురాలై వుండేది. భృ్నార్తకి ఏ లోపమూ రానీయకండా నేవ వేసేది. కొన్నాళ్ళకి గర్భవతి అయించా మె.

ఒకనాడు భార్యతొడమిద తలపెట్టుకుని జింక తోలుమోాద నిద్రపోతున్నాడు జరత్కారుడు. పొద్దుపోయింది. ఆ(గ్రమంలో వాళ్ళం ఈ సాయం కాలకృ త్యాలకోసం సిద్దపడుతున్నారు. వం చెయ్య డమో తోచలేదు జరత్కాారువుకి. భ_ర్హని అేపడమూ ? మానెయ్య డమా ? లేపితే నిచాభంగ మైందని కోప్పడతాడు, అేపకపోతే సంఛ్యావిభులు నశిస్తాయి. భర్శలోప మవుతుంది. 'లేపలేచేమని కోపగిస్తాడు. వం చెయ్యాలి ? “ని చాభంగానికి కోపగి స్తే సయి సాను, ధర్మవోని సయించరా నిది? అంటరా భర్తని చేపింది జర్త్కా-రువు, లేచి మండిపడ్డాడు జరత్కారుడు. “వం, వం వచ్చిందని న్శాద శెడనొట్టానవు” అని వురిమాడు.. సూర్యాస్త మైపోతూ

6

42 వ్యావవారికాం(ధథమవా భారతం

వుండి” అంది భార్య భయపడుతూ. “నేను లేవకండా ఎలా అవు తుంది సూర్య్యా_స్తం ౫ అని గద్దించాడు జర త్కా-రుడు. “ఏమను కున్నావు నన్ను! చవటకింద కచ్తేశా వన్నమాట ! ఇంతకంళేే అవమాన మే ముంటుంది ? తొలినాడజే చెప్పాను ఎప్పుడు అవ వమూనిస్తే అప్పుడు వొదిలి పోతా నని. ఇవాశ అవమానించావు. ఇవా నీతో సంబంధం తీరిపోయింది. నుర నీ మువాం చూడను. చెళుతున్నాను” అన్నాడు. పాపం, కాళ్ళా వేళ్ళా పడింది జరత్కా రువు. వినలేదు జరత్కారుడు. “సీ గర్భంలో అన్ని హోో(తుడి లాంటి కుమారుడున్నాడు, మన డఉభొయకులాలూ _ ఉద్ధరిస్తాడు వాడు, విచారించకు నువ్వు, మో అన్న దగ్గిరికి వెళ్ళిపో అని వావి వెనక్కి. చూడకుంజా తపోవనానికి వెళ్ళిపోయాడు.

నిఠరాశయురా తె పోయిండి జర తక్కారువు, వాసుకి దగ్గిరికి నాగలోకం వచ్చేసింది. కొన్నాళ్లకి సూర్యబింబంలాంటి కుమారుడు కలిగాడామెకి. అతడే ఆ _స్తీకుడు. శుక్గపతుం చంద్రుడిలా “పెరిగాడు. ఫెద్దవా డయాడు. చ్యవనముని కొడుకు (పమతీ ఆస్తీకుడూ సహ ఇ్య్యాయులు, ఉభయులూ కలిసి శాస్త్రాలూ వేదాలూ, వేచాం గాలూ = యావత్తూ చదువు కున్నారు. సాత్వికుల్లో మవోసాత్వికు డయాడు ఆస్తీకుడు.

పరీశ్నీ త్తుమరళణ గాథ

ఇక్క జనమేజయ చక్రవర్తి దగ్గిరికి ఉదంకుడు వచ్చి పఠీత్నీ తుని తక్షకుడు చంపాడని చెప్పాడు కదా! ఈదంకుడు ెస్పిం దంతా విన్నాడు జనమేజయుడు. (ప్రశ్నార్థక ౦ంగా మరం్మతుల్ని చూశాడు. “అవును మహారాజ తత్సుకుడివళ్లే బాబయ్యగారు కాలంచేశారు” అన్నారు మర్మతులు. “ోకొరవవంకం పరితయించి నపుడు - అంక్కు నాథ నమైన కాలంలో, అభివాన్యుల బారికిన్నీ ఉత్తరా బేవికిన్నీ జన్మించారు బాబయ్యగారు, అంచేకే పరీశ్సీతు అన్నారు వారిని. అరవై వళ్ళు ధర్మ పరిపాలన చేశారు. ప్రజల్ని

ఆదిపర్వ ౦ 4&8

కన్నబిడ్డల్లా చూసుకున్నాడు, పరీశ్షీత్తులవా రంకు పరాయి రాజు లికి సింవాస్యప్నం. మో ముక్తాత పాండుమహారాజులుంగారి మశ్లేనే వేట అంజు మెర్రిసరజా వారికి. ఓనాడు మహారణ్యంలో వేటాడుతూ వో లేడిని కొట్టారు. దెబ్బతిని, చాణంతోసపహో పారిపోయిందదిం యజ్ఞ మృగంవెంట పడ్డ శివుడిలా డాని వెంటపడ్డారు బాబయ్య గారు. ఓక్క. రే. వెంట మరోకరు తేరు. వెంటాడి, వెంటాడి అలిసిపోయారు. అపరిమితమైన చావాంగానూ వుంది ఇలా వెళ్ళగా వెళ్ళగా వోక చోట శమికముని వకాంతంగా తపస్సు చేసుకుంటున్నాడు, “అయ్యూ, చేను కొట్టి రలేడి బాణంతో ఇలోవచ్చింది. ఎటుజెళ్ళిందో చపుతానా ౫ అని అడిగారు బాబయ్యగారు. మోన(వతంలో వున్నాడు శమోకముని, పలుకూ వులుకూ లేదు. కోపం వచ్చింది మహారాజుకి. పక్కనే చచ్చిన పామొకటి పడినుంట్క ధనుస్సు తొనతోలీసి మునిమెళ్ళో వేశారు. ఐనా, కదశ్లేదు ముని. హా_స్తినా పురం వచ్చేశారు బాబయ్య గారు.

“శమిాకమునికి శృంగి అని వొక కుమారు డున్నాడుః కృృళకు డనే మునివల్ల తండిమెళ్ళో మహారాజు పాము వేసినవార్త విన్నాడు శృంగి. తోక తొక్కిన కోడె తాచులా కస్సుమని లేచాడు.

“వమిటీ 3? = నిర్షనారణ్యంలో, అందులోనూ మానంగా తపస్సు చేసుకుంటూన్న మహావృద్దు నా తండ్రీ. దూడలు కుడిశోక పొదుగులో మిగిలిన పాలనురుగు తప్ప ఇంకో ఆహోరం లే చాయనికి, అలాంటి మహాముని కా అవమానం?” అంటూ చరున శొపజలం చేతో పుచ్చుకున్నాడు. “ఇదిగో = ఈ పరీశ్షిత్తుని ఇవాళనుండి ఏడోరో జయీసరికి తతకసర్పం కరిచి చంపాలి” అని శపించాడు. వెంటనే తండి దగ్గిరికి పరిగెత్తాడు, మెళ్ళో చచ్చీనపొం వేలాడు తూన్న సంగతే తెలియదు శమిోకమునికి పాం తీసి పారే శాడు శృంగి,

44 వ్యావవహారికాం(థమహాోభారితేం

“కొడుకు వచ్చాక కళ్ళు విప్పాడు శమిోాకుడు. కళ్ళనీళ్లు పెట్టు కున్నా డు శృంగి. తలవాంచి తండికి నమస్క-రించాడు జరిగినదంతా వివరించి చెప్పాడు. విని నొచ్చుకొన్నాడు శమోకుశు. మౌనం విడిచిపెట్టాడు, “అన్నా, ఎంతపని చేశావు ”” అన్నాడు. “ఇంత (కోధం తగునా మపకి! (కోధం శప్రస్నుకి వోని. (క్రోధం అవ్ర సిద్ధుల నాశన హేతువు. (కోఢం నము ధరా లికి చిదపురుగు. తాపసులం మనం, అంచేత [క్రోధం *జాదు తమ కావాలి మనం, త్రుమబేని వాడి తపస్పూూ, గర్వపోతైన ధనికుడి ధనమూ, ధర్మం లేని "రాజు 'రాజ్యమూ పగిలిన కడవలోని నీళ్ళలా వ్యర్థం. విడవ రాని క్షమ విడిచి పెట్టాను. ఇ్రవాపరాలిక దూరంచేసే (క్రోధం చేపట్టాను. మంచీచెజ్లా మరిచిపోయావు. చక్రవర్తిని శపించావను. చక్రవర్తి వుంకేశేకద్యా, మన తపస్సు నిర్విఘ్నంగా సాగుతుంది. మన పరిపాలకుణ్ణి మసం కపించడం పొతకంకాదా ! పోనీ ఏ మంత సామాన్యుడా పరీక్షిత్తు ! 'వేళ్ళమిద 'అెక్కింపదగ్గ ఢథర్మప్రభువు. రాముడూ మాంధాతా భోగీ రథుడూ ఇంత చల్లగా పరిపాలించారో లేదో మరి! - వేట తమకంలో వున్నాడు చ(క్రవర్శి అలిసిపోయాడు. దాహం శోనూ వున్నాడు. అలాంటి స్థితిలో తెలీక వదో చిన్న పొరపాటు చేశాడ. అంత మా(తొనికి దారుణమైన శాపం పెట్టావు, నేను సయించి నప్పుడు నువ్వు మా(త్రం సయి స్తే వం పోయే దంటా! ఐంబేదో ఐంది. లే ఇప్పుడైనా శాపం మళ్ళించు” అన్నాడు.

తల వంచుకున్నాడు శృంగి. కోపంతో అనవలసీం జీవో అశజేశాను, నా మాటకి తిరు గుండదు. ఈ సరిఆీ సిద్ధపడుతుంటాడు తక్షకుడు. వం చెయ్యనూ 1!” అన్నాడు. వం చెయ్యాలో. పాలు పోలేదు శమికమునికి సగొరముఖు డశే శిష్యుల్లో కీభియాడు, కాబయ్యగారి దగ్గిరికి వం పొడు. వీషమ యమం తొ ెన్సి తత్సకుడీ వల్ల (ప్రహోడం రాకుండా ఏదన్నా ఉపాయం భూస్సు

కోొవ్భున్నాడుం

ఆదిపర్వ ౦ 45

“ఐని ఎంత విచారించాలో అంతా విచారించారు బాబయ్య గారు. మా అందరితోనూ చెయ్యవలిసిన ఆలోచ నంతా చేశారు. వేలాది శిల్పుల్ని, సమర్థులైన వాళ్ళని నియోగించారు. దిట్టమైన వొంటి స్తంభంమేడ కట్టించారు. చీవుసహో దూూరిండికి ఏలుపడకండా కాపలా పెట్టించారు. మంత్రతం తాల్లో ఆరితేరిన వివవై ద్యుల్నీ , నమ్మకమైన సేవకుల్నీ, మం(తుల్నీ మాత్రం దగ్గిరపెట్టుకుని ఆ మేడలో నివాసం పెట్టారు. మే మంతా కంటిమోద "రెప్ప వెయ్యకండా వెయ్యి కళ్ళతో కాసుక్యూ_చున్నాం.

“ఒంటి స్తభం మేడలో ఎలా దూరడమా అని నున హా స్మినా పట్టణం పరిసరాల్లో కనిపెట్టుకు తిరగడం మొదలుపెట్టాడు తీకుకుడు. ఇలా ఆరురోజులూ గడిచిపోయాయి. వడో రోజు - ఆ రోజే అంత ఘూరమూా జరిగిపోయింది. అవాళ ఎంతో దూరంనుండి వొకాయన మన పట్టణం వస్తున్నాడు. దాద్ద్లో అతణ్ణి చరాశొడు తక్షకుడు. ఓ ముసీలి_బావ్నాడి వేషంలో అతశె కలుసుకున్నా డు, “అయ్యా, ఎవరు మిరు ? ఎక్కడి కీ (పయాణం 1” అని (పశ్నించాడు, *సర్ప వై ద్యుణ్తి చేను అన్నాడు కొ_త్తమనిపి.. “మంత వేత్తని, కాశ్యపుణ్ణి. వాస్తినాపురం వెళుతున్నాను. ఇవాళ పరీక్షీత్తులవారిని తక్షకుడు కాటువేస్తాడని విన్నాను, నా మంత్ర (పభావంతో మహారాజుని బతి క్రిస్తాను. భూలోకంలో (పొణుల్ని పాములు విషంకోర్ల తో చంపడం వరాసి, కశ్యప (పజాపలికి విరుగుడు వుం_తాలు ఉప బేళించాడు (బహా a (పజాపతి దగ్గిర చేర్చుకు వచ్చాను చేను. మువారాజుని బతికిస్తాను, దరిద్రమున్నాా తీరుతుంది నాకు అన్నాడు.

“పకగామని నవ్వాడు ముసలి (బాహా స్తనం “లంత వెరి వాళి నిన్నే చూశాను? అన్నాడు. పికుగనై నా మంత్రం వుంశే వుంటుంది కాని తతి.ండి కాటుకి వంతి మేమిటి ? తంతం. నేనే తకు కుడి. ఫీ మందులూ మూాకులూ నామోడ పని చెయ్యను. ఎందుకు వ్యర్థంగా

46 వ్యావహారికాంధమహోభారతిం

(శ్రమపడ తావు? వచ్చిన డారిని వెళ్ళిపో. కాదంటానా, ఇదినో వరాడు ఈ మారి చెట్టుని కరుస్తాను నేను. నా విహముంకు వమిటో అర్థమాతుంది సీకు. చెట్టుని తిరిగీ బతికించావా, పరీత్షితునీ బతి కసా వని నమ్ము తాను” తత పక్కనే వున్న మ(రిచెట్టుని కరి చాడు. (బసహ్మూండమైన మర్రి చెట్ట ది, కాటు పడిందో లేవో, అంత చెట్లూ మచ్చుకన్నా he మండిపోయింది. బుగ్గయి బోయింది.

“ఆ బుగ్గంతా పోగుచేశాడు కాశ్యపుడు. మంత్రం వేశాడు. ఉ_త్తరక్షుణంలో ఎలాంటి మ(రిచెట్టు అలాగే కలకల్లా డుతూ నుంచుంది. ముక్కు_మోద వేలు పెట్టుకున్నాడు తత్సకుడు, నాలిక కరుచుకున్నాడు. “మహాోమాంక్‌కుడివి. జోహారు నీకు అన్నాడు. “ఎంతకన్నా సమర్థుడివి. కాని మహానుభావా, శృంగిశాపం వ్యర్థం కాకూడదు, సీక్‌ "కావలిసింది ధనం కజా! ఎంతకావాలో అంతా ఇస్తాను నేను, పుచ్చుకుని తిరిగిపో అన్నాడు,

“అవును, విషం తవ్పీస్తాను కాని ఛాపం తప్పించ లేనుకచా | అన్నాడు కాశ్యపుడు. తకుకుడి డగ్గీర అమితమైన ధనం పుచ్చు కున్నాడు. ఇంటిముఖం పట్టి వెళిపోయాడు. ఐతే విట్ట మనివీ.లేని అడివిలో జరిగిన విషయం మో కెలా తెలిసిం దనవచ్చు (ప్రభువులు. పట్నంలోని (బావ్మా డొకడు కళ్లైలకోనం వెళ్ళాడు, ఆ మరి చెట్టు మీ దే వున్నాడు, తక్షకుడి కాటుకి చెట్టుతోసహో భస్థమైబోయాడు, కాశ్యపుడి మంత్రంతో తీరిగి చెట్టుతో న చే బతికాడు. అతడే వచ్చి అందరికీ చెప్పాడు.

“కాశ్ష్యపుకణ్ణి మళ్ళించి, నాగకుమాళ్లని విలిచోడు తశతకుడు, “మా రంతా (భాహ గకాకుమాళ్ళ వేషం జబయ్యండి. మంచి పళ్ళూ పువ్వులూ మాదుగుడోప్పల్లో పట్టుకుని పరీత్షీత్తు దగ్గిరికి వెళ్లండి” అని నిళయోగింబాడు. తానుకూడా అద్భృళ gon వాళ్ళతో జబయుళ్లే

“చక్కని టొవ్మూణ యునకులుగా తయారయ్యారు సాగ

ఆదిపర్వం 47

కుమాల్లు. వేదరుక్కు.లు వల్లిస్తూ వచ్చారు. ఒంటి స్తంభం మేడముందు నుంచున్నారు. చూసి ఎదురు వెళ్ళారు బాబయ్య?గారు. వాళ్ళిచ్చిన వన్నీ పుచ్చుకున్నారు. అందరినీ సత్కరించారు. ఎంతటి వాళ్ళ కై నా కాలం తప్పించు కోవడం కష్టం మహోా(పభూ ! సాయంకాలం కావ చ్చింది. ఖఘుడియకో శణానికో అ _స్తమిస్తాడు సూర్యుడు, వా_స్తినా పురానికే సాయంకాలమది.

“నాగకుమాళ్లు తెచ్చినపల్లు తినాలని బుద్ధిపుట్టింది బాబయ్య గారికి. దగ్గిరున్న వాళ్లని చూసి “పొద్దు గూకిపోతోంది. శాపం సమయం గడిచిపోయినశ్లు ఇక. రండి ఈ పల్లు తిందాం అన్నారు. అందరికీ పంచారు. వారూ వొక పండు తినబోయారు. అందులో నలకలాంటి చిన్న (క్రిమి నల్లగా కనపడింది మొదట. చూస్తూ వుండ గానే ఎరగా రెండింతతైండి. (క్రమంగా శెండింతలు, నాబ్లింతలు, పదింతలు “పెరిగింది. (బ్రహ్మాండమైన పామై (ప్రత్యకుమయాడు తశక్షు కుడు. వినం కక్కుతూ బుసకొట్టాడు, బాబయ్యగారిని కాటు'వేసి మాయమయ్యాడు. వీడుగు పడితే పరిగె_త్తినట్టు పారిపోయింది పరివారం. ఒంటి స్తంభంమేడ బాబయ్య గారితో సవో భస్తమై వూరుకుంది. పురోహితుడూ వాళ్ళూ పరలోక (క్రియలు నిర్వ_ర్తిం ఇరు,

“ఈక దారుణం జరిగిన సమయానికి "బాల్యం వదలలేదు (పభు వులికి చిన్నతనంలోనే అభిపే.కం జరిగింది. రాజ్యభారం మిదపడింది. నిజమే, వొక (బాహడి కోపగొట్టు మాటమోద ఇంత ఘోరానికి నెట్టుకున్నాడు తక్షకుడు. తస్పకండా సర్పయాగం ఇయ్యవలిసిం బే (పభువులు. తక్షుకుక్లో వాడి వంశొన్నీ మలమలా మాడ్చినా పాపం లేదూ” అన్నారు.

నర్పయాగ ౦

తండి మరణవృత్తాంతం చారుణ మనిపించింది జనమేజయుడికి.

దుఃఖంతోనూ, కోపంతోనూ "రెండుక ళ్భూ చెమ్ముగిల్లీ, ౨(ర్రపడ్డాయి,

483 వ్యావహారి కాం(ధమహా భారణగం

వంటనే పురోహితుల్ని కబురుచేశాడు. రుత్ఫిజుల్ని సిలివించాడు. “విషూన్ని చేత చాబయ్యగారిని ఎంావ నే తశ్సకుడు దహించాడదో, అలాగే వాక, వాడివంశాన్నీ, ఒంధుమి(తులతో సహో భస్మం శాయ్యాలి మవం, స్వర్గంలో ఛాబయ్యగారయూా సంతోషిస్తారు. ఈ ఉదంక మునసీ తృ్ప్పపడతొడు. అంచేత, సర్పయాగముంటు + శాస్త్రాల్లో వుందో లేవో చూడండి” అన్నాడు.

“ఉంది మహారాజా, - ఇది పురాణ(పసిద్ది అనికూడా వినికిడి, ఐతే, ఇంతవరకూ ఈ యజ్ఞం చేసినవారంటూ వేరు. ఇచే ఓం (పథమం. మోకోసమే ఏర్పాటు వేశాశేమో దీన్ని దేవతలు 1” అన్నారు రుత్విజులు.

సర్పయాగం జరపణాని! సర్వసన్న ద్దు డయ్యాడు జన మే జయుడు. కాలీరాజు సువర్డ్మ వర్శ కుమార్తె వపుష్టజేవి ధర పత్ని ఆమెతోసపో యజ్ఞ దికీతు డయాడు. మహోవిడ్యాంసు కై న శిల్పా చార్యులు వచ్చి యజ్ఞశాల నిర్మించారు. పూతికపుల్హ్లయినా లోపం లేకండా ఎక్కుడచూస్తే అక్కడ యజ్ఞ సంబారాలతోనూ, ధన ఛాన్యాలతోనూ పరిపూర్ణంగా వుంది యెజ్ఞ శాల, ఎవళ్ళు కి నియ వుంంచిన పనుల్లో వాళ్లు తిరికలేకండా వున్నారు. లెక్కా జేనంత మంది (బావా డాలు సమా వేర మయారు. స్వయంగా అన్నీ చూస్తు న్నాడు జనమేజయుడు. ఇంతలో బాస్తుశ్యాాఫ్రం తెలిసిన లోహి తాకు డనే పొౌరాణికు డొకడు యజ్ఞశాల కట్టడంలో ఏదో లోభం కని పెట్టి, 'రాజుదగ్గరికి వచ్చాడు. *మహారాజ్యా ఈ యాగం సలతణం గానీ జరుగుతుంది. ఐలే, సగంలోవూ[ తం ఆగిపోతుంది? అన్నాడు, అతడి మూటలు వినివించుకున్న మై లేదు రాజు.

అనుకున్న సమయానికి. ఆరంభ మెంది యజ్ఞ 0 చ్యవన నంశస్థ్యుడెన చండ'భార్లవుడు పోత వంగ భుడు అధ్వర్యుడు. శార్థరన్రుతు (ఒహూ. కాత్యుడు ఉధ్ధాత, వ్యానుతూ వై శంపా యనుడలా మై బకీడూా7జై మినీ నుమరతుడూ “శుకుడూా “క్యేతకీఈః

oa agi | శ్లో జంత లం 0

ఆదిపర్వ ౦ 49

మౌాడ్లల్యుడూ ఉదడ్రాలకుడూ మాండవ్యుడూ కౌశికుడూ+ కాండిన్యుడూ ఇాండీల్యుడూ (కామరుడూ కోవాలుడూ అసితుడూ జేవలుడూ నార దుడూ పర్వతుడూ మె లేయుథూ ఆ(తేయుడూ పుండజరరుడూ కాల భుటికడూ వాత్సురిడూ _కుత్యశవుడూ చేవశరా ఇ శర్దుదుడూ నోయుడూ శోగంగడూ వారితుయా రురుడూ ఖులోమ'డూ సోమ (శ్రవనుడూ - ఈ మొదలై న మహామును లంతా సదస్సులు.క మహో రాజు నిర్ణ యం (ప్రకారం ఎవళ్ళస్థా నాల్లో వాళ్లు కూచున్నారు. నల్లని వస్త్రాలు కట్టుకుని అగ్ని రగిలించారు యాజ్ఞికులు. పొగతో ఎర్రపడు తూన్న క భృతో హోమం (పారంభించారు. అన్ని శిఖ తీర్చి మండు తోంది, గింగురుమంటున్నాయి మం( తాలు. మం((తాలు నినపడుతూన్న కొద్దీ పాములు కనపడుతున్నాయి. ఒక-క్కొ-టీ వచ్చీ, పోోమకుండంలో పడిపోతున్నాయి. "పెద్ద "పద్ద పాములు కుప్పలు కుప్పలుగా వచ్చి పడుతున్నాయి. భయంతో వొక దాన్నొకటి కిల్పుకుంటున్నాయి. విషం కక్కుకుంటున్నాయి. తెల్ల టివి నల్లటివి పచ్చటేవి, ఎరటివి - రంగురంగుల పాములు, రక రకాల పాములు, కళ్ళంబడి నోటంబడి రకాలు కక్కు-తున్నాయి యోజనాల తరబడి పొడవైనవి, స్టూ లాతిషస్టూల మైనవి వొక్క మొగిని వచ్చి పడుతున్నాయి, వందలూ వేలూ పదివేలూ, లతలూ పదిలతులూ హబోోమానగ్నిలో పడి మాడిపోతున్నాయిం అలా పడుతూ వుంక్కు పడి శాలుతూ వుంశు కాలి పగులుతూ వుంచు - దారుణంగా వుంది ధ్వని. దుస్పహంగా వుండి దుర్గంధం. కోటిశుడు మానసుడు పూర్మ్మశలుడు పాలుడు హలీమకుడు పిచ్చలుడు కౌణపుడు చ(కుడు కాలవేగుడు (ప్రకాలనుడు హిరణ్య పశొత * రుగ్వేదం చదివేవాడు, డేవరల్ని పిలిచేవాడు, ఆధ్వర్యుడు ;

యజుర్వేదం చదివేవాడు. యజ్ఞం అంతా నడిపేవాడు, (టబవ్మా నాలుగు జేడాలరా చదిజే వాడు, ఆన్నీ ఎరిగి పనులు సరి చూసేవాడు, ఉధ్ధాత + సొను

చేనం' శిల వాడు, నధ న్యులు సభ్యులు, 7

50 వ్యావవోరికాం(ధ మహాభారత్‌ ం

నాహాుడు శరణుడు కతుకడు శాలదంతకుడు ముదలై న వాసుకి సంతతి నాగులూ, పుచ్చాండకుడు మండలకుడు పిండ సే_క్షషృడు రో భకుడు ఉచ్చికుడు శరభుడు భంగుడు బిల్వ కేజుడు విరోవాణకుడు శ్రిటీ శలకరుడు మూకుడు సుకుమారుడు (ప్రవేవనుడు ముద్దరుడు శిశు రోముడు సురోముడు మహోవానుడు మొద లై న తతకవంశం నాగులూూ, పారావతుడు పారిజాతుడు షాండరుడు వారిణుడు కృశుడు వివాం గుడు శరభుడు నోదుడు (పమోదుడు నంవాతాపనుడు మొదలైన ఖఐఖరావతనంతతి నాగలూ వరకుడు కండలుడు వేణీ జేణీస్క_ంధుకు కృమారకుడు బావుకుడు ధూర్తకుడు శృంగబేరుడు పాకుడు రాత కుడు యొదలైన కారవ్యకులం నాగలూ, ఛంకుక రుడు విరరకుడు కుశారుడు సుఖనేచకుడు పూర్ణాంగదుడు పూర్టముఖుడు (ప్రహోసుడు భకునీ దర్యుడు మావాతుడు కామఠకుశు సుషేణుడు నూనసుడు అవ్యయుడు ఖైరవముండుడు వేడాంగుడు విశేంగుడు చో(దపారకుడు రువభోడు వేగవతుడు విండారకుడు మహావానుడు రక్తాంగుడు సర్వ సారంగుడు సమృద్దుడు వరుడు వాసకుడు వరాహాకుడు ఏరణకుడు సుచితుడు చిత వేగికుడు పరాశరుడు తరుణకుడు మణిస్కాంధుడు అరుణి - ఈ ముద న ధృత రాన్ట్ర్రసంతతి నాగులూ కట్టలు కట్టలుగా జట్లు జట్లుగా వచ్చి స్వావో ఐపోయాయి.

సర్ప (పళయంగా వుండి సర్పయాగం. సర ఎచకవర్పులంతా జజ్జరిల్లి పోయి మతిపోయినట్టున్నా రు. నాగలోకంలో వడుపులూ ము(రలూ తప్ప ఇంకోటి వినపడదు. తక్షుకడి గుండెల్లో దడ పట్టు కుంది. వెె_త్తినట్టు పరిగ కాడు చేస్తం చేవేందుడిదగ్గరికి. రక్షించు, రశ్నీంచమంటూ కాళ్ళమిద పడ్డాడు. (బ్రవ్మూదగ్గిర విని జరగబోయే దంతా ముండే తెలుసు జీవేందుడిక. “భయపడకు” అని అభోయ వంచ్చాడు. జేరదిసి దగ్గిర “పెట్టుకున్నాడు.

ఇలా తనసంతతీ తమ్ములసంతతీ దగ్ధమైపోతూ వుంశే భరించ లేకపోయాడు చాసుకి, వడుస్తూ పర్శత్తాడు “జల్లెలు జర తక్క

జక

ఆదిపర్వం స్ట్‌ |

రువు దగ్గిరికి. “చెల్లీ, మరొక్క-నిమివం ఆలస్యమైతే, మన జాతి జాతి యావత్తూ చల్లారిపోతుండి. నీ కొడుకుని పరిగె_త్తించు. జర త్కారుడికి ఈ ఆశతోనే సెళ్ళిచేశాను నిన్ను. అవాళ వలాపుత్రుడు చెప్పింది నువ్వూ విన్నావు కడా !” అన్నాడు. “బాబూ మామగారి మాట మన్నించు. పరిగెత్తు సర్పయాగానికి. వంశం రక్షించు” అంది కొడు కుని మూసి జర త్కా_రువు.

ఆ స్టీకుడు

“ఇప్పటికి గతించిన వాళ్ళేమో గతించారు ఇవా వోొక్క-ర్నీ చావనివ్యను, భయపడకండి” అంటూ పయనమయ్యాడు ఆ_స్తీకుడు. వేద వేదాంగ పారంగతులై న (బావ్మాల్ని వెంటపెట్టుకున్నాడుం వచ్చి యజ్ఞశాలలో జనమేజయుడి ముందు నుంచున్నాడు. స్వ_్తి వాక్యాలతో చక్రవర్తిని సోత్రంచేశాడు. “మహారాజా పవిత్రమైన చం(ద్రవంశంలో పుట్టాను. భూలోక చక్రవంర్తివి. రాజరుప్‌.వి మాంఛాతా, భగీరధుడూ, దశరభథుడూూ, (శ్రీ, రాముడూ, థర శ్రైరాజూ; అర్జునుడూ == ఈ మహామహూుల్న్ని మారివించిన ధర ఆ(పభావ్వ్‌. (పజల నోములు పండి పాండవకులంలో (పభవింఛావు, విశాలమైన రాజ్య లక్ష్మీని వరించావు, అఖండమైన యజ్ఞాలూ చేశాను. చేతికి ఎముక లేకండా అడిగిన వాళ్ళకి ఐశ్వర్యం పంచి పెట్టావు*

“సలచ(కవంర్తి చేసిన యజ్ఞం, ధర్మరాజు రాజసూయం, (ప్రయాగలో (పజాపతి చేసిన యాగం, వరుణుడూ చందుడూ వ్యాసమునీ జరిపిన మహాయజ్ఞాలూ ఎంత గొప్పవో, అంత గొప్పది నీ యజ్ఞం. ఇది నడిపిస్తూన్న రుత్విజులు (బ్రహ +తో సమానమైన వాళ్లు. యజ్ఞ కార్యాల్లో శస్రీశమాపహీవింరూాలు. తేపోధనులు. పండి తులు. విద్యానిధి, (తిలోక పూజ్యుడూ, వ్యాసముని శిష్యులతో సజో సదస్యుడుగా వణచ్యాడంకే ఇంత కంక గొప్పవిషయం వముం

ఫ్‌ ఖై పష్టావవారి కాం (ధ్ర యివశ భార తీం

టుంది ! నిజానికి రాజుల్లో విపు వంతవాడివి నువ్వు, కనకనే అగ్ని డేన్రుడు స్వయంగా జ్యాలావాస్తాలతో హవిస్సు అందుకుంటున్నాడు, కోర్కెలు ఇల్లి స్తున్నాడు” అన్నాడు.

ఆ స్తీకముని మూటలు చ(కవ ర్షిస్‌, సదన్యుల్న్నీ ఆనందంలో వోలలాడించాయి. అతడి తేజస్పూ, వాగ్గోరణ అద్భుత ంగావున్నా యు, సమ్మోహసం కలిగిస్తున్నాయి.

“వం -క్రావాలి రుమీ, నువ్వు వదంశు అదే ఇస్తాను. చెప్పూ, నంకోచించకి” అన్నాడు జనమేజయుడు.

“సత్య వాక్కు- స్‌ది ఆడి తప్పనివాడివి. సర్పయాగం విర మించు” అన్నాడు ఆస్తీకుడు. “ఇదే నాకు కావలిసింది. అనుగ హీంచు. ఇంతతో శాంతించు. మిగిలిన నా బంధువులికి (పాణదానం (పసాదించు”” అన్నాడు.

యజ్ఞ శాల నిండా వొక్కసారి వెయ్యి కంరాలు ఏనిపించాయి. “కా దనకు మహారాజా అతడికోర్కి. చెల్లించు” అన్నారు సదస్యులు. దాటరాని గీటు అయింది జనమేజయుడికి. తప్పనిసరిగా సర్చయా గానికి స్వ సి చెప్పాడు.

ఆ న్తీకుడు యజ్ఞం దగ్గిరకి వచ్చేసరికి పహోోమాగ్నిలో పడ డానికి సిద్దంగా వున్నాడు తతుకుడు. అతడు ఇంద్రుడి మరుగు చౌచ్చా డని చెప్పానుకదా! * ఎన్ని పొములు వచ్చినా అసలు కృత్రును తతుకుడు రాలే దేమిని రుత్విక్కుల్ని. అడిగాడు రాజు. ఆలోచించి “వాడు ఇంద్రుడి దగ్గిర చదాగణున్నాడు” అన్నారు రుత్వి క్కు. లవం ళ్బ తే ఇందుడితో సహా ఈడ్చుకు రండి” అన్నాడు రాజు. ఆహ్వాన మంటతాలు చదివారు రుత్యిక్కుటలు, “స ఇంద తక కాయస్యావో” అనీ అనబోతున్నారు. తయకుక్ణి డిగవిడిచి పారి పోయాడు ఇందుడు. ఆకాశంలో ఏవం క్షక్కుకుంటున్న్న్నదు తయ కుడు. సుడిగాలిలోలాగ తిరుగుతూ తన్ను కుంటున్నాడు. “తత కాయసవా? అనడమే తళభాయి అజేసమయానికి ఆగిపోయింథి

అదిపర్వ్ధ౦ ర్‌ి

యజ్ఞ ౦, “బతికిపోయావు. భయపడకు” అంటూ తత్షుకుళ్లి మళ్ళిం వాడు ఆస్తీకుడు. బతికిపోయాడు తత్తకుడు.

ఇటు నాగవంశమూ, అటు యాయావర వంశనూ రొద్ద రించాడు ఆ ద్తీకుడు. పాముల్ని (పళయంనుండి బతికించడం చేతనే అతడి చేరు చెపితే సర్ప్వభోయ ముండదని విశ్వసించారు (ప్రజలు.

ఆొాదిపలళ ౦

©.

మూడో ఆళ్వాసం

ఇదంతా అయాక వొకనాడు పండితగోప్టిలో కూచున్నాడు జనమేజయుడు. కవులూ పండితులూ మునులూ సనసభానింజూ పిక పిక లాడుతున్నా రు. ఎ త్తయిన రత్నాల పిటమోాద కూచున్నాశు వ్యాస మవార్షి. ఎవళ్ళ స్రానాల్లొో వాళ్ళున్నారు శిష్యులు , అర్హ నమూ పాద్యమూ ఇచ్చి పూజించాడు చక్రవర్తి. చేతులు జోడించాడు, “ఎన్నాళ్ల నించొ అడగా లనుకుంటున్నాను. మీరూ, భీవు ఎ పీతా మవాలూ రాజ్యం పంచిపెట్టారు కదా, మా తాతలిక్షి ! ఎవళ్ళు వంతుతో వాళ్ళు ఎంచక్కా జీవనం చెయ్యవలసింది. అది మాని, వాళ్ళని వీళ్ళూ, ఏళ్ల ని వాళ్ళూ చంపుకుని, అంత కనతశ్షుయం చెయ్య డంలో ఆంతర్యం అర్థం కావడం తెదు నాకు. మారన్నా కుటుంబ కలవహాం మానించ లేక పోయారా మరి ?” అని (ప్రశ్నించాడు,

శిష్యుడైన వెశంపాయనుడ్‌ దిక్కు. చూశాడు వ్యాసముని, “మన మహాభారతం మవారాజుకి వినిపించు” అన్నాడు. గురువు గారికి పాదాభివందనం చేశాడు వైశంపాయనుడు. పండితుల దిక్కు. తేల వాంచాడు. వాళ్ల అనుమతీ తీనుకున్నాడు.

భారతజూతి బఇ్రతివోసం మసోభారతం, విన్షుకల్పుడు వ్యాస ముని హిమాలయం సొానువులమిద మూడేళ్ళు (శ్రమించి విరచించిన పీరగాథ, రస(బహ్మ్మాం, పంచమ వేదం. అలాంటి మహాభారతం జనమే జయ -చ(కవ_ర్సి సభలో వినిపించాడు వైశంపాయనుడు,

“ఈ వునోభారతం లతన్లో కాలలో రాశారు మా గురువులు. ఆయన మేధస్సు వంపోసముద్రం. అందులోంచి ఉదయించిన

ఆదిపర్వ ౦ దీన

మహో భారతం చం(దబింబం. కృుస్తార్జునుల గుణకీ రనం పండువెన్నెల భావాలు చం[దకిరణాలు. ఇది వంశే అజ్ఞానం అనే చీకటీ పటాపంబ లొతుంది” అరటూ అందుకున్నాడు కథ. (గంభారంభానికి ముందు (గంథక_ర్త వ్యాసముని చరిశక్కా అతడి పుట్టు పూరో_త్తరాలూ చెప్పాడు. వనుచరి (త చేదిబేళశం వూర్వం వసు వచే రాజ _ పాలిస్తూ వుండేవాడు. జేట కని అడివిలోకి వెళ్ళి వొక రుపీ ఆశ్రమం చూశాడాయన,. అక్కడి మునీశర్ల ని చూసి వైరాగ్యం కలిగిందతడికి. ధనున్నూ చాణాలూ వొదిలేసి అక్కడే తపస్సులో కూచున్నాడు. కొన్నాళ్ళకి సపరివారంగా ఆయన దగ్గిరికి చజేచేం[దుడు వచ్చాడు. “అంత రాజ్యమూ, (పభుత్వమూ విడిచిపెట్టి తపన్సు చేస్తున్నావు. "రాజ్యం ఎంత ధర్మంగా పరిపాలించావో, తపస్సు అంత నిష్టతోనే చేస్తు న్నావు. సంతోవంగా వుందినాకు. నీతో న్నేవాం చెయ్యాలని వచ్చాను. నీకో రత్న విమానం ఇస్తాను చానిమోద నాదగ్గిరికి వస్తూ వెళుతూ వుండు. ఇదిగో, కలవపువ్వుల దండ. ఇందమాల, ఎన్నడూ వాడ దిది. ఇడి మెడలో వుంకు, ఎలాంటి ఆయుధమునా శరీరానికి తగలదు. ఇంకా ఇదిగో, ఈ వెదురు బెత్తం. చెడ్డ వాళ్ళని శిక్రీంస్తుం దిది. మంచివాళ్ళని రశ్నీస్తుంది. ఇవి పెట్టుకుని సుఖంగా రాజ్య పాలనం చెయ్యి” అని మాంచి దొక రత్న విమానమూూ, ఇం(ద మాలా, వెదురు బజెత్తమూ ఇచ్చి వెళ్ళాడు. అదిమొదలు విమానం మూద డఉపరిపిధిని సంచరించేవాడు వసురాజు. అంచేతే అతక్ణి ఉపరిచరవనువు అన్నారు. ఇందమాలికా, వెదురుణెత్తం - ఈ ఇంటి (ప్రభావంవల్ల ఇం(దవై భవంగా రాజ్య మేలుతూ వుండేవా డతడు. ఇందుడితో స్నేహంగా వుండి ఇం(దలోకం వెళ్ళి వచ్చే కుశుడీకీ విదర్భ దాజ కన్యకీ పుట్టిన నాలంనగో కోమారుడు వసు రాజ్ఞు ఆని వాల్మీకి రోమాయణం బాల కాండం

క్‌ర వ్యా వహారికాం(ధ మహాభారతం

వాడు, (పతీ వశూ ఐం(ద్రోత్సవం చేసేవాడు. అప్పటినుండే రాజు లంతా ఇందోత్పవం "మొదలు పెట్ట*రు,

ఇంద (పసాదం వల్లనే బృవా(దథుడూ, మణివావానుడూ, సౌబలుడూ, యదుడూ, రాజన్యుడూ అని ఐదుగురు కుమాళ్ల ని కన్నాను వసురాజు ఏదు జీళఛాలికి రాజులుగా అభియేకిం- శాక్సు వాళ్ల ని, వాళ్ళు అయిదు రాజవంశాొలికి మదూూలబ్తురువు లయారు,

ేదినగరం సమిోపంలోనే వొక పెద్దనది _పవహిస్తోంది. డాని చేరు శుక్తిమతి. ఆ పక్క-నేవుంది కోలాహల పర్వతం, శుక్తి మతిని (చేమించాడు కోలాహాలుడు. ఆమె (ప్రవహించకండా మధ్యని అడ్డు కున్నాడు నదీ(పవావహాం నిలిచిపోయింది. అద చూకాడు వనురాజూ తన పాదంతో పకకి తోశాడు కోలాహలపర్వతం. పర్వత సంగమం వల్ల వసుపదుడు అచే కుమారుడూ, గిరిక అనే కూతురు కలిగారు శు_క్తీ మతికి. కృతజ్ఞతా సూచకంగా వాళ్ళిద్దరినీ వసురాజుకి కానుక "పెట్టింది శుక్తిమతి. వసుపదుణ్ణే సేనా నాయకుడిగా చేసుకున్నాడు వసురాజు. గిదికని వివాహూ మాడాొడు,

ఒకనాడు రుతుముతిగా వ్రంది గిరిక. ఆమెకి వేడిమూంసం పెట్టమన్నారు పితృదేవతలు. వేటకి బైశ్దేరాడు వసురాజు, అడి విలో వున్నాజేకాని అతడి మనస్సంతా గిరికమిీాబే వుంది. కదురైన ఆమె స్తనాలూ బిగువైన యవ్వనం, వొయ్య్యారం, సౌకుమార్యం తలుచుకుని మనస్సు మనస్సులో లేదతడికి, తలుచుకుని తలుచుకుని తుదకి పీర్యస్థలనముూ ఐపోయింది. అమాభఘమైన తన వీర్యం వ్యర్థంపోకూడదు. దాన్ని ఒకదట్టమైన ఆకుదొన్నలో భదపరిచాడు రాజు ఒక జేగచేత పెట్టి గరిక దగ్గరికి పంపించాడు, ఆకు దొన్న్నె నోట కరుచుకుని ఆశకాశమార్లంలో వస్తోంది జేగ. జచార్లో మరో జేగ చూసింది. అది మాంన మేమో అనుకుని కలబడింది రెంటికీ పోరాటం జరిగిందా ఆ పోరాటంలో శెండోచాని చుంచు తగిలి చీలిక లైంది ఆకుదొన్న. వసురాజు ఏళ్ళళ్లం కించపడిందా, గాలరీ

ణదిపరగం భ్‌

శాదిరి అందులోంచి శెండు చుక్కలు యమునానదిలో పజ్జాయి, అప్పరస అదిక శోపఅయి యమునలో తిరుగుతోంది. వీర్యం కెండు చుక్కు-లూ ఆ వేప మింగింది. గర్భమూా దాల్సింది. బుదిమాసాొలూ నిండొయి.

ఉకనాడు జాలాది వాళ్ళ వల్లో -చిక్కు-కుం డాచేప. వాళ్లు గాన్ని కోసేటప్నక్‌ . గానికిదుపుణో ఇద్దరు మరిమీపిల్లలు "బై టికి వచారు లిక మ్న వీల. రౌగవ్హోేడి ఆడపిల్ల ఇద్ద రిస్‌ తీరుకు వెళ్ళి ఉత రాజు కిచ్చారు జాలర్లు మనిషీ.పిల్లలు కనడంతో ళు (ఒహ్బవాక్యం (ప్రకారం శాపవిము _క్త కవీగింది అ దిక క్ర, యథాపూర్వంగా జీన లోకానికి నెళ్ళిపోయిం దాము.

మ త్స *ం౦థ

చేపకి పుట్టిన కిల్ల వాణ్ణి మత్స్య రాజన్నారు. పెరిగి (పయోజ కుడ మత్స్య జేశానికి రాజయాడతేడు. విల్లదాన్ని సత్యవతిఅన్నారు. ఆమె శరీరం చేపలకంపు. అంచేత, మత్స వ్రగంధి అనీ అన్నారు. ఆమెని కూతురుగా పెంచుకున్నాడు దాశరాజు. తండి నియమించిన (పకారం యమునలో పడవ నడిపేది మత్స్యగంధి.

ఒకనాడు, పరాశరముని తీర్ణయా(త వెళుతూ యమున దారిన వచ్చాడు. తెప్ప రేవులో మత్స్యగంధిని చూశాడు, అతెప్పనద వొంటరిగా వుంచా మె, వొంటిచీశరమూ(తం కట్టుకుంది. చాటసార్ల కోసం ఎదురుచూస్తోంది. ఇంకో పిట్టమనిపి. లేడు రేవులో, పరాశరు డొక్కొ-డే బాటసారి.

వడవమిద కూచున్నాడు పరాశరుడు. పక్కని పడుచుపిల్ల పడవ నడుపుతోంది. ఉయ్యాల లూగుతూ నడుస్తోంది పడవా తొలి వరంాపుల్లోనే చలించాడు ముని. పడవమిద మనస్సు మనస్సులో లేదు. ఆమె కదిలిన (పతీకదలికకీ గిజగిజ లాడిపోతున్నాడు. తెడ్డుపట్లి ఆమ చయ త్తి నప్పుడల్లా విలవిల లాడిపోతున్నాడు, ఎంత ముని

ఈ మెక కాళి అని వుఠో "పేరుకూడా వ్రీంది,

8

గ్‌ డ్రి వ్యూవహారికాం(ధమపహాభారతం

ఐ తేంగాక ! ఏకాంతం. చల్లగాలి. పడు చువిల్లం ఎలా భరించడం ?

“కామాతురాణాం న భయం న లజ్జా” అన్నారు. లొంగి పోయాడు ముని, మనసులోని మాట మత్స ఫ్రగంధితో అననూ అశే ఛాడు చివరికి, భయపడిం దామె. కాదంకు శవిసాడేమో ' “తండి బాటు కక్నెపిల్ల ని” అంది. 6 జాతిలో జాంారిచాన్ని. శరీరం చేపల కంపు. ఇలాంటి నామోద మననుపగుతున్నావు. నువ్వు చూస్తే రుమీవి. ఫం చెయ్యనూ ? కన్నరికం భంగ మెలే, ఇంటిమొవాం ఎలా చరా న్పేది 1 అండి,

“కన్నెరికం కలువీతం కాకుంజా చేస్తాను” అన్నాడు పరా భరుడు. “భయపడకు. నువ్వు అనుకుంటున్న కు జాలారి చానివి కావు నువ్వు. వసురాజు వీర్యంతో అ(డిక గర్భంలో పుట్టావు. చేపలవాసనా లేకండా చేస్తా. యోజశాల తరబడి పరిముళిస్తావు” అన్నాడు. అతడి నోటేమాట నోట్లోనే వుంది. అంత కంపూ వవుయిందో = నువాస నతో గుభబాభించించామె. ఆ త్తణంనండీ మత్స్యగంధి యోజనగంధీ, గంధవతీ అయింది. చూస్తూవుండగానే ఆమె పొట్టికోక మూయ మెంది. దివ్యవస్తాలూ, దివ్యాభరణాలూ ఆమె శరీరంమిదికి వచ్చాయి

యమునానది మధ్య వొక ఇనుకదిబ్బ చేరుకుంది పడవ. “చుట్టూ ఇంత ఒయలుగా వుండి” అని తలవంచుకుంది సత్యవతి. తెరలు వేసినట్టు చుట్టూ కమ్ముకున్నాయి. చీకట్లు, ఆయోజనగంధి శాగిటిలో పారవళ్యం పొందాడు పరాశరుడు,

వ్యా నసనమునిి

(పజాపతి సమానుడు పరాశరుడు. అతడి నంగమంవబ్ల

సద్యోగర్భంలో పుత్రేదయనముంది సత్యవతికి. కోరిన వరా లిచ్చి న దారిని తాను వెళ్లాడు ముని. సత్యవతి కమారుడే వ్యాసుడు. కృష్ళటై పపాయనుడుు మహాభారత (గంథక_్ల్గ. పుట్టుకతోనే కపిల

ఆదిపర్వం bY

జడలు వేలాడుతున్నాయి వ్యాసమునికి, జింక చర్మం వఃన్ర్రంగానవుంది. కమండలమూ, 'యోగదండమూ చేతిలో వున్నాయి. నమస్కరించి తల్లి ముందు నుంచున్నాడు కుమారుడు. “అమ్మా, అవసరం వచ్చి నపుడు తలుచుకో నన్ను. తలిచీ తలవడంలో మూ ముందు నుంచుం టాను” అని తపోవనానికి వెళ్ళిపోయాడు. వెళ్ళి, ఘోరమైన తపస్సు చేశాడు. లోకోత్తరు డయాడు. వేదాలు విడముర్చాడు పంచమ వేదమైన మహాభారతమూ రాశాను,

భారత యుద్ధంలో పాల్గొన్న ఛారతపీరు లంతా చేవ, రాక్షస, యక్ష పట్నీ, గంధర్య్వాదుల అంశ ల్లో పుట్టిన వాళ్ళే. వాళ్ళ అందరి వివరాలూ చెప్పాలంచే, నిజానికి వెయ్యినోళ్ళయినాచాలవు. లోగడ పరశురాముడు దండెత్తి, ఇరవర్యక్కొ_మాగ్లు త(తియు డన్న వాణ్ణల్లా చంపాడు. భృార్తలులేని క్షత్రియ స్రీలు ధర్మం తప్పకండా తిరిగీ మునుల (ప్రసాదంవల్ల సంతానవతు లయారు. కొడుకుల్ని, కూతుళ్ళనీ కన్నారు. మతియసంతతి మళ్ళీ జేశవ్యా_ప్త మయింది. (పతీచోటా రాజు లేర్చడ్డారు. భర్మమార్లంలో రాజ్యాలూ పాలిం చారు. జారభయం, చోరభయం లేకండా (పజాశాంతి ఏర్పడింది. యథాపూర్వంగా వర్రా(శమౌాలు నడిచాయి ఎక్కడ పడితే అక్కడ యజ్ఞాలూ అపి సాగాయి ఇం[దుడి ధర శ్రమంటూ కోరినప్పుడు వర్ణాలు కురిశాయి. పొడీ పంటలతో జేశాలు సుభికుమయాయి. జనసంఖ్య కోట్లనుండి అర్చ్బుదాలికి పెరిగింది. (పజల ఆయుః (పమాణమరా "హాచ్చింది,

ఈ భారం వోయలేకపోయింది భూ దేవి. వెళ్ళి (బ్రహ్మో విష్ణూ, మ హేశ్వర్శతో మొర పెట్టుకుంది. (పజూత్షయముతో కాని సమస్య పరిప్కా-రం కాలేదు (తిమూర్తులికి. (పజాతయం కావా లంచు వొక మహాయుద్ధం ఉరగాలి. అంచేత బ్రహ్మ మాట

ఓ స్ర్ర్రేలరా (బాహ్మాలు కానిబాళ్యూ బేదం వినకూడదు **) ఆనడంచేత ఆలాంటి వాళ్ళకోసం ఈ పంచమజేదం రాళాణాని భాగవతం. (ప స్మం,

60 వ్యావవహారికాం(థమహాభారతం

(ప్రకారం, విష్షువూ, ఇం(దుడూ వాళ్ళూ తమతవముఅంఛల్లో భూలోకం మోద అవతరించారు. రాక్షసులూ యక్షులూ వాళ్ళవాళ్ళ అంఛ్రల్లో పుట్టి (పజాకంటకు లయారు, చేవతల అంశల్లో పుట్టినవాళ్లు పాండ వులపకశుం. రాక్షసుల అంశల్లో పుట్టిన వాళ్ళు కారవుల పశుం ఇలా రింను పతూలై_ పరస్పరం పోట్లాడి మరణించారు. తెక్కొ-తేనంత ఎన శత నుం జరిగింది. బరువు శకేలికయిండది భూదేవికి. దేవతలూ మొదలైన వాళ్ళ పుట్టుకి

ఈ (పపంచాల పుట్టుక కంకటికీ కారణభూతు డై నవాడు బ్రహ్మా ఆ (బహ్మకి మరీచ్కీ అంగిరసుడూ, అత్రి, పులమ్హ్ర్యుడూ, పృులనుయబ్యూ క్రతువూ అరి ఆరుగురు మాననప్పుతులు. అందులో మరీచికి కళ్వపుకు పుట్టాడు, కస్యప్యపజూపతి వల్లనే చరాచరమైన ఈ భూతసంతతి యావత్తూ పుట్టింది. ఎలా అంటారా వినండి. (బహ్మ కుడి బొటన వేల్లో దత్స(పజూపతీ, * ఎడమ బొటన వేల్లో భూ దేవి పుట్టారుః వీళ్ళిద్దరికీ వెయ్యిమంది కు రూళ్ళ యా భై మంది కవాతుళ్ళ్భూ పుట్టారు. కుమాళ్ళలో వొక్కడూ గ్భృహాన్థు కాలేదు, అందరూ సాంఖ్య యోగ మభ్యసించారు. ఇందియాలికి వశపడ కండా జీవన్ముక్కు లయారు. పుతులు కలిగిన్నీ అప్కుతకు డయాడు దత్తుడు. అంచేత కూతుళ్ళని ప్యుతీకరణం4 చేసుకున్నాడు. వాళ్ళలో కర్ణి లశ్నీ ధృతీ మేధా పుక్టీ (శ్రద్ధా శ్రీయా బుద్దీ లజ్జా నతీ. ఈ పదిమందినీ (మ్మా కుడిరొమ్ములో పుట్టిన ధర్వు 3 డనే మనువు కిచ్చొడు. అశ్లినీ భరణీ కృత్తికా రోహిణీ మృగళిరా ఆరు.డా పునర్వసువూ పువ్యుమిోా ఆశ్చేషూ మఘా పూర్వఫల్లుని ఉ_త్తరఫల్లునీ హస్తా చితా స్వాతీ విశాఖా అనూ రాథా జ్యేస్థూ మూలా పూర్వా = దక్షప్రజాపతి దగ్గిరనుండే క్రి పురమల సంయోగ (కీయ ఆరంభపైంంది ఆనీ వష్టోపురా అం 1. సర. 79

హృతీక రణం , కూతుళ్ళకి పుశ్లేకొడుకలం తన కోడుకులం కావాలని నుంజీ పీ రాటు చేదం కోవడం,

ఆదిపర్వం 01

పాథఢా ఉ_త్తరాపూణా (శ్రవణా భనిష్థా ఛత్రభివం పూర్వాభా(దా ఉ_త్తరాభా(దా శేవతీ - ఈ ఇరవై వడుఫరినీ చంద్రుడి కిచ్చాడు. అదితీ దిీతీ దనువూ కాలా అనాయునూ సింహి కా మునీ కవీలా (నురఖి) వీనతా (క్రోథా (పాధా (కూరా కద్రువా -- ఈ పదముగ్గురిసీ కశ్యప (వజాపటి కిచ్చాడుం

కళ్యప(ప్రజూపతికి అదితి గర్భంలో పన్నెండుగురు సూర్యులు - ఇంటదుడూ విష్ణువూ ఆర్యముడూ ధాతా తపా పూముడూ వివ స్వతుడూ సవితృడూ మితుడూ వరుణుశూ అంశుడూ భగుడూ కలిగారు. అదితి సంతానం గనక ఈ పన్నెండుగురూ ద్యాద శాడిత్యు లయూారు.

దితి గర్భంలో హిరణ్యకశిపుడు పుట్టాడు. హిరణ్యకళిపుడికి (వహ్లాదుడూ సంహోదుడూ అనుహ్హాదుడూ శిబీ చామృళుడూ అని ఐదుగురు కుమాళ్లు కలిగారు. అందులో (పహ్హాదుడికి విరోచనుడూ కుంభోడూ నికుంభోడూ అని ముగ్గురు పుట్టారు. విరోచనుడికి బలీ, బలికి బాణాసురుడూ పుట్టారు, దితి సంతానం గనక ఏళ్ళంతా బె త్యు లయారుం

దనువు గర్భంలో వ్మిపచిత్తీ శంబరుడూ నముచీ పులోముడూ లోముడూ అసిలోముడూ శేరీ దుర్ణయుడూ అయళ్ళిరుడూ శశి రుడూ అయశ్శంకుడూ గగననుూర్టుడూ వేగవతుడూ కేతుముతుడూ స్వ ర్భానుడూ అళ్వుడూ అశ్వపతీ వృషపర్వుడూ అజకుడూ అళ్య (గీవుడూ సూక్షు శు తువాుండుడు ఏకచక్రుకు విరూపాక్షుడు నిచంధద్రుడు నిక్షుంభుడు కుపథుడు శరభుడు సూర్యుడు చం(ద్రముడు వకావ్షుడు మృతపుడు _పలంబుడు నరకుడు వాతావి శ[తుతపనుడు శరుడు గవిష్టుడు ననాయువూ దీర్ధజివ్వ్యూడు అజా ఈ నలై మందీ పుట్టారు. కొడుకులూ మనుములూ, ముమ్మునుమలూూా అయి లెక్కలేనంత మంది పెరిగారు. ఏళ్ళం తా డనువుసంతేతి కనక చదానవులయారు.

62 వ్యూవహారికాం(ఫమపా భారతం

కాలగర్భంలో వినాశనుడు (కోధుకు మొదలె నవాళ్ళు ఆన మండుగురూ, కాల కేయులూ పుట్టారు.

అనాయువు గర్భంలో వితురుడు బలుకు వీపుకు వృ(షతుశుు ఈ నలుగురూ కలిగారు.

సింహిక గర్భంలో రాహువు పుట్టా కు. ముని గర్భంలో భీము సేనుడు ఉగసేనుడు వరుణుడు గోపతీ ధృత రాష్ట్రుడు సూర్యనర్చస్సుడు సత్యవాక్కు_డు అర్క-పర్టుడు (ప్రయుతుకు విశ్రుతుడు భీముడు చిత్ర రథుడు శాలికిరుడు పర్ణన్యూడు కలీ నారదుడు అని పదపోరుగురు గంధర్వులు కఠి గారు,

కపిల (నురఖి) గర్భంలో ఆవులూ అమృత నమూ (బాహ్మాలూ ఘృతాచీ మేనకా మొదలైన చేవవేశ్యలూ పుట్టారు.

వినత గర్భంలో అరుణుడు గరుత్యంతుడు కలిగారు. అరుణుడికీ "శ్యీని అనే దానికీ సంపాతీ జబాయువూ పుట్టారు.

క్రోధ గర్భంలో (శోధవశగణమూూ, (పాధ గర్భంలో సిద్ధుడు పూర్ణుడు బరీ పూర్తాయువూ (బవ్మాచారీ రతిగుణు'ఎ నువర్టుకు విశా(వసుడు భానుడు సుచం(దుడు అని పదిమంది గంధ ర్యులూ అన వద్యా మనువూ వంశా అసురా మార్గణ(పి మా అనాపా నుభాగా భాసీ అనే కుమార్తెల హాహా హూహూలు, తుంబురుడు పుట్టారు.

(కూర గర్భంలో నుచందుడు చం[దహాం్మతుకు మొదలై న వాళ్ళు పుట్టారుం

క[దువ గర్భంలో శేమడు వాసుకీ తతుకుడు క రో్క్క-టకుడు మొదలైన పాములు పుట్టా యి.

అంగిరసుడికి ఉతథ్యుడు బృహాస్పతీ సంవర్తుడు అని ముగ్గుకు కుమాళ్ళూ, యోగసిద్ధ అని వొక కూతురూ కలిగారు ఏళ్ళలో బృహస్పతి చేవగురునవయ్యాడు. అఃత్రికి తపోధనులై న మునులు పుట్టారు. పులస్తు క్టడికి రాక్షుసులూ పులహూుడికి కిన్నరులూ, కింపురుషులగూ (కతున్రకి వాలఖల్యులూ పుట్లారు.

ఆదిపర్వ ౧ G3

ధర్హుడికి (పజాపతి పుట్టాడు. అతడికి ధూ(వమూా (బహవ్మా విద్యా మనస్వినీ రతా ఇ్యాసా శాండిలీ (పభాతా అని వడుగురు భార్యల. . భూూ(మకి ధరుడు, (ట్రహ్మవిన్యకి (ధువుడు, మసస్వినికి సోముడు, రతేకి అవహాుడు, శా(సకి అనిలుడు శాండిలికి అగ్నీ, (పభాతకి (వత్న్య్యూ ముడు, (ప్రభాసుడు పుట్టారు. ఈ ఎనమండగురూ అప్ప వనునులు. అందులో ధరుడికి (దవిణుడు వాుతహవ్యవవాడు పుట్టారు. (భునుడికి కొలుడు పుట్టాడు. సోముడికి మనోవార' అన్న దాని గర్భంలో వరు సుడు చిశీనుడు _పాణుడు రమెణుడు అని నలుగురు కొడుకులూ ప్పృథ అని వొక కూతురూ కలిగారు, పృధకి పదిమంది గంధర్వ రాజులు పుట్టారు. అవాుడికి జ్యోతి పుట్టింది. అనిలుడికీ శివ అనేడానికీ మనో జవుడూూ అవిజ్ఞాతగతీ పుట్టారు. అగ్నికి కుమారుడు (పత్యూముడికి దేవలుడు (పభాసుడికీ బృవాస్పతి చెల్లెలు ఆయోగసిద్ధకీ విశ్వకరా పుట్టారు. "'జేవతలకి విమానాలూ, ఆభరణాలూ అవీ తయారుచేస్తూ శిల్ప పజాపతి అయాడు విశ్వకర a

_బహ్మకి ఇంకో మానసపు(తుడు థ్రై డు అతడికి మానస పుతుతై. మృగ వ్యాభుక్కు శర్వుడు, నిర్భతీ, అజై కపాదుడు అహి రుభ్ను ్యడు, కినాకీ వామ చేనుడు, దవాచేశ్యరుడు, కపాలీ, ధ్రాణుడ్కు భర్గుడు అని పదకొండుమంది రు(ద్రులు పుట్టారు.

ధర్కుడికి శముడుు, కాముడు, హర్షుడు అని మరి ముగ్గురు కుమూాళ్లు కలిగారు. వాళ్ళకి వరసగా (_పా_క్హీ రతీ నందా భార్య లయాారు.

ఆదిత్యులలోని సవితృడికీ ఆడగ్నరం రూపం ధరించిన త్వాష్ట్రికీ అశ్వినీబేవతలు పుట్టారు.

(బహ హృదయంలో ఇభ లగుడు పుట్టాడు. భృగుడికి క విపుట్టాడు. కవికి శుక్రుడు పుట్టాడు. రాతసులికి కులగురువయాడు ళొకుడు. అతడికి చండుడు, అవుర్కుడు, త్వష్ట ఎడు, ధరాతుడు, అ(తీ అని నలుగురు కుమాళ్ళు కలిగారు. భృగుడి మరో కుమారుడు చ్యవనుడు.

(4 వ్యానవారి గాంధమవ+భారతం

చ్య్వవనుడి భార్య మనువు కూతురు ఆరుషి. ఆమె తొడలోంచిపుట్టా ను జొర్ఫుడు.* బొర్వుడికి రుచీకుడు మొదలై నవాత్లు నూరుమంది కుమాళ్ళు కలిగారు. అందులో రుచీకుడికి జమదగ్ని పుట్టాడు. జమదగ్నికి నలుగురు కుమాళ్ళు. వాళ్ళలో కడసారి వాడు పరశు రాముడు, అవ తొరదనూ ర్తి,

మనువుక సహాయంగా, (బహవ్తాః భఖభాతా, విభాకో' జని మది ఇద్దరు ఖుట్టారు. వాళ్ల ష్‌, పుట్లేంది అయి. లతల = నంత మంగా వరానసపు(తులు.

వరుణుడికీ జ్యేవ్షకీ ఒలుడు అని వొక కుమారునకు సుర అని కూతురూ కలిగారు. సురకి అధిర్ముడు పుట్టాడు. అధర్నుడి నిర్భతికీ భయం, మహాభయం, మృత్యువూ అని ముగ్గుగంకుమాళ్ళు కలిగారు.

తా(మకి కాకీ, శ్వస్కీ ఛాన్కీ ధృత రాష్ట్రీ, శుకీ అని ఐదు గురు కూతుళ్ళు కలిగారు. అందులో కాకికి గుడ్డశగూబలూ, శ్వేనికి డేలూ, భాసికి రాంబందులూ, ధృత రాస్ట్రికి పహూంసలూ చక్రవా "కాలూ ళుకికి చిలకలూ పుట్టాయి.

(కోధుడికి మృగీ, మృగమందా, హరీ, భద్రమనసాా మాతంగ్కీ ఇఆార్దూలీ, "శతా, సురభీ, సుగసా అని తొమ్మండుగురు కూతుళ్ళు పుట్టారు. అందులో మృగికి లేళ్ళు పుట్టాయి. మృగమందకి ఎలుగు బంట్లుా చమరీవుగాలూ పుట్టాయి, హరికి కోతులూ హూనుముం తులూ పుట్టాయి. భ(్రమనసకి ఐరావతం పుట్టింది. ఐరావతానికి చేవతల వనుగులు పుట్టాయి. మాతంగికి ఏనుగులు పుట్టాయి. కార్లూ లికి సింహోలూ, పులులూ పుట్టాయి. "జ్వీతకి దిగ్గీజణాలు* పుట్టాయి. ఎ ల చూ. ఏడో అఆశ్వాసంలో కెర్వుడికథ.

+ దిగ్గజాలు . ఐరావతం, ఫుండరదీకం, వావనర, కోముదర్కి అంజనం,

ఫుష్సదంకతం, సార్వభామం, స(్రపుతీకం, (ఇవి మగవ్సీ అ్యభ్రమువ్తూ, క పలా, పంగ భో. అనుపమ కౌ(పర్లి, శుభదంతి, అంగ రా ఆంజనొవతీ, (ఇవి ఆడని

6 దిపర్వ్ర ౦ (స్‌

నురభఖికి రోహిణి గంధర్వీ అనలా అని ముగ్గురు కలిగారు. రోహిణికి పకువ్రులూ, గంధర్వికి గురాలూ, అనలకి కొండలూ చెట్టు చేములూ అప్‌ పుట్టాయి. నురసకి పాములు పుట్టాయి. ఇది భూతకోటి పుట్టు పూర(ో త్తరాల కువరణా, ఇక "చేవతలూ, దానవులూ మొదలైన వాళ్ళ అంళల్లో నరలోకంలో పుట్టినవాళ్ళ వివరం చెస తాను,

జివటానవుఅ అవతారిక థి

మహోవిమ్షువు అంశలో "జీవకీ వను జేవులికి జన్మించాడు శ్రీకృష్ణుడు. విమ్షువు అంశతోనే రోహిణీ వసు జేవులికి బలరాముడై. జన్మించాడు ఆది శేషుడు. లక్షీ శ్ర చేవి అంతలో రుకి లీ, ననత్ము_మా రుడి అఆంకలో (పద్యుమ్నుడూూ అప్పరసల అంళలో కృష్ణుడి పదారు చేల అంతఃపుర్య్త్రీలూ పుట్టారు. మరిన్నీ ఆయా జేవతల అంఛల్లో వృవ్షి, యాదవ భోజ, అంధక వంశాల ఏరులంతా పుట్టారు.

ఎనిమిదో వసువు (ప్రభాసుడి అంశలో భీషమ్ముతూ, బృహస్పతి అంకేలో (దోణుడూ, కామునూరూ (కోథమూ ముదరలైననాటి ఏక తంలో అక్య్టకామా, వకాదళరుుదుల అంశలో కృపుడూ, సూర్యుడి అంశకలభో కద్దుశ్యూ ద్యాపరుడి అంశలతో శకునీ పుట్టారు.

అరిఖ్టకొడుకు పహాంసుడ నే గంధర్వ రాజు ధృత రాష్ట్టుడె పుట్టాడు. మతి గాంధారి ఐ పుట్టింది. కలి అంశలలో దుర్యోధనుడు పుట్టాడు. సొలస్సు డీ సోదరులు దుర్యోధనుడి తమ్ముల యారు.

హిరణ్యకశిపుడు శిశుపాలు డయాడు,. సంజ్ఞోదుడు శల్య డయాడు. అనుహ్లోదుడు ధృష్ట కేతుడయాడు. శిబి (దువముసేనుడయాడు, బామ్మ్క-ళుడు భగదత్తు డయాడు. విపచి త్తి జరాసంధు డయాడు. అయళ్శిరుడు అశ్వలీరుడు అయశ్శంకుడు గగనమూర్లుడు వేగవంతుడు శీకయరాజులై. పుట్టారు. శీతుమంతుడు అమితౌొజుడూ, స్టర్భానుడు ఉ(గసేనుడూూ జంభుడు విశోకుడూ, అశ్వపతి కృతవల్నా వృవ. సథ్ష్య్వుడు దీర్ష(ప్రజ్ఞుణ్యూ అజరుడు వబ్లుడూ, అశ్వ్యగీవుడు లోచ

9

౧6 వ్యావజబోరిగాం(ధ మహో హా భారతం

మానుశూూ, సూతుడు బృవా(దథుడ్యూూ దువూశు నేనాబిందుడూ, వకచకుడు (పతివింద్యుడూ, విరూపావ్వుడు చిితధరు శ్రడూం హరుడు సు బావావూ, అవారుడు బాహ్లీకుడూ, చంద్ర వక్తుడు ముంజకీశుడూ, నికుంభుడు చేవాపీ, శరభుడు సోమదత్తుడూ, చంద్రుడు చం_దవర్మా, సూర్యుడు రుషికుడూ, మయూరుడు విశ్వుడూ, సుపర్టుడు శాలకిీ_ర్రీ రాసావు _కాథుడూ చంద్రవాంత శునకుడూ, అశ్వుడు అళోకుడూ, సే (దహాస్తుడు నందుడూ దీర ర్పజివ్వాడు కారీ రాజూ, చం[దడవినాశ నుడు జానిక్సీ వీరుడు పౌం(డమక్సు డూ, వృ్యతుడు మణిమంచుడూ అయారు,

కాల కుమాళ్ళు ఎనమండుగురూ జయ తేనుడు అప రాజితుగు నివ జాధిపుడు (కేణిమంతుడు మవౌాజసుడు అభీరుడు సము(ద సేనుడు బృవాత్తుడు అయారు. (కోధవళులు మదకుడు కర్ణ వేసుడు సిద్ధార్థుడు కీటకుడు సువీరుడు సుబాహువూ మహావీరుడు క్రథుడు విచితుడు సురథుడు నీలుడు చీరవానుడు భూమిపొలుడు దంత వరుడు (శ్రీ)మం తుడు రుకీ శ జనమేజయుడు ఆపాఢుడు వాయువేగుడు భూరి తేజుడు వకలవ్యుడు సుమితుడు వాటధానుడు కారూవకుడు ప్నేమధూ ర్రీ ర్ర్‌ (శుతాయువూ ఉదగవాుకు బృహా 'క్పేనుడు జయుడు అగ తీర్టుడు కువారుడు మతిముతుడు ఈశ్వరుడు ఐ జన్మించారు. కాలనేమి కోంను డయాడు.

శ్రీ పురుషు రూవుడై న గువ్యాకుడు శిఖండి అయాడు. గాలి అంశలో పాండురాజ్యూ వాయువుల అంశలలో [ద్రుపదుడూ సాత్యకీ విరాటరాజూ పుట్టారు. యముడు విదురుజై పుట్టాడు. సిద్ధి బుద్ధీ ఇద్దరూ కుంతీ మాద్రి అయారు.

యముడి అంకలో ధర్ణరాజూూ వాయువు అంకలో భీముడూ ఇంద్రుడి అంకలో అగక్షునుడదూ, అళ్వినీ జేవతల అంశలతో నకుల సహా జేవులూ పుట్టారు. లశ శి అంశలతో (చావపది పుట్టిందా అన్ని అంశలో ధృష్ట్రధ్యుమ్న్నుడు పుట్టాడు. ఇది జేవదానవుల అవ తారకథం

ఆదిపర్వ ౦ 67 శొరఠరవభపవప౦ళం౦

క శ్యప(ప్రజూపతికి అదితి గర్భంలో కలిగిన ద్వాద శాదిత్యుల్లాో వివస్వతుడికి వై వశ్వతమనువూ యముడూ శనైశ్చరుడూ యమునా తేవతీ పుట్టారు. మనువుకి (బాహ్హులూ, "రాజులూ, కోమట్టూూ, శరూద్రులూ వాళ్ళూ పుట్టారు, అంతేకాదు, వేనరాజూ మొదలైన యా భై మంది రాజులూ పుట్టి వాళ్ళలో వాళ్ళు దెబ్బలాడుకుని కాలం జేశారు. అతడికి ఇళ అని కూతురూ వుంజేది * ఇళకీ చందుడి కొడుకు బుధుడికీ పురూరవుడు పుట్టాడు. పదమూడు ద్వీపాలు పరిపొ లించిన చక్రవర్తి పురూరవుడు. (బాన్నాలమిోదికి దండె త్తాడీయన, వాళ్ళ డబ్బంతా దోచుకునేవాడు. అది ఆవించడానికి సనత్కుం మారుక్లో పంపాడు (బహ్మా. ఎంతోమంది మునులతో కూడా వచ్చాడు సనత్కు-మూరుడు. అసలు వాళ్ళకి దర్శనమే ఇచ్చాడు కాడు పురూ రవుడు. పెగా వెక్కిరించాడు. కోపం వచ్చి కిచ్చివాడివి కమ్మని శపించారు మునులు. దాంతో గంథర్యలో శకానికి వెళ్ళాడతడుం అక్కడ చేవవేశ్య ఊర్వశితో (క్రీడిస్తూ వుండేవాడు, అతడికి ఊర్వశి గర్భంలో ఆయువూ ధీమంతుడూ అమావసువ్రూ దృథాయువూ అనాయువూ శతాయువూ అని ఆరుగురు కువూళ్ళు కలిగారు, వాళ్ళలో ఆయువుకీ, స్వర్భానవి అన్న దానికీ నవుముడు వృద్ధశ ర్మా రజీ గయుడు అనేనసుడు"అని ఐదుగురు పుత్రులు పుట్టారు. అందులో "పెద్దవాడు ననధుసును రాజయ్యాడు, నాలుగు సము(చాలమధ్య వున్న భూమండలం యావత్తూ, అడవులూ కొండలూ ద్వీపాలత్‌

ఇళ కొంత కాలం పురుషుడుగానూ కొంత కాలం ఆడదిగానూ వుం డేదిట. కొడుకుకోసం మనువు నితౌవరుణములని రండూ యజ్ఞాలు చేశాడు. సేత వివరీత సంకల్పంవల్ల కొడుకుకి బదులు కూతురు కలిగిందిం అమే ఇళ అమెని బుధుడు ైపేమించాడు, వాళ్ళిద్దరికీ పురూరవుడు కలిగాడు. ఇళ పురుషుడుగా వున్నప్పుడు అఆతడిపేరు. సుద్యున్నుడన్నప్నరు. నుద్యున్నుడికి ఉత్క._లుడూ గ యుడూ, వినతుమూ ముగ్గుకు కుమూళ్ళిని విష్ణుపురాణం.

68 వ్యావహారికాం(ధ మహాభారతం

సహో పరిపాలించా డాయన. నూరు యజ్ఞాలు చేశాడు. తుదకి ఇం(ద పదవీకూడా అనుభవించాడు.

నహాువుడికి (పియంవద గర్భంలో యతీ యయాతీ సంయాతీ యాయాతీ అయతీ (ధువుడూ అని ఆరుగురు కుమాళ్లు. పీళ్ళల్లో యయాతి వుహారా జయాడు. ఎన్నో యెజ్ఞాలూ అవి చేశాడు, శు(కా బా ర్యు డి కూతురు. దేవయాని గర్భంలో యదుడు తూర్తసుడు అని ఇద్దరు కుమాళ్ళనీ, రాశు స రాజు నృప మడి కూూతురు కర్రి వ గర్భంలో (దువ్య్యావూ అనువూ పూరుడు అని ముగ్గురు కుమాళ్ళనీ కన్నాడు. శుక్రుడి శాపం వబ ముసిలీవా డయాను. తండి. ముసిలితనం తాను పుచ్చుకుని తనయవ్యనం తండి కొచ్చాడు పూరుడు. అంచేత, కడసారివాడైనా అతడో రాజుజేశాడు యయాతి. యయాతి చరిత్ర వినదగ్గది. చెపుతాను వినండి.

మృతస౦జీవని

రాక్షసరాజు వృషపర్వుడి దగ్గిర ఆచార్యుడుగా వ్రంజే వాడు శుకుడు. ఎన్నోవిథాల మాయోపాయాలూ అప్‌ చేస్తూ రాతుసులికి మేలుచేస్తూ నుంజేచాడు. "జేవతలకీ రాతనులికీ జరిగిన యుద్దంలో చచ్చిన రాతునుల్న్ని (పతీదినం మృతసంజీవనీ విద్యతో బతికించేసేవాడు. ఎల్లపూడూ తరుగూ విరుగూ లేకండా వుంజేది రాకుసమై న్యం, చేవతల సైన్యం న్షీణిస్తూ వుంజేది. అది కనిపెట్ట జెం౫ పెట్టుకున్నారు చేవతలు. “మనమూ సంపాదించాలి వృత సంజీవని. తేకపోతే లాభంలేదు” అని నిశ్చయించారు... బావుంది కాని అది సంపాదించడ మెలాగ? శుక్రుడి దగ్గిరికి వెళ్ళి అది తేగల శక్తిమంతం జెవరు ! అందరూ కలిసి బృవాస్పతి కొడుకు కచుడి దగ్గిరికి వెళ్తారుం

“ేవ కార్యం చేసి పుణ్యం కట్టుకో అన్నారు. “యుద్ధంలో చచ్చికూజా బతికేస్తున్నారు రాతునులు, శ్కుకుడి మృతసంజీవని

ఆదిపర్వ ౦ 69

వాళ్లకుంది. మన కడి లేదు వస సేనలు తరిగిపోతున్నాయి. ఇలా మరి కొన్నాళ్ళు జరగనిస్తే సర్వనాశినం తప్పదు మనకి. శు కుడి దగ్గిర మృత సంజీవని 'నేర్వుకు రావాలి. దీనికి అన్ని విధాలా నువ్వే సమర్లుడిని. యువకుడివి. బుద్దిమంతుడివి. నిన్ను చూస్తేనే అనురాగం కలుగుతుంది శుకుడికి అతడి కొక కూతురూ వుంది, చేవయాని * అదంశే (పాణంపెడతా డతడు. అది ఎంత చెపితే అంత. నీ చాకచక్యం యావత్తూ వినియోగించి, దాన్ని వశపర్పుకున్నావా కోట్లో పాగావేశా వన్నమాళశే, వెళ్ళు. ఈ మజళోేప కారం చెయ్యి. మా (ప్రాణాలు రక్షించు అన్నారు.

ఓ జట తర 4% అశ అ

మహ్మాపసాదంి” అని వృపపర్వుడి పట్నానికి బయ'లేరాడు కచుడు,

కచుడు వచ్చేసరికి రాతస పిల్లలికి చదువు చెపుతున్నాడు శు కాజార్యులు. దండ(పణామం చేశాడు కచుడు “బృహాస్ప తులనాొరి కుమారుణ్ణి, కయి వా శిష్యరికానికి వచ్చాను. అను గహించండి? అన్నాడు. అతడి వినయం, వర్పృస్పూూ, మాటలూ ఆకర్షించాయి భుక్రుణ్మైం “తావ్రంది, బృహస్పతి కొడుకువంకు, బృహాస్పళి అంత వాడి వన్నమాట ! అన్నాడు, అతక్లి పూజనే బృవాస్పతిని పూజంచిన క్షు అని అభ్యాగత పూజ లతో ఆదరించాడు, శిష్యుడిగా ఇంట్లో పెట్టుకున్నాడు.

అడే ముదలు ఇంత మంచి శిష్యుడు లేడనికించాడు కచుడు. చెప్పిన పని తణాలమోద చేసుకు వచ్చేవాడు. ఏమన్నా సే ఎదురు చెప్పేవాడు కాడు. గురువుకంక్కు గురువు కూతురు చదేవయానికి మరీ విధేయుడుగా వుండేవాడు. ఆమె కనుసన్నల్లో మసులుకుంజేవాడు, దగ్గిర కూచుని మంచి మంచి కబుర్లు ఇచ్చే

ఉజ్‌ం్యయడ వాతురు జయంతి గర్భంలో శుకుడికి కలిగిన కూతురు ఉనశయాని, య జయంతి శుక్రుల (ైఫేనుకథ (బ్రహ్మాండవు రాణం,

'/0 వ్యాపవోరి కాం(ధమహాభాంతిం

వాడు, అడివంతా తిరిగి మంచిమంచి పళ్లూ, మంచి మంచి పువ్వులూ తెచ్చి పెళ్లేవాడు. ఇలా ఎన్నో, సంవత్సరాలు శుశ్రూూవ చేఛాడు. క చుడు వొక నివివం లేకపోతే గడిచేదికాదు శుక్రుడికి, కచుడే కళ్ళ వెలుగు చేవయానికి.

ఇదంతా చూసి సయించలేకపోయారు రాతసులు, కము డఢడంకు కడుపుమంట వాళ్ళకి. ఒకనాడు గురువుగారి ఆవులు శాస్త న్నాడు కచుడు. అడివిలో వొంటరిగా దొరికాడు, కినపడ్డమే తడువు, కలియబశ్జారు రాశునులు. చంపేశారు కచుణ్ణో, శవాన్ని చో చెట్టు మొద లుక్‌ కట్టి వేసి, ఎవళ్ళ దారిని వాళ్ళు వెళ్ళిపోయారు.

పశువులు నచ్చేవేళ అయింది. కెచుడికోసం న నిఎట్టుకు కూచుంది చేవయాని. ఆవులు వచ్చేశాయి వాటి వనక కనపళ్ళేదు కచుడు. కడుపులో బేవేసిన ట్రయింది దేవయానికి. పొద్దు కింది. చీకటిపడింది. ఆ(శ్రమంలో అగ్నులూ ఆరంభ మైనాయి. కొచుడి జూడ కనపడదు. జీవితమే చీకటిపడిన ట్లయిండి చేవయానికి. తండడ్రిదగ్గి రికి పరిగెత్తింది. “కచుడు రాలేదండీ నాన్న గారూ” అంది. “ఇంత రాషతయి౦ది. ఆవులేమో వచ్చేశాయి. అడివలో పులే తినేసిందో? పామే కరిచిందో! రాతసులే ఏమన్నా జేశారో !” అని చావురుముంది. దివ్యదృష్టితో చూశాడు శుక్రుడు. మృత సంజీవని పంపాడు, ఉ_త్రరక్షుణంలో బతికి వచ్చాడు కచుడు.

మరోనాడు అడివిలో పువ్వులేరుతున్నాడు కచుడు. మళ్ళీ చంపేశారు రాతసులు, ఈసారి కాల్చి బూడిద చేశారు. అదంతా కల్లులో కలిని కు కాచార్వ్యుడి కిచ్చారు. తెలియకండా 'తాగేజాడు కుకాణార్యులు.

పువ్వులకోసం వెళ్ళిన కచుడు యా ధైకి, మధ్యాన్న మయినా ఇంటికి రాలేదు, మళ్ళీ మతిపోయింది జీనయానికి. తండ్రితో ఇెన్పింది. మూంచి నిషాలో వున్నాడు తండి “పోనిన్లూ

ఆదిపర్వ ౦ 71

అమ్మా, కచు డంళు కళ్గుకుడుతున్నాయి వీళ్ళకి. మళ్ళీ చంజేనే వుంటారు. చచ్చి స్వశ్రాని శే పోతాడు వాడు, పోనీ మధ్యని నీ కందుకూ విచారం! ఊరుకో” అన్నాడు. “ఎలా వూరుకో మన్నారు నాన్నా ”” అంది చేవయాని. “జేవగురు వంతేవాడి కొడుకు మాకు తల్లోనాలికలాంటి శిష్యుడు. అందగాడు, (బవా శారి అన్ని టికంశేు ఇప్పూడు మనవాడు. మో శేమున్నా అనండి. కచుడు వచ్చీదాగా పచ్చి మంచినిళ్ళయినా ముట్టను నేను అంటూ వడుస్తూ కూచుంది.

కొంతశే పయాక నిషూ తగ్గింది శుక్రుడికి. యోగదృస్టితో చూశాడు. పద్నాలుగు లోకాల్లో ఎక్కడా కనపళ్ళదు కచుడు, తుదకిచూస్తే తన గర్భంలోనే బూజిదరూపంలో వున్నాడు. ఇదంతా కల్లుచేసిన అనర్థమని (గహించాడు. “ఎన్నో జన్మలెత్తి సంపాదించిన జ్ఞునమం తా తణంలో నాశనం చేస్తుండి కల్లు. తాగడమే కాదు తాకనన్నా కూడదు దీన్ని. ఇవాళనుండీ మనిమన్న వాడు మద్యపానం చెయ్యకూడదు. ఇది నా శాసనం. కాదని తాగినవాడు కరోరమన నరకంలో పడ తాడు” అని శాసించాడు. మృతసంజీవని (ప్రయోగించి కడుపులోని కచుణ్ణో బతికించాడు.

కడుపులోంచే (పార్టి ౦చాడు కచుడు, “(ప్రాణంపెట్టి బతికించారు. మెకి వచ్చే మార్లం (పసాదించండి” అన్నాడు. ఏండారి ? కడుపు చీలిస్తేశాని జె టికి రాడు కచుడు. చీలిస్తే తన గ కేంగాను ? ముందు నుయ్యో, వెనకె గొయ్యా అయింది ఆచార్యుడిపని. ఆలో-దింజూడు కచుడికి మృతసంజీవని ఉప బేశించాడు. “కడుపు చీల్చుకు ఖై టికిరా. తిరిగి నన్ను బతికించు” అన్నాడు. ఉదయపర్వతం గవాలోంచి ఉద యించుకు వచ్చిన సూర్యబింబంలా శ్నుకుడి కడుపు చీల్చుకు మెకి వచ్చాడు కచును. చచ్చి పడివున్న గురువుని మృతసంజీవనితో బతి కించాడు. ఎలాబఐతేచం, వచ్చినపని సాధింభాడు కచుడు, వృత సంజీ వని పట్టుబడింది.

72 వ్యావవోరిశాంధమహాభాగగం కచుడూడేవన యాని

కొన్నాళ్ళయాక గురువుగారి సెలవు తీనుకున్నాడు కచుడు. జేవలో శకానికి పయనమయాడు. బయల్లే రేముందు దేదయుని ఇ నిరిఇ వచ్చాడు 'న్నేవాంగా పిలిచాడు. 4 వెళ్ళి వస్తా” నన్నాడు. గుండెల్లో రొయివర్తట్రయింది "జేవయాానికి. కళ్ళనీళ్ళు తిప్పుకుంటూ నాకింద, “ఎక్కడికి వెళ్ళిపోతావు *” అంది దీనంగా. “నన్ను వొదిలేసేనా పయనం 7)” అంది. “వొద్దు. నే చెప్పేది విను. బ్రహ్మచారివి నువ్వు. కన్యని నేను. తొలిచరూపులనాజే దంపతులమై పోయాం మనం. మృత సంజీవనిశో నన్ను కూడా పరి[గ్రహించు. సుఖపడదాం. నాన్న గారూ సంతోషిస్తారు” ఆంది,

-చివులు మూసుకున్నాడు కచుడు. “చెల్లెలివి. ఇలా అనవచ్చా నువ్వు ? గురుపుత్రివి కదా” అన్నాడు. ఈ నిరాకరణం సయించలేక పోయింది జేవయాని, దెబ్బతిన్న. తాచులా లేచింది. శపించింది. “నా కోర్కి. నిరాకరించాను. కాల తన్నుకు పోతున్నావు నన్ను. వెళ్ళు. సన్‌ను నే గ్బుకున్న మృతసంజీవని పనిచెయ్యకండా వ్రుంజూలి పీకు” అంగి. “అక్రమంగా శవిస్తున్నావు నన్ను. మృతసంజీవని నాకు వని చెయ్యక పోతే పోయింది. నావల్ల ఉవ బేశంపొందిన వాళ్ళకి వచేస్తుంది” అన్నాడు కచుడుం “అధర్మం కోసం అ(కవూనికి నెట్టుకున్నా వు. (దావా డన్న వాడు పెళ్ళాడ కూడదు నిన్ను”? అని (పలిశాొ పం పెట్టాడు. ఇక రీ క్షణం కూడా నుంచోకండా _"జేవలోకం వమ్సేశాడు. వచ్చి, తండి బృవాస్ప తికి వత నంజీవని ఉప జే శింబాడు.,

శర్శి ప

రాతుసరాజు వృవపర్వుడికి శర్మిష్ట అనే కూతు రుంజేది. ఆము వొకనాడు వెయ్యిమంది ఇలికళ్తి లతో వనపిజోరానికి జై బే రండి. ఆము జంట జేవయాని, కూడా వ్రంది. అరిడయా కలిసి వొక సరస్సు దగ్గిరికి వెళ్ళారు. చీరెలు విప్పి వొడ్డుమోద "పెట్టి జల

ఆదిపర్వ 6 గబ

(క్రీడలు (పారంభించాగు. ఇంతలో నుడిగాలి వచ్చిండి. సీ లన్నీ ఎగర జేసి కలగాపులగం జేసింది. మూసి అంతా గొల్లుమని వుగి గెత్తుకు వచ్చారు. ఎవళ్ళకి దొరికిన చీరా వాళ్ళు తీసి కట్టు కున్నారు. ఆ గందికలో దానిచీళ దీనికీ దినిచీరి చడానికీ -- ఇలా తారుమారయింది. చేవయానిచీరె శర్శివ్ష కట్టుకుంది. శర్శివ్హ చీర జీవయానికి దొరికింది. ఐకే” చాన్ని ముట్టుకోలేదు జీవ యాని. అసహ్యించుకుంది. “ావ్నాణవిల్ల ని చేను గురువు గారి కుమూర్తెని. నాకు దండంపెట్టవలసిన దానివి నువ్వు. నీ మైల చీరా, చేను కట్టుకుంటాను ౫* అంటూ భువము ధువు లాడింది. “దూ దగ్గిర పనిచేసుకు బతుకుతున్నాడు మి అయ్య. నువ్వు నా దగ్గిర గీర్వాణాలు తీస్తు న్నా వు. పై పెచ్చు సిగ్గూ సెరమూ లేకండా మాట్లాడు తున్నావు. ఇంతకీ నా చీకెలాంటి చీక సీకు దోరకడ మెలా” స అంటూ చ్యరుమంది కర్శి్థ. అంతతొా వూగుకో శేదు. పక్కనే వున్న పాడు నూతిలో జీవయానిని పడదోసి, చెలిక క్తెలతో కూజా ఇంటికి ఐభి పోయింది.

యయాతి

దిసయొలతో నూతిలోచే వ్రండిపోయింది జీవయాని. కొంత జపటికి దైవికంగా, వేటాడుతూ అక్కడికీ వచ్చాడు యయాతిం బాణా అలిసిపోయి వున్నా డాయన. నీళ్ళకోసం నూతిలోకి తొంగి చూశొడు. గతుక్కు. మన్నాడు ఒక తీగె మతం పట్టు కుని లోపల నుంది జేవయాని. _స్తనాలమోద కన్నీళ్ళు పడు తున్నాయి. సహాయంకోసం ఎదుకు చూస్తూనూ వుంది. ఎవరు నువ్వు ! నూతిలో ఎలా పడ్డావు?!” అన్నాడు యయాల్‌. ఆయన జేటకి రావడం ఎన్నోసార్లు చూసే వుంది చేవయాని, మవోరాజని పోలు కుంది. “శు కాచార్యుల కుమా రాని. జేవయాానిని. (ప్రమాదవశాత్తూ పడిపోయాను. సహాయం చెయ్యండి” అంది.

10

74 వ్యావహోరి శాం (ధ మహాభారతం

చప్పున కుడి చెయ్యి అందించాడు యయా. థఫ్యజరనా మైక్‌ త్రీ బాపు 'జేవయానిని,

యయాళి వెళ్ళిపోయాక రొంతకేవటికి జేవయానిని వెదు క్కృుంటూ వచ్చింది ఆమె పరిచారిక భఘూూర్జిక, శర్మిష్థ సంగతంతా ఆమెతో చెప్పింది చేవయాని. “వెళ్ళు. చేను వృవపర్వుడి పట్నంలో అడుగు పెట్టను. మరి, శర్మిష్ట నాగు చేసిన పరాభవం నాన్న గారితో

పప్పని అ

భఘూర్జి ౯ చెప్పడంతోనే పరిగెత్తుకు వచ్చాడు శుకా బార్యలు ఏడుస్తూ కూర్చున్న కూతుర్ని ఛో దార్చాడు. కక్‌ క్రీ చిన్నది శర్చిష్ట మై పచ్చు రాజకూతుకు. దాంతో పంత మేమిటిమనకి * ఛా శాంతించు. కోపం కూడదు. వెయ్యి యజ్ఞాలు చేసినవాళ్ళక కం ళు కోపం తెచ్చుకోని వాళ్లు గొప్ప వాళ్ళు. జక తిడికే తింని తిట్ల కూడదు నిందిస్తే వినిపించుకో కూడదు. ఒకరివల్ల కష్టపడ్లా వాళ్ళకి చెడ్డ తలచ కూడదు. బుద్ధిమంతు రాలివి, సీకు “చస్పాలా (2 అన్నాడు. “అది కాదు నాన్నా,” అంది. చేవయాని. “*న్నహాం భోనూ, ఉపకారంతోనూ మసులు కుంటున్న వాళ్ళని ఊరికే శూల నాడు తూంకు -- అలాంటి చోట వుండడం కంపే అగణుక్కు తినడం మంచి దంటాను. మన మేమంత చేతశానివాళ్ల్ళమా |! పోనీ “అమ్మా, సీ (పనాడమే గతి అని పడి వుండడానికి! ఉయ్యూం వృష పర్వుడి పట్నంలో మూ[తం పాడం పెట్టను. కావలిస్తే వూరు వెళ్ళండి నేను ఎక్కడి కన్నా పోతాను” అంటూ భీష్మించుకు కూచుంది. “అదేమిటి తల్లీ, నువ్వు వెళ్ళక పోతే జేనుమ్మాత్రం వళతానా? నీ తోనే నేనూనూ. నాకుమాతం ఎవరున్నా రన? అన్నాడు శు కుడుం

ఈ సంగతంతా చారులవల్ల విన్నాడు వృవపర్ఫుడు, వెంటనే వచ్చి ఆచార్యుడి కాళ్ళా వేళ్ళా పడ్డాడు. “అపరాధం తమించండిో అన్నాడు “ఈ అఆ్నన్సీ పాస్తీ ఈ రాజ్యం, ఈ

ఆద ఎఅఎర౦ర్ధి ౪ {5

(వజ అంతా మీరు పెట్టిన భీక్ష. మాచే లేకపోతే, వనాడో మమ్ముల్ని ఆపోశనం పన్లేసేవాళ్లు చేవతలు. మోవళశ్లే వో ఇంటి వాళ్ళమై బతుకుతున్నాము. లేకుంట వ సమ్ముడాల్లోనో దూర వలిసింది. అమ్మాయిగారగ్ని వాంతించ మనండి. ఆమె వది కోరితే అది ఇచ్చుకుంటాను” అన్నాడు. “ఐతే తన 'వెబయ్యువముంది వలి క లెలతోనూ శర్మిష్టుని దానీగా చెయ్యి నాకు” అంద చేవ మాని. “తప్పకుండా” అన్నాడు వృషపర్వుడు. నుంచున్న పాటుని కూతుర్ని తెప్పించాడు. చేవయానికి డానీగా సమవ్పంచాడు. తండి మాటు (పకారం వెయ్యిమంది చెలిక-త్తెలతోనూ బేవయాని చెప్పిన ఇను లన్నీ చేస్తూ వుండేది శర్మిష్ట.

ఈసారి దేవయాని బైలుబేరింది వనవివోరానికి శర్శిష్టతో సహా అంతమంది చెలిక త్తెలూ వెంటవున్నారు. అుతమంది _స్పవాలికి కుంకుముం, చందనం రానుకుర్నారు. జడల్లో రకరకాల పువ్వులు ముడుచుకున్నారు మంచిమంచి కర్ఫూర తాంబూలాలు వేసుకున్నా రు. ముస్తాబె న దుస్తులికి సుగంధ(దన్యాలు ధూపాలు వేశారు. ఈ అన్నింటి వాసనా మోసుకుని వెర్రిపరుగులు పరిగడు తున్నాది అడివిగాలి. అడీవం తా గుషాముంటోంది.

అందరూ కలిసి వొక సెలయేరు దగ్గిరికి వెళ్ళారు. అక్కడ తియ్య మామిళ్ళూ, గోరింటచెటుూూ అశోక వృశూలూ్యూ తమాల వృశూలూ పూసి, గుమగుమ లాకుతూన్రుంది వనం. పువ్రషలేరుతూ, నవ్వుతూ, శేరుతూ ఆ చెట్లనీడని శేలళీవినో దాలతో వివారిస్తున్నారు జేవయాస్కి కరి ఫా; చెలిక-త్లేలూను.

అవాళా వేటకి వచ్చాడు యయాతి, ఇటు రమ ఆని పిలిచి నట్టయింది, ఈ యవ్వనవతుల పరిమళాలతో వెళ్ళి తనని "తాకిన అడిదిగాలి, సువాసన పసికడుతూ అక్కడికే వచ్చేశాడతడు. వెయ్యి మంది కన్యలకళ్ళ్యూూ వొక్క-సారి పడాయి రాజువూదం. పదాలభి

76 జబ్టపవోరి కాం(ధ్రి మహా భారతీ

కేకం ఐనట్టయింది అతడికి పరివార మందరితోనూ కలిసి అతస్ణ పూలతో పూజ చేసింది చేవయాని,

యయాతికి జెలిసినవిళ్లే చేవయాని. ఐతే, అందరిలోకీ అందంగా వుంది శర్మిష్ట, అతడి కళ్ళన్నీ ఆమె మాడే నున్నాయి. ఆమె ఎవరో తెలునుకోవాలి. “మొ రంతా ఎవ్వరె నట్టు ”” అని (ప్రశ్నించాడు మెల్లగా, “మరిచిపోయా చవూ మహారాజా అవాళ నూతుళేంచి చయ్యిచ్చి తియ్య లేదూ నన్ను?” అంది. చేవయాని. “ఈ పిల్ల నొ దానీడి, శర్శిష్ట. రాత్షుసరాజు వృవపర్వుడు లేడూ ఆయనకూడణురు. ఎపూడూ కనిపెట్టుకుని వుంటుంది నన్ను.””

“ఆఅ వాఖనుండ్తీ మళ్ళీ మీ “రెప్పూకు కనిపిస్తారాఅని చూస్తూ సే వున్నాను. రాజ్యలక్షి శని చేపట్టిన మి కుడిచేత్తూనసే నా చెయ్యి పట్రి చెకితీళారు నన్ను. అపుడు నసూర్యనానాయణమూూ రి సాథ్ని మనకి. ఇక వేదో క్తమైన ఇాహ్యకశ్నే తరవాయి. అదీ ఖూర్తివేసి పరి(గహించండి నన్ను, ఈ వెయ్యిమంది కన్యలూ శర్శివ్హ్షతో సహో నాకు మల్లేనే మీకూ దానీ తొ తారు, జేవేందుడి లాగ దివ్యభోగా లనుభొవిస్తారు” అంది. “అజెలాగ”” అన్నాడు యమాతి. “బాహా శ్రొపిల్లవి నువ్వు. భర్మరతుణ చేస్తూన్న రాజుని నేను. ధర్భ భంగ మెలాచేసేది 1 అన్నాడు. “బతే పోనీ, మొ నాన్నగారు వచ్చి ఇడి అధర్మం కాం శు వొప్పుకుంటారా? * అండి జేవయాని. “ధర్మా ధర్మాలు తెలిసి నడుసపుతూన్న మపహోమునిశర్షరు జయను అయనే ఇవితే అభ్యంతర మేమిటి!” అన్నాడు యయాతి,

తండికి కబురుచేసింది “జేదయాని. జెంటనే బయలు జేరి వచ్చాడు శుకుడు. పాదాభివందనం వేశాడు యయాతి, “అవాళ సూతిలో ఈయనే నా చెయ్యి. పట్టుకున్నారు నాన్నా!” అంది 'బేవయాని, ఈ కంగన కొందించిన చయ్యి ఇంకొకరి కలా ఇచ్చేది ఇన్నండీ ! అంచేత ఈ జన్నలో శయనే నా భర్త, ధర్మ

ఆదిపర్వ ౦ 77

విరుద్ధ మేమూ అని సంజేపాస్తున్నారు మహరాజు. మిరు చెవి తే వినుకుంటా నంటున్నా రు. చెప్పుండి నాన్నా, అధర్మం లేకండా అన్నుగహిొంచండి”” అంది. “మో ఇద్దరి వివాహం అధర్మం కాకుండా శాసిస్తున్నాను నేమి” అన్నాడు శు కాబార్యులు

ఇంటికి తీసుకు వెళ్ళాడు యయాతిని. చేవయాని నిచ్చి దివ్యవై భవంగా వివాహం చేశాడు. అంపకా లప్పుడు శర్మిష్టుని “వరా పాడు. “వృషపర్యమహో రాజు? కూతు రిది. ఎండక న్నెరగని విల్ల. దీని సంరతణ విషయంలో ప్రత్యేక (శద్డ తీసుకోవాలి ఐతే, మంచం పొత్తు మాతం పరిత్వజించాలి”? అన్నాడు. సపరివారంగా భార్యని వెంటపెట్టుకుని రాజధానికి వచ్చేశాడు యయాతి. అంతః పురంలో అందమైన అద్దాలమేడలో వుంచాడు చేవయానినిం ఆమె చెప్పిన (ప్రకారం శర్మివనీ, వెయ్యిమంది కన్యల్నీ అశోక వనంలో పెట్టాడు. బేవయానితో ఇష్టభోగా లనుభవిస్తు న్నాడు, కొన్నాళ్ళకి ఆమె గర్భంలో యదుడూ, తూర్యనుడూ అని ఇద్దరు కుమాళ్ళు కలిగారు.

వాపం అలా నింకుయవ్యనంతో అర్లోక వనంలో వుంటూ వుంజేది శర్మిష్ట రుతుమతిగా వుండి వొకనాడు, తల్లో అనేక ₹ావాలు పరిగెడు తున్నాయి. “ఎందుకూ కాకుండా ఐపోయింది

నా యవ్వనం. కారడవిలో పూసిన పువ్వులా ఈ రుతుకాలం కూడా ర మవుతుంది.” వ్యర్ధ వ్రు

“కోరినభ రృ దొరికాడు చేవయానికీ, బంగారంలాంటి కొడు కులు కోనింది. ఎంత అదృష్టం! వం నోములు నోచిందో, (బాహ్మృణ పిల్ల మహో రాణీ అయి కూచుండి.”?

“నన్నప్పుడూ సాకూతంగానే చూస్తాడు రాజు, నా మనసూ ఆయనమిా బే వుంది. దేవయానిలా ఆయనభార్య నయ్బే భాగ్యం తేశేలేదు కాబోలు 1

t= వ్యావవారి కాం(థ మవో భిాలతిం

ఇలా తలపోనుకుంటూ కూచుంది పుణ్యం పండినట్టు అ జే సమయానికి అశోకవనానికి వచ్చాడు యయాతి, ఒంటిపాటుని కంట పడింది యవ్వనవతి శర్చిన్ట. చిరునవ్వుతో ఎదట నుంచున్నాడు యయాతి. తడబడుతూ బేచింది కరి హై. అంజలి బంధం గుండెకి తగిలించి నమస్కారంచేసింది. ఇలాంటి అవకాశం కోసమే ఎదురు చూస్తోం దామె. సంకోచించి అవకాశం జూరవిడవకూడ డనుకుంది, సావాసించింది. “భార్యా, పరిణారికా కుమూారుడూ - వొద్దన్నా వదలనిసొత్తు ఏళ్ళు. మా యజమానురాలి భ్ర్తలు మోరు. అంచేత, మహారాజా నాకూ మోశే భర్తలు మోకు తెలీని ధర్మ మేముంది నక! చేవయానిని పరిగహించి నపుడే మేమంతా మోవాళ్ళ మయాము. రుతువుతిగా వున్నాను. పరిగహిం చండి అంది,

“నిజమే నువ్వన్నది. కానై తే, పడకపొత్తు వద్దన్నా మామ గారు. అంగీకరించాను నేను, అడి అతిక్రమించి అసశ్యదోవ మెలా శెచ్చ్చుకోనూ 1 అన్నాడు యయాతి. ఈ పాణంమోాదికీ, ధనంమిదికీ వచ్చినప్పుడూ, పరిహోసాల్లోనూ స్త్రీలని బతిమాలి నషూడూ, పెళ్ళిళ్ళలోనూ అబద్ధ మాడవచ్చన్నారు పెద్దలు. పెళ్ళిలో వొపూ కున్నారు మీరు. అది అంత పట్టించడ మెందుకూ !”” అంది శర్చిష్థు. శాగిటిలోకి లాక్కున్నాడు యయాతి.

గర్భువతిఐంది శర్మిష్ట. పదిమాసాల్లో చక్కని కొడుకునీ కంది. నిచ్చిరపోయింది చేవయాని. “కన్నె పిల్లవి. చెడునడతలూ లేవు సీకు. కొడుకు నెలా కచేశావు?” అనిఅడిగింది. సిగ్గుతో ముడుచుకుపోయిన ట్రయింది శర్మిష్ట.

“ఉతుస్నావం చేసి కూచున్నా నొకనాడు. ఎక్కడినుండో వచ్యాడొక రువి.. ప్రుతభికు "ట్టి చాక్కా. పోయాడు” అంది,

యయాతి క ర్భ్మ్మివ్షల సం రహాగం గోప్యంగా అ నేక సంవత్స శాలు సాగిండి. వరసగా [దుహీం, అనుఖవూా, ఘారుడూ అని

ఆదిపరగ్టిం 79

యుగ్గురు సమాాళ్లు కలిగారు... ఒకనాశు ముగ్గుయూా కడుకంటు న్నారు “స్మా శ్ర క శ్రీ తం(డిదగ్గిర, ముగ్రురూ యిజ్ఞంముందు పెట్ట మూడు అగ్నవో” (కొల్లా ,వపకాళిస్తున్న్నారు. గాలికి కదలాడుతున్న వాళ్ళ కపిల జడలు ముండుతూన్న మంటలలా వున్నారు. రత్నా ఛభరణాలతో శరీర-కాంతులు వలుగుతూన్న అగ్ని కేజస్సులా వున్నాయి.

ఇంతలో అక్క_డిశే వచ్చింది చేవయాని. శరి పా, వెయ్యి మంది చెలికతెలూ వెంట వున్నారు. బేవతల రాణిలా వుంది చేవయాని. కుమాళ్ళని చూసి గతుక్కు_మంది ముగ్రురూ పోత పోసినట్టు అచ్చంగా యయాణిలాగే వున్నారు. “ఎవరి పిల్ల లండీ, వీళ్ళు ? అని గుచ్చి గుచ్చి అడిగింది యయాతిని. పలుకూ, ఉలుకూ లేదు యయాతి. కుమాళ్ళనే అడిగింది “మో అమ్మా, నాన్నా, ఎవరబ్బాయిలూ ? అని. లేత చేతులెత్తి శర్మివ్టనీ యయాతినీ చరావించారు. కుమాట్లు. వెయ్యిమంది చెలికత్తెల మొపహోాలూ వెయ్యి పదాలు వికసించినట్టయాయి. తల వంచుకుంది శర్మిష్ట చేవయాని మొువాంలో చిక్కి లే నెత్తురు లేదు. ఒక్కా మూటలో అంతా తెలిసిపోయిం జామెకి. గిరుక్కున వెనక్కి. తిరిగిపోయింది. తణమన్నా. ఆగకంగా తండి ఇంటికి "వెళ్ళిపోయింది. సమజూ యిస్తూ వెంట వెళ్తాడు యయాతి. తండ్రిని చూడగానే గోలు గోలు మంది జేవయాని సంగతంతా విన్నాడు శుకాచార్యులు. అమాంతంగా నిప్పులు కురికాడు యయాతిమోద. “యవ్వన గర్వంతో కళ్లు కనపళ్ళేదు నీకు. ముసిలివాడివై ముగ్గి పోతావు. వెళ్ళు” అని శవించాడు. పాదాల మాద పడ్డాడు మఘవా రాజు, “వదు మహాకా శ్రా వద్దు. ముసిలితనం దుర్భరం. ఇాపం మళ్ళీంచు. జేవయానిమోద విషయవాంఛ తీరచే తేదు నాకు. రుతుమతి

మూడు ఆగ్ని పో తాలు ((తేతాగ్నుల్సు అహావనీయం, దత

ణాగ్నీ, గార్డ వ్ర సత్యమూ, ఇవి యజ్ఞ చేదికి తూరు దతీణం, ఫశ్చిమంా వుంటాయి,

80 వ్యావవోరి కాం (ధ మజా భారత

ఐన్యస్త్రీ పు తభిక్ష చా వాలంలు, విశాక 5ంచినచావు (భూణవాత్య వేసిన ట్లన్నారు “పెద్దలు. అందుకని లొంగిపోయాను కరికి ఊమించు” అని బతిమిలాడాడు కనికరించాడు శుకుడు. “నీ ముసిలి తనం నీ కొడుకుల్లో చొకడి మోద సెట్టు. వాడి యవ్వనం నువ్వు పుచ్చుకో. భోగవాంఛలు తీరాక తిరిగి వాడి యవ్వనం వాడీ కిచ్చి, నీ ముసలితనం నువ్వు తీసుకో. కా నై కే నీ ముసలితనం పుచ్చు కున్న కొడుకే నీ తరవాత నీ రాజ్యానికి రాజన్రుతాడు” అన్నాడు, “మహో ప్రసాదం” అన్నాడు యయాతి. జేవయానిని తీసుకుని రాజ థానికి వచ్చే ఇాడు,

కోటలో అడుగు పెట్టాడో లేదో శుక్రుడి శాపం మిద పడింది. ముసిలితీనం ఆవరించింది, ఇం(దియాల పటుణగ్య్వం తప్పింది. తేల వణుకు పట్టుకుంది అవయవాలు వొడిలిపోయాయి.. శరీరం మడ తలు పడింది. తలంతా ముగ్గుబుట్టలా ఇంది. వగర్వూ, దా, తల పోటూ - అన్నీ వచ్చాయి.

ఇలా శతవృద్ధయి కూచున్నాడు యయాతి. కుమాళ్ళు ఐదుర్నీ దగ్గిరికి పిలిచాడు. “శాపంవల్ల మునలాజ్ణయి పోయాను, ఐ'లే వివయవాంఛ లేమా అలాగోన్రున్నాయి; తీరలేదు. మీలో ఎవరై నా వొక్కరు మో యవ్వనం నొ కివ్వుండి. నా ముసిలి తనం పుచ్చుకోండి”? అన్నాడు, “ట్ర జేమన్న మాటి” అన్నారు యడుడూూ తుర్వసుడూ (దుహ్వ్రీ అనువ్రూన్నూ. “వెంటుకలు కాస్తా తెల్లబజ్డాయంకు మన్మథు జ్లియినా అసహ్యించుకుంటారు శ్రీలు. కబీరు డంత ధనవంతు డయినా, ముసిలితనంవ సే ముఖ యుండదు. భా వన్నా, ముసిలితన మెనా సహజంగా వస్తే అనుభ విస్తాం. అంతేకాని, కోరి తెచ్చుకునే 'జక్రివా డెవడు గ” అంటూ మువాం ముడుచుకున్నా రుం

కొరగాని కుమాళ్ళని వళ్లుకొరికాడు యయాతి. శపించాడు. “సీ వంశంబాల్లు రాజ్యానికి అర్హ్శత లేకండా పోతారు” అసహిట్షదు

ఆది. పరర 6 81

యదుత్తే “నీ సంతతి సంకరజాతుల కిరాత దేశానికి పొలకులై ధర్మా ధర్న వివేకం లేనివాళ్ళవు తారు) అన్నాడు తుర్వసుకళ్లో, “తప్పల మోద తప్ప దారీ తెన్నూ లేని బేశానికి నీ వంశస్తులు రాజు లవు తారు” అన్నాడు (దుహీగని. ల వంశం వార్ళు సగంలోనే చల్లారి పోతారు” అన్నాడు అనువుని,

శర్మిష్ట. చిన్నకొడుకు పూరుకుమా(త్రం తండ్రిమాబ పాలిం నాడు. తాను అనుభవించ వలసిన యవ్వనం తండి కిచ్చాడు. తండి ముసలితనం తనవిద వేసుకున్నాడు. దాంతో నవయవ్వను డయాడు యయాతి. ఎన్నో సంవత్సరాలు మనసారా ఇష్టనుఖాలు అనుభవించాడు. తృక్షిపడింది మనస్సు. వై రాన్యోదయ మెంది ఫూరుడి యవ్వనం పూరుడి కిచ్చివేశాడు. తన ముసిలితనం తాను పుచ్యుకున్నా డు. రాజ్యంలోని (పజల్ని సమావేశ పరివాడు. మం[తులూ, పురోపిాతులూ, సావుంతులూ - అందరి ఎదటా తన నా(మాజ్యానికి చ్యకవక్తిగా సూరులై అభి షేకించాడు. మం(కులూ, సామంతులూ వాళ్ళూ తేమ అసమ్మతి (ప్రకటించారు. “కరాడదన జానికి సాహొూసం చాలడం లేదు. మహారాజ ధరా ధర్మాలు (పభువులికి తెలియవని కాదు. పెడ్డబ్బాయిగారు బుద్ధిమంతులు. వారంటూూ వుండగా; చెన్న బాయి గారిని రాజు చెయ్యడం ధర 9 కాదు” అన్నారు.

“మూ రన్నది నిజమే, పెద్దవాడు యదుజే రాజు శావలి సింది. కాదనను, శానై తే తండ్రిమాట తప్పి నడిచిన కొడుకు కొడుకళూకాడు. తండ్రి ఆస్తికి వారసుడూ కాడు. పెద్దవాళ్లు. నలు గురూ నామాట వినలేదు. పూరుడు చిన్నవాడే ఐనా బుద్ది మంతుడు. నే చెప్పింది వినుకుస్నాడు. మహారాజు కావడానికి అవసరమైన మంచిగుణాలన్నీ వున్నాయి వాడి దగ్గిర అంతే

యదువు వంకే కృవ్ణుడు పుట్టిన యాదవవంళం, యదు, తుర్వను, (దుహ్వీ, ఆనువు వంశాల వివరం చూ. ఏమ్షుసురాణం, (బవహ్మ్మిండపురాణం. మొ.

ll

§2 వ్యావహోరికాం([ధమహాభారతం

టన

కాదు. నాముసిలితనం పుచ్చుకున్న వాడే రాజ్యానికి అ్వాడన్కీ వా వంశక ర కావా లనీ మామ క కాచార్యుల ఆజ”? అని నచ క వ జెప్పాడు యయాతి తన శాపవచనం (ప్రకారం యదుడూ మొగ జైన వాళ్ళని -జేశాంతరం పంవివేశాడు. తాను వాణ(ప్రస్టాశశ్రమ- న్వీకరించాడు వేదపండితులై న _బాహ్మల్ని వెంట పెట్టుకుని తవో వనానికి వెళ్ళిపోయాడు. అడివిలో పళ్ళూ; దుంపలూ ఆహారం చేను కున్నాడు వాన(పస్టాాశమ నియమం (వశారం శిలన అత్త“ ాంభ వృ్తీ + అవలంసనించాడు అతిధువికి కొట్టగా మిగలిం జే తిసవాడు హావ్య కవ్యాలతో అగ్ని చేవుణీ, పిచ్చ చేవతల్నీ తృ ప్‌ పరి

ళు 6

వో

ఆటా:

రే

అజం

వాడు. మనోన్నిగహమూ అలవరచు కొన్నాడు. అరిషశ్వర్ధాలు

జంయయింపూాడణు.

ఇలా ఎన్నో పళ్ళు తిపస్సు చేశాడు యయాతి. నర్వణంగ విముక్తు డయాడు, సర్వద్వంద్యాలూ సాధించాడు, ముపష్పయివపళ్ళు నిరాహారంగా తపస్సు చేశాడు. గాలిమూ(తం ఆహారం శునుకున్నాడు, పంచాగ్ను లమధ్య సంవత్సరం నుంచున్నాడు. ఏడాది నీటిలో వొంటి కాలుమోాద నుంచున్నాడు. ఈ ఘోరమైన తపస్సుకి ముగ్కూమిోిద వేలుసెట్టుకున్నారు చేవతలు. దివ్య విమానం పంపారు. దానీమొద దేవలోకం తీసుకుపోయారతశణ్లి. చేవరుషులు పూజించా రక్కాడ, అక్క-బ్షుంచి (బహా ఆలోక ౦ వెళ్ళాను. (బవహ్మారుషులూ ఇారవించాతుం అక్క-జ్హుంచి ఇం(దోలోకం వెళ్ళాడు. సాగ తం చెప్పి సత్కరించాడు, "దేవేందుడు.

ఎంతో-కాలం స్వర్గలోక సాఖ్యా అనుభవించాడు యయాతి. ఒకనాడు (పసంగవశొత్తూ (ప్రశ్నించాడు జేవేందుడు. “కొడుకు యవ్వనం పుచ్చుకున్నాను. విషయభోగా లనుభవించావు. బాగానే

* శిలవృత్తి . పొలాల్లో కోతకోయ గా రాలిన జెస్ను లూ అవీ ఏరుకుబతళకడం,

+ ఊంఛవృత్తి లేకిబతుకు,. రాలినగింజలు ఏరోకు బతకడం. ఊంఛభవృత్తి మహేను చా, 'శోంతిపీర్యుం.

ఆదిపర్వ ౦ 88

వుంది, ఐతే అతగాడి! రాజ్యభారం సమర్చించినపుడు ఏమిటి నేర్చావు ౯” అని అడిగాను.

“జ్ఞానవంతుల చరితలు తెలిసికో మన్నాను,” అన్నాకు యయాతి. “*సజ్జననోస్టిలో వుండి థర్మం నేర్చుకో మన్నాను. పా(్రఎరిగి తగినవాడికి దానం చెయ్యమన్నాను. ప రాయివాళ్ళని యాచించవద్దన్నాను. యాచించినవాణి వ్యర్థంగా పంపివేయ నద్దన్నాను. నలుసరికీ నచ్చిన మాట, మంచిమాట, మధురమైన మాట సభల్లో చెప్పమన్నాను. కరినంగా మాటాడే దుర్నార్ల్షుల దగిర జేరవ ద్దన్నాను, కరుణా నివ్కు_పటంర, ఇండియ ని(గహ, సత్యం, శమం, శౌచం _ ఇవి మనస్సులో నిలపమన్నాను. కామం, (కోధథం, లోభం, మదం, మాత్సర్యం - ఈ అంతశ్చ(తువుల్ని గలి చినవాడే బహిశళ్ళ్శ[తువుల్ని గెలుస్తాడనీ చెప్పాను” అన్నాడు.

“అదృష్టవంతుడివి” అన్నాడు ఇందుడు. ఇహసౌఖ్యాల అంతం చూశావు. స్వర్ల సౌఖ్యాలూ అనుభవిస్తున్నాను. ఎంత తపస్సు చేశావో మరి! ఎన్నోఅన్ని సంవత్సరాలు స్వర్లభోగాలు భోగించావు ! *” అన్నాడు.

“చేసా చేను చేసిన తపస్సు ఇంతా అంతా అని ఎలా చెప్పేది” అన్నాడు యయాతి సగర్వంగా. “దేవతలూ, రాత సులూ, ఖేచరులూ, సిద్ధుల, మూనవ్రులూ, మహోమునులూ -__ ఏళ్ళం తా చేసిన తవనస్సు లన్నీ, నా తపస్సు దగ్గిర దిగదుకువే అంటాను” అన్నాడు.

"జేరదూశాడు. ేవేం్యదుడు. “అన్నీ విడిచిపెట్టి శపస్పు వేశావు నిజమే. ఐతే, అన్నీ ఏడిచి పెటాను అన్న గర్వం మా[తం విడవలేదు నిన్ను. తపోగర్వంచేత నిందించ రాని మవోపురుముల్ని నిందించాను. అంచేత, స్వర్గంలో సుఖపడే యోగం తీనిపోయింది నీకు. వెళ్ళు మళ్ళీ నరలోకంలో జీవించు. నీ దురభిమానం నిన్నింత చేసింది” అన్నాడు.

84 వ్యావహారికాం(ధ మహాభారతం

పొరపాటు తెలునుకున్నాడు యయాతి. వళాతావవభాడు. చేతులు జోడించాడు ఒతిమి లాడాడు, *నరలోకం నరకో(పాయం. వెళ్ళలేను (వపభ్యూూ అన్నాడు. “పోనీ అంతరిక్షంలోనే సత్సురువు లోకంలో వుండేటట్లు అన్నుగహించు? అన్నా. చివరెకి “సే, అన్నాడు దేవేంద్రుడు.

స్వర్ల్యభష్టుడె దిగి వస్తున్నాడు యయాత్‌. దేదీప్యమానంగా వెలుగుతోంది అతడి కాంతి. ఏమిటీ కేజస్పని ఆశ్చర్య వోయి ౩రు సత్సురువలోకంలోని వాళ్ళు. ఆ లతోకింతోచే కూతుర న మాధవికుమాళ్ళు వసువుసఖ్సుద్యూ ప్రై వర్తనుడూ, శిబీ, అప్పకుడున్న్నూ. + యయాతిని చూసి ఎవరో మహాసురువు డని స్వాగతమిచ్చారు. అభ్యాగత పూజలూ అవీ చేసి సతర చారు. “ది వ్యపురుషుడిలా వున్నా వు. ఎవరు మువో తా, నువ్వు ? వ లోకంనుండి రాక ? బేనికోసమని ?” అంటూ (ప్రశ్నల మిద (పశ్నలు వేశారు. “యయాతి అంటారు నన్ను” అన్నాడు యయాతి, పుణ్యమూర్తి నవహువమహోరాజు మా తండ్రిగారు. మధ్యలోకం స్మానూట్టు పూరుడు నా కుమారుడు, తపోభాగ్యంవస్ల (బవ్కాలోక ౦ మొదలైన పుణ్యభో కాలు తిరిగాను. దేజేంజ లోకంలో వృండి దివ్యభోగాలు అనుభవించాను. ఇవాళ నొ దుర దృష్టం, నా తీపస్సువిపయం (పసంగించారు బేవేందులు, పొర పొటున గర్వించి మాటాడాను. దురభిమానం వతనహీతువై ండ. అధోలోకానికి పొమ్మున్నాగు ఇందుడు. కాళ్ళా వేళ్ళా పడ్డాను, మో లోకంలో మ సాంగత్యం కోరుకుని వచ్చాను” అన్నాడు.

తవు తాతగా-జే అని నంతోవీంచారు అఫ్హకుడూ" వాళ్ళూను, ఆయన్ని అడిగి తమకున్న సంజేహాలూ అవీ తీర్చుకుందచా మను కున్నారు. ధర్మా ధర్మాల రవాస్యమూ, నుగతీ, దుర్లతీ - వీట్ల ఈ చూ. మాధవికి కుతూళ్ళు కలిగిన వివరం ఉద్యోగ పరం మూడో ఆళ్యాసంలో గాలవ్రడూ నల్ల చెవుల తెల్లగ్యురా లకూ కర

వున్నారు యయిీాళతి

ఆదిపర్వం రిక

స్టయాపమూూ, జీవుల గర(ోత్స త్తి (క్రమమూూ, -- ఇవన్నీ అడిగారు. అడినిన (ప్రతివిషయమూ వివరించి చెప్పాడు యయాతి.

“(వాణు లన్నిటిమోచా దయ కలిగి వుండడం, అబద్దం ఆడి కోండా వుండడం - ఇవే ఉ_త్తమభర్శం ఇశర్లకి నొప్పి కలిగించడమే పెద్ద అలర 99

“ధర్మంగా నడవడమే నుగతి మార్లం. అధర్మ మే దుర్గతి మార్లం. సుగతి మోక్షం. దుర్గతి నరకం.

“గర్భ యోనిలో రుతుపువ్పరసంతో కూడిన కేతస్సు గాలితో (చేరితమయి కలిస్తే, పంచతన్మాత్రలు అం కు థబ్ల్రమర్యా, స్పర్శము రూపమూ, రసమూ గంధథమూ ఒకి ఆకారానికి వస్తాయి. (క్రమంగా డానికి అవయవాలు ఏర్పడతాయి. (పాణమూ వస్తుంది. అప్పుడది గర్భంలోంచి బయటికి జన్మిస్తుంది. అలా ఉత్స త్తి ఐన జీవులు చెవులతో శబ్దమూ, కళ్ళతో రాపమూూ ముక్కుతో వాననా, నాలికతో రుచులూ, చర్చంతో స్సర్శమూుా _తెలునుకుంటారు. మనన్సుతో మా(తం అన్నీ (గహిస్తారు. ఇలా తేలునుకుంటూా పూర్వజన్నలోని కర్మల వాసనచేత పాపపుణ్యాలు చేస్తారు. పాపం అధికమైతే పుణ్యాం శ్నీణిస్తుంది పుణ్యం శీణిస్పే బుద్ది లేని పశు వుల గర్భుంలోన్నో పక్షుల కడు పులోనో పుడతారు. పుణ్యమే అధికమైతే పాపం శ్నీణిస్తుంది బుద్ధి కలిగిన మనువ్య యోనిలో పుడతారు. మంచి మనుగడకలవాళ్ళూ, తత్వం తెలిసిన వాళ్ళూ అవుతారు. వాశ్లే చేవత్వం పొందుతారు. విజ్ఞానవంతులై ముక్తులూ అను తారు.

“మంచి మనుగడ కలవాళ్ళంచు . గురుళు, భూవ చేస్తూ, అధ్య యనమూూవాట్లో అ(ప్రమత్తులై వుండి అంతరిం్రియాలిని బహి రింద్రియాలినీ న్మిగహించి పరిశుద్ధులుగా వుండే [బహ చారులు. పాపానికీ, పరులికి అపకారం చెయ్యడానికీ భయవడుతూూూ న్యాయం తప్పకంణా ధనం గడిస్తూ, అతిధుల్ని పూజిస్తూ, యజ్ఞాలూ అపి

86 వ్యావహారికాం(ధమహాభారగోం

చేస్తూ, ఇవ్వం టే మె వాళ్ళ ధనం పుచ్చుకోకండా జీవిస్తూ, నిత్యా నుష్టాన పరులైన గృహస్థులు. నియమం (ప్రౌరం గోజనం =వే శ్రూ ఆశలు వొదిలి పెట్టి, (గ్రామాల్లోని వస్తువులు ఉపయోగించ కొండా అడివిలో వుండి ఎలేందియుై న వాన్యపస్థులు పల్లెలో వుంటూ, శరీరభారణంకోసంమా[త్రం తగుమూ(ంగా తింటూ, పట్టణాల్లో (పవే శించకండా, కామం (కోధం ముదర నవాటికి వశంకాకండా, లోకా చార (క్రియలు, విడిచిపెట్టి, వొంటరిగా. తికుగుత్యూ ఇల్లూ వాకిలీ వేళండా జీవించే యతులు.

“ఇలాంటి ప్‌ళ్ళు తమతమ పుశ్వాణా రాల (పైకారం ఇటు ౧౦వ సదితరాల వాళ్ళనీ, అటు మాద పదితరాల చా నీ ఉద్ధరిస్తారు. తమ్ము "తాము కూడా ఉద్ధ రించుకుంటారు.

“మానాన్ని హో(తమూ, మానాధ్య యనమూ, మాన వూాాననుర్యూ, మానయజ్ఞమూూా అని ఈ నాలుగూ వ్య కర ఆల? అం కే గొప్పకోసం చేసే అగ్నిహోత్రం మానాన్ని వూోగం. అలాగ గాప్పకోసం చేసే అధ్యయనం మానాధ్యయనం. నొప్పకోసం చేశే మాన్మవతేం మానమానం. గొప్పకోసం వేప యజ్ఞం మాన యజ్ఞం. ఫికికివల్త వ్యర్థమైన ఆయాసం తప్ప ఫలమేమో దక్కదు

తాతగారు చెప్పిన తాత్విక వివయాలు విని (బహ్లునందం అనుభవించారు మనవులు. “సకల ధరా లా ఎరిగిన వాడివి. సర్వ లోకాల సమూణారాలూ తెలుసునీకు” అన్నారు. *ఐ చే మహతా శ్రా పుణ్యలోకాలు మాకు వున్నాయా తేనా??? అని అడిగారు, ఉఉవ్నాయి అన్నాడు యయాతి. “మేమూ మా చాహిితులం. ఈయన వసుమనస్సుడు, ఈయన (ప్రవర్ణనుడు. ఈయన శిబి, చేను అష్టకుణ్హై' అన్నాడు చిన్న మనమడు.

సత్పురువలోకంలో స త్పాంగత్యంవల్ల తిరిగి మునమలతో కూడా స్వర్లలోకానికి వెళ్ళాడు యయాతి,

న

యయాత్‌ కొడుకు పూరుడు చకవర్హి అయాడు. అతడే పూరువంతానికి మూలపురుషుడు. అత్రడీ భార్య కాసల్య. ఆమె గర్భంలో పుట్టిన జన మేజయుడు రాజై మూడు అశ మేధయాగాలు చేశాడు. అతడి భార్య అనంత. కుమారుడు (పాచీన్వంతుడు. అతడు ఉదయాచలం వరకూ దిగ్విజయం చేశాడు. అంచేత, అతణ్ణి (పా చీళుడు - అంచు తూర్పు రాజు అన్నారు

(పాచీన్వంతుడి భార్య ఒఎధ్హకి వీళ్ళ కుమారుడు సంయాతి. సంయాతి భార్య వరాంగి. వీళ్ళ కుమారుశు అహాంయాతి, అహం యాతి భార్య కృతపీర్యుడి ఫుతిక భానుమతి. వీళ్ళ కుమారుడు సార్వభౌముడు అతేడి భార్య శీికయరాజు కూతురు సునంద. కుమారుడు జయ తేనుడు. అతడి భార్య వినర్భరాజు కూతురు సుశ్రవస కుమారుడు సురాచీకుశు. సురాచీనుడి భార్య మర్యాద. కుమారుడు అరిహుుడు. అరిపాడి భార్య ఆంగి. కుమారుడు మహాభౌముడు. మహాభాముడి భార్య (ప్రనేనజిత్తు కూతురు సుయజ్ఞ. కుమారుడు అయుతొనాయి. అయుతానాయి భార పృథు(శవసుడి కూతురు కామ, కుమారుడు అక్రోధనుడు. అ(కోధనుడి భార్య కళింగరాజు కూతురు రంభ. కుమారుడు చేనాతిధి. జేవాళలిథి భార్య విదేవావాజు కూతురు మర్యాద. కుమారుడు రుచీకుడు. రుచీకుడి భార్య అంగదేశంరాజు కూతురు సుదేవ. కుమారునకు రుకుడు. రుక్షుడి' భార్య దత్తుడి కూతురు జ్వాల. వాళ్ళ కుమా రుడు వముతినారుడు,

88 న్యావహో రికాం[థవముహాోాభారతం

సరస్వతీనది వొడ్గున పన్నెంచెళ్ల్తు సత్రయాగం చేశాడు మతినారుడు, అతి వలచి భార్యగా వచ్చింది సరస్వతీనది. నర సతి కుమారుడు (తేశుజు (నుడి భార్వ “కాలింది కాది కుమారు: ఇలినుణు. అలీనుడి భార్య రధంతరి రధంతరి కుమా రుడే దువ్యుంతమహాోరాజు. /

న ష్య 9౦ త.డిెిక థు

అనన్య సామాన్యమైన గుణవంతువూ ఒబవంగుకున్న్నూూ దుష్యంతుడు. చిన్నతనంలోనే మహోర శ్యాల్లో సింహోలూూ, పులుల వనుగులూ శెరభమృగాలూ మొదలై నవాటిని చేడీ పిల్ల ల్ని తరిమినట్టు తరిమి పద్టుకునేవాడగు, యవ్యనం వచ్చాక అతణ్ణి పట్ట పగ్గాలే వుండేవి శావు. కొండ పెకి కొౌండమిోిద వేసి ఫా శ్రువాడుం భుజపరా(శముంవటబ్ల్న భూమండలం యావత్తూ పరి పాలింబచాను. సూర్యరళ్ళీ, గాలీ చెరలేని కీశార గాలు సవా అతడి పరిపాలనకి తల వొగ్గాయి. బృ రాజ్యంలో ఆవద లంటూ వుండేవి కావు. రోగం, దుఃఖం, భయం, నాశనం - ఇచేఏ లేకంజా హోమముగా వుండే వాళ్లు (పజలు. (పజాసమృద్ధితో కలక భ్రాడుతూ నవుండేడి భూదేవి. పూర్య్ణచక్రవర్తుల పద్దతిని తొణుకూ బెణుకూ లేకండా నడిచేది ధర్మం.

ఒకనాడు వేటకి బయళ్హేరాడు మహారాజు, సూర్యుడి గురూ ల్లాగ ఆభుమేభార్లో ఎగిరపోయే గురాలు పూశారు రఖాని?, అలాం టివే మంచి మంచి గు(రాలమిద సవారీఐ వచ్చారు ఎంతోమంది రకాతులు, కత్తులూ, కరార్లూ, బశ్లేలూ, "బాణాలూ పట్టుకుని వెంట పడ్జారు హీిరభోటులుం

అలా వెళ్ళి మపహారణ్యం చుట్టవేశాడు దువ్యుంతుడు, డపూలూ, ేశలూ, ఈలలూ వేసి జంతువులు రొప్పారు వేటగాళ్లు. మందరపర్యతంతో సమ్ముదం కలిచినట్టు అకినవంతా అల్లకల్లోలం చేశారు. ఆకస్మికంగా వచ్చిపడ్డ ఈ ఉప్మదవానికి అకిలిఫోయూాంగు

ఆదిపర్వం 89

అడివిమృగాలు, అడివిపందులూ, సింహోలూ, శరభమృగాలూ, పెద్ద పులులూ, మడపుకునుూసలూ ఎటుపడితే అటు పరిగాతాయి,

వేటలో తన పరా(కమ మంతా చూపెట్టాడు దువ్యుంతుడు. పట్టుపట్టి బాణాలతో పడగొట్టాడు కొన్ని జంతువులు. తరిమి తరిమి మనబడి పట్టుకున్నాడు కొన్ని. కలియబడి క త్రీవేసి తునకలు చేశాడు కొన్ని. ఇలా వేటతమకంలో ఎన్ని జంతువులు చంపాడో చెక్కా. జమా లేకపోయింది,

వెనకచూపు అేకంజూ ఎంతోదూరం వెళిపోయా డతడు అతడి రధవేగాన్ని అనుసరించలేకపోయారు భటులు, జాహం తోనూ ఆయాసంతోనూ అలిసిపోయారు. ఏత న చోటల్లా చదికిల బడ్డారు. కొద్దిపాటి పరివారం మాతం అనుసరించింది మహో రాజుని. ఇలా వెళ్ళగా వెళ్ళగా వమూలినసీనవ్‌, నదివొడ్డుని వొకవనమూ ఎదురయాయి. పువ్వులతోనూ, పళ్ళతోనూ, నిండి వుంది వనం, “దేవేందుడి ఖాండవవనమూి” కుబేరుడి ఇ (తరథమూ దీని ముందు తీసికట్టు” అంటూ తలపంకించాడు దువ్యుంతుడు. చివురు పెట్టిన గోరింటలూ, పూతపట్టిన అక్షోకాొలూ, పొన్నలూ, సురపొన్నలూ, చశీడంగులూ, పళ్ళతో వొంగిపోతున్న తియ్యమాపింళ్ళూ, నెలలు జేసిన అరటి చెట్టూ = ఇవన్నీ చూస్తూ, చిలకల పలుకులూ కోయి లల కూతలూ ఆలిస్తూ లోపల (ప్రవేశించాడు.

అందమైన అతిథి మహారాజు అతడికి ఆనందం కలిగేట్లు, మునురుతూన్న తుమ్మదపడుచుల పాటలతో ఆళీర్వదిస్తూ గాలి రాలుస్తూన్న పువ్వులతో తల(బాలు చల్లారు ల తొకన్యలు. వేట ఆయాసం తీరిపో యేట్లూ, హృదయం చల్లబడేట్టూ వింజామరలు పఏచింది వటిగాలి. మరింత ముందుకి వెళ్ళేక చేయివాసన్కా వావి స్పుల పరిమళమూూ కలిసిన పొగలతో అల్లుకున్న చెట్లకొమ్మలూూ, పువ్వులు లేకపోయినా ఆ వాసనకి కొమ్ములు వొదలకండా వున్న

12

y0 వ్యావవారి కాం (ధ మ బాక్‌ భారశం

తుమ్మెదలూ కనిపించాయి. ఊాంతో అడి తపోవనమనీ, దస్గిరే మహామునుల ఆ(శమం వ్రుంటుందనీ తెలిసిపోయింది దుస్వ్యంతుడికి.

మనస్సు ఆకర్షిస్తూ వోయిగా వుంది తపోవనం. మరి శెండడుగులు వేసే సరికి ఉత్తములై న ((బావ్మాణులు పదక్షమంతో చదువుతూన్న వేదధ్యనులూ, అవిచ్చిన్నంగా జరుగుతూన్న అగ్ని హో(తకర్శల్లోని స్వాహాశబ్దాలూ, ముసీక్వర్ల వాక్యాల్లో పరస్పర విరుద్దంగా కనపడే క్షిప్రవివయాలు విడమర్చి నిర్ణయం డ తేల్చ్పడంలో

థి ౧౧8 ౯3

సమర్థ్గులెన విజ్వాంసులు చేస్తూన్న సంభావణలూ, ఎదిరి పతం వాళ్ళని నోరెత్తకంజా రుజువు చూపిస్తూ వేదార్థాలు వివరించ గలిగిన మూవమాంస పండితులు చేస్తున్న వాద (పతివాదాలూ విని వీంచాయి. యజ్ఞాలు నడిపించడంలో (పఏణులైన రుత్యిక్కుులూ, శాస్త్రో కంగా ఆచరించడంలో తీసిపోని అనుస్టాత లూ, అధికమైన తపన్సుమిా జే ఆస క్కి పెట్టుకున్న తపోధనులూ నివసిస్తున్న కణ్యముని ఆ[శవమవనా కనపడింది.

గంగాతీరంలో నరనారాయ ణా(శముంలాగ ఎంతో మనోజ్ఞంగా వుంది కణ్యముని ఆశ్రమం. (శవణానందంగా సామగానం చదువు తున్నాయి చిలక'కిట్టలు. వాటిని కదలకండా వింటున్నాయి ఏనుగులు. అవి తొంజాలతో చిముతూన్న తుంపుర్ణతో కలిసి వీస్తున్న చల్ల గాలికి ఆనవడి, నీడపట్టుని హోయిగా కళ్ళుమకాస్తు న్నాయి సింబోలుం వైశ్వదేవం మొదలైన కర్శలు చేసి (బావ్మాలు భూతబలులు వేసే వరిఅన్నం పిండాలు తినడంకోసం వచ్చి కలిసి ఆడుకుంటున్నాయి వీల్లులూ ఎలకలున్నూ. చూనస్కి “ఇ దంతా మునుల (ప ఛావంక దా! అని ఆశ్చర్యపోయాడు దువ్యుంతుడు. పరివారా న్నంతా అక్యజే ఆగమన్నాాడు. “క ణ్వమునికి నమస్కరించి వస్తాను” అంటూ వొక్కడే ఆకమంలోకి బయలే రాడు.

కణముని అకమం "పీరు నాళపి త్రయ చూ భాజ్వళథ పథం,

ఆదిపర్వం 91

శకుంతల

ఆశ్రమం వాకిట్లో అడుగు పెట్టాడో లేదో, తన కళ్ళనే తాను నమ్మలేక పోయాడు రాజు. చక్కని చుక్కాలాంటి అమ్మాయి కంటు పడింది. "తామర రేకుల్లా౫గ చేరజేసి కళ్ళు. తుమ్మెద రెక్కల్లాంటి జుత్తు. విడికిట్లో ఇమిడిపోతుంది నడుం. మిసమిస లాడుతోంది యవ్వనం. తొలిచూపుల్లో నే ఆక ర్షించిం దామె. జయంత కుమూరుడిలాగ మాంచి విలాసంగా వున్నాడు రాజు చూడగానే మహోరా జని వోల్చుకుం ఊామె. తత్తరపడుతూ లేచింది. ఆసనమూ, అర్హ సమూ, పాడ్యమరా ఇచ్చి. గౌరవించింది. కుశల(పశ్నలు వేసి కూచో బెట్టింది.

“వేటకి వచ్చాను. ఆశ్రమం చూసి, కణ్వామునీశ్వరుల దర్శనం చేసి వెళ్లాలని ఇలా వచ్చాను. వారు ఆశ్రమంలో లే నట్టుంది. ఎక్కడికి వెళ్ళారో ” అన్నాడు రాజు

“ద్రెప్పూడే పళ్ళకోసం అడివికి వెళ్లారు. మూరు వచ్చారనడం తోచీ వచ్చేస్తారు. అందాక వోతుణం ఆగండి” అంది ఆమె.

ఆమ తీరూ అదీ చూచి ఆమె కన్యఅని తెలునుకున్నాడు "రొజు. అనా(ఘాత మైన ఆ పుహ్పంకోనం చలిస్తోంది వ్యాదయం. ఆమె అవయవాల పొంకం మించి చూపులు వురల్చుకోవడమూ కష్టంగా వుంది, “ఐఏ తే, ఎవరి అమ్మాయిని నువ్వు 3 ఇక్కడి కెలా వచ్చావు ?₹ అన్నా డు.

“నేనా ? - కణ్యుల కుమార్తెని. శకుంతలఅంటారు నన్ను అండాము. ఆలోచనలో పడిపోయాడు రాజు. *చిత్రం! ముని క న్యే అయితే, నా మనస్సు ఈమె మోదికి పరిగెడుతున్న బేం? ఉందాం; నమ్మలేను. అదీకాక కణ్వముని జితేంద్రియుడు కడా! అతడికి కూతు శేవింటి 2)? మళ్ళీ అడిగాడు. “మరి, కణగమునులు నెప్పి కా(శ్రమం గడుపుతున్నారు కడా! జితేం[దియులు కూడానన్ను ఆయనకి సంతానమంకు - ఆర్థం కావడం లేదు” అన్నాడు.

99 వ్యావ వోరి కాం(ధ్ర మహాభారతం

“ఏతే వినండి,”” అంది శకుంతల. *ఒకనాడు ఎవరో వొక రుషి మా ఇంటికి వచ్చారు. మీలాగే ఆయనా మా నాయన గారిని అడిగారు. “ఈ అమ్మాయి ఎని రని, ఆయనతో నాయనగా రిలా చెప్పారు.

కళ -రాజురు మి విశ్యామి(తులు తేపః[ప్రభావం వల్ల (బహ్మారుష్‌. అయాక వొకసారి, ఘోరమైన తపస్సులో కూచున్నాడు. ఈ తపస్సు చూసి ఎక్కడలేని భయం పట్టుకుంది చేవేం[దుడికి. ఎలా ఐనా భంగం కలిగించాలని ఆలోచించాడు. అప్పరసలలో కల్లా అందక త్తే మేనకని పిలిచాడు. “వెళ్ళు, విశ్యామితుడి తపన్సు భంగం చెయ్యి. నా జేవరాజ్యం రక ంచుి” అన్నాడు. ఈ మాట వినడంతో శు గం జెల్లో 'రాయిపడింది మేనకకి. చేతులు చోడిం చింది. “బహ్మాబేవుడంత (ప్రభావం కల వళిష్టుల వారిని మూడు చెరువుల నీళ్ళూ తాగించి పుత్రశోకంతో ముంచాడు విశ్యామి తుడు. నీతో సవో ముక్కోటి జేవతలూ అతడి చే రంకు గడగడ లాడ తారు. అతడి కళ్ళు ఎ[రపడి తే చాలు, కులపర్వతాలు పగిలిన ట్టవు తాయి. సమ(చాలు ఆర్బుకుపోతాయి. ముల్లోకాలూ గిరగిర తిరుగుతాయి. గాలికూడా కదలడానికి భయపడుతుంది. అలాంటి ఉ(గస్వభావుడి దగ్గరికి ఆడ 'దెలా వెళుతుంది ? ఐన్సా నన్ను పంపు తున్నావు. వం 3య్యనూ ! చేవాజ్ఞ. వెళ్ళి వస్తాను. నా నేర్చంతా వినియాగిస్తాను. తరవాత నా అదృషం” అంటూ పరివారంతో సహో బయన్రేరింది మేనక.

“హిం వహ్యాలయ (ప్రదేశంలో తపస్సు చేస్తున్నాడు విశ్వా మ్నితుడు. ఆ తఫోవనంలో చెలిక తెలతో (ప్రవేశించింది మేనక, ఆమె పూసుకున్న పరిమభ్యదవ్యాలూూ కొప్పూలోని పువ్వులూ తోటంతా వొక్కసారి గుబాళించాయి. ఈ సుగంధం మోాసుకుపోయి రుషి మాచ కువ్మురించాయి దశ్నీజవాయునవ్పులం, తన ముస్తాబుకితో డు కొ త్తపున్నులు ముడుచుకుంటూ, వొయ్యారంగా విహరిస్తూ మెల్ల

దిపర్వ ౦ 98

మెల్లగా రుషీని సమిోావించింది మేనక. వవికారమూ లేకండా నిశ్చలమైన తపస్సులో వున్నా డతడు. అంజలిబంధం హృదయం దగ్గిర చేర్చి తలవాంచి నమస్క-రించిందామె. పువ్వులు ఏరే మివ మోద అక్కడే తారాడింది. అలిసిపోయినట్టయి ఎదురుగా నుంచుంది, ఇంతలో చిన్న గాలిఏచి పై టకొంగు సడిలించింది. డాంతో ఉన్న తమైన వక్షస్టలమూ అపీ కనపడడమూ, వాటిమోిద రుషి. చూపులు నాటుకోవడమూ జరిగిపోయింది. అదే సమయమని పూలచాణాలు (పరోగించాడు మన్మథుడు. సరి. మేనక వెంట పడ్డాడు విశామి(తుడు,

“ఇద్దరూ ఎంతో కాలం కామ భోగా అనుభవించారు. చివరికీ ఈ అమ్మాయి పుట్టింది. ఈమెని మాలినీనది వొడ్డుని విడిచి చేవ లోకం వెళ్ళిపోయింది మేనక. తపోవనానికి వచ్చేశాడు నిశా మి( తుడు, తల్లీ తండ అలా వొదిలేసి పోయాను, పాపం, వొంట రిగా వడుస్తూ వుండి పిల్ల. ముని (ప్రభావం వల్ల అడివిమృగాలు మాతం ఏపీ దగ్గిరికి రాకండా శకుంతాలు (పశ్షులు) ెక స-లతో కప్పి కాపాడాయి.

“సబుభలూ, పళ్ళూ వాటికోసం తిరుసతూ శిష్యులతో అక్కడికే వెళ్ళాను నేను. మాలిని ఇసకప్రబిగాద చం్యద్రవంకలా పడివున్న దీన్ని చూశాను తీనుకు వచ్చాను. శకుంతాలు కాపా డుతూ వుండడం చేత శకుంతల అని పిలుస్తున్నాము. కన్న వాడూ, అన్నం పెట్టిన వాడూ, భయపడుతూవుండగా రక్షించిన వాడూ ఈ ముగ్గురూ తం(డులే అవుతారు ఊ*కి అంచేత ఈమె నాకుమూార్తై అన్నారు. కనక మహారాజా వారి కుమూర్తెనే నేను. నమ్మండి”! అంది.

ముడుచుకుంటున్న ఆశాలత మళ్లీ చివురించిన ట్లంయఖింది దువ్యుంతుడికి. మునికన్య అని నిరాసపడుతూన్న సాద యంలో కామాంకుర మైంది. తుమ్మెద వాలే కంపించిపోయీ పద [తంలో

94 వ్యావనోరికాం(ధ మహాభారత ౧

ఏవలవిల లాడిపోయింది మనస్సు. సకుంతలా బే అవస్థలో వుండడం గమనించాడు. మెల్లగా మళ్ళీ మాటల్లోకి దింపాడు,

“ఐతే చూడూ శకుంతలా, నువ్వుచూస్తే ఇంత అందక త్తెవి, బుద్ధిమంతు రాలివిన్నీ . నీలాంటి పిల్లకి ఈ నార గుడ్డలూ ఈ లేడి చరా గాలా వమిటి చప్పూ! ఈ పూరిగుడిసెైలూ ఈ మునిపల్హే నిజంగా నీకు తగ వంటాను.

“నిన్ను మహోరాణి చేస్తాను. (ఉమతో అంగీకరించు. నా 'రాజ్యలవ్‌వె. బంగారం మేడల్లో చంద కాంత వేదికల మోద రాజి భోగా లనుభవించు. విను (బాహ్న్మనూ, ద్రైవమూ అర్దమూ, (పొజాపత్యమూూ, ఆసురమూూ, గాంధర్వమూ, రాకసమూ, మైచా చమూ అని వివాహం ఎనిమిది విధాలు కడా! * నీకు మా(త్రం శకెలియం ేవముండి ? ఇందులో గాంధరమూూ, రాతసమూ రాజు లికి (పశ_స్తం. అదృష్టవశాత్తూ మన ఉభయులికీ _వేమూంకుర మైంది. అంచేత, గాంధర్వం అనుకూలంగా వ్రంది”” అన్నాడు.

సిగ్గుతో ఎ(రపడింది శకుంతల మొహం, తల వంచుకుంది. “నాన్నగా రిప్పుడే వస్తారు. వారు వచ్చేక =” ఆమె నోట్లో మాట నోట్లోనే వుండి. “అలాకాదు”అంటూ అందుకున్నాడు రాజు, కగాంథ రానికి వోకరి అంగ్‌కారం అక కార్తేదు. మం(తాలరా అప్‌ పనిలేదు. కన్య తనకు ానే కర్త అయి వరించడమే గాంధర్వం”

అన్నాడు. ఒప్పించాడు చివరికి,

“కాన తే వొక్క. వరంవమ్యూతం కావాలి” అంది శకుంతల, “మనకి కలిగే కుమారుక్ణో యువరాజుగా అభిషేకించాలి. ఆమాత్రం వాగ్దానం చేస్తేచాలు” అంది. ఒప్పుకున్నాడు రాజు. గాంధర్వంగా ఆమెని అనుభవించాడు, “రాజధానికి వెళ్ళి న్‌ళోసం మంతుల్నీ వాళ్యకి కణ్యుుల దగ్గిరికి పంకిస్తానూ” అని నమ్మించి వొచ్చేశాడూ, హా. రణ అపన పర్వం ఇందోఅజ్యానం.

ఆది పరం 95

తేన (పవ ర్లనకి తండి వ మంటాడో అని జెంగతో కూచుంది శకుంతల. ఇంతలో పళ్ళూ, కందమూలాలూ అవి పట్టుకుని అడివి నుండి వచ్చాడు కణ్వుడు. శృంగారం గుర్తు లతో వున్న కూతుర్ని వవరావాడు, సిగ్గుతో తల వంచుకుం చాను. భయంతో వొడికి పోతూనూ వుంది. అంతా తెలిసిపోయింది తండ్రికి. రాజులికి గాంధర్వం రాసిసెట్టించే అనుకున్నాడు. జరిగిం దానికి సంతోషించాకు. “అదృష్ట వంతురాలివి” అన్నాడు. “తగిన వరుక్తో సంపాదించావు. దానికి అనుగుణ్యంగా గర్భువతివ్‌ అయావు. నీ గర్భంతో వొక మహోచ్మక వర్తి పెరుగుతున్నాడు. సంతోవంగా వుంది నాకు. నీ ఇస్టంవచ్చిన వరం కోరుకో. ఇస్తాను” అన్నాడు.

“నా కొడుకు ఆయుషు ంతుడూ, ఆరోగ్య వంతుడూూ, ఐశ్వర్య వంతుడూ, వంశకరా అవాలి” అండి శకుంతల. “తథాస్తు” అన్నాడు క లా(ముని, ఇమూలాలికి చేయవలసిన సంస్కా రాలూ, విధులూ, ఎప్పటి కప్పుడు చేయిస్తూ వచ్చాడు. మూడేళ్ళు నిండాక గుమ్మడి పండులాంటి కొడుకుని కంది శకుంతల. అతడే ఛారతుడు.

భరతుడి జాతకర్శలూ అవీ స(్యక్రమంగా జరిగించాడు కణ్వుడుం దిన దిన (ప్రవర్ణమానంగా సెరుగుతున్నాడు భరతుడు. అరివేతిలో చక్రరేఖా, సుదీర్థ మైన 'ఛావాువులూ, అనంతమైన జవస త్యాలూ, సలతణమైన అవయవాలూ అత డొక చ(కవర్తి కాబోతున్నా డని చెప్పకనే చెపుతున్నాయి. బాల్యంలో నే తండిని మించిన కొడు కనిపించాడు, పెద్దపులులూ, నింపోలరూ అడివిపందులవూ, పెద్ద పెద్ద పాములూ అడివిలో పట్టుకుని ఆశ్రమం ౌట్లకి కన్షైసే వాడు. వాటితో ఆడుకునేవాడు. పెద్ద పెద్ద వనుగుల మోద సవారీ చేసి పరిగ_త్తింశేవాడు. ఎంత బలమైన మృగాన్నయినా తన బలంతో లొంగదిసుకునేవాడు. అందుకని ఆశ్రమంవాళ్ళంతా అతశ్ఞి సర్వదమానుడని పిలిచేవాళ్ళు. అత డంజే కళ్ళ వేడుకగా వుంజేది కణ్వమునికి.

రం వ్యావవోరి శా ౦ (ధ్ర ముపహాఘఫోరచ ౧

ఇలా" కొంతకాలం గడి వింది. దుమ్యంతుడి కబురు లేదు. భర నుడిక్రి యువ రాజయ్యే వయస్సు వచ్చింది. ఒకనాడు శకుంతలని కగ్లిరికి పిలిచాడు కణ్వుడు. “అమ్మాయీ, ఎంత మంచి ఇల్ల్నాలెనా, ఆడది పుట్టింట ఎంతోకాలం వుండకూడదు. పతే సతికి గత్రీ ముక్తిన్నీ. అ_త్తవారిల్లే ఆమెకి సర్వస్వం, అంచేత, కొడుకుని తీసు కుని భ్నార్శణంటికి జైల్రేరు నువ్వు” అన్నాడు. కొంతమంది శిష్యుల్ని తో డిచ్చి (వయాణం చేశాదు.

దువ్యంతుడి దగ్గిరికి వచ్చింది శకుంతల. మం(తులూ, సామం తులూ వాళ్ళతో కొలువులో వున్నా డతడు. తిన్నగా అక్కడికే వచ్చిందామె. పక్కని కుమూరుడూ వెంట మునులూ వున్నారు చూసిన్నీ ఎవరో అపరిచితురా లన్నట్టు వూరుకున్నాడు రాజు అవాళ ఆ(శమంలోని అపూర్వమైన అనురాగమూ, ఆదరణ్యా అన (గవామూూ ఆతురతా - ఇవేఏ లేవు ఇవాళ. దెబ్బతిన్న ట్టయిం! శకుంతల. “ఏమిటిది ? ఎరగజా? ఎరిగీ ఎరగనట్టు నటిస్తున్నాడా ఇన్నాళ్ళయిం దని మరిచిపోయాడా ? వింలేమిటి! రాజ్యగర్వం ఐనా తనకి ఇది వొక కుపని గనకనా ? ఇంతకీ అవాళ చేసిన వాగ్దాన కాదనా లనే వుంచేమూ ' కాకపోతే చూపుల్లో ఈ కరుకుద మేమిటి ? అవును కొత్త వింత, పాత రోత రాజులికి, తియ్య? మూాటాడినంత మూా([తాొన నమ కూడదు. వాళ్ళని, మరువ జ్ఞాపకం చెయ్యవచ్చు. తెలియకపోతే ఇెప్పనూవచ్చు ౫; తెలిసీ తెలియనట్టు నటించే మోసగాడై కే ఏం చారి? ౪౪ ఆలోచనమిద ఆలోచన పరిగెడుతోంది తల్లో. “ఐనా, చ వచ్చి ముంతదాచడమెందుకు ? అదేదో కేల్చుకోవడమే మంచి, వచ్చి వూరక పోవడ మేమిటి ? జరిగిం దంతా చెప్పి చూస్తా? కొడుకుని చూపుతాను” అని చొరవ చేసుకుంది. *వమపహారాజ ఈ చిరంజీవి నీ కుమారుడు. జీట మివ మాడ నువ్వు కణ్యాశ్రవ వచ్చిన నాటి సంగతి జ్ఞాపకం వస్తున్నాను సంతోవంగా కిచ్చిన వరమా దివ్య చిత్తానికి తెమ్తుంటున్నాను” అంది. సన్నూ

గా $7

$

సక డి కూద

ఫీ

దువ్వు౧తుడు అం తా ఆెలిఫీ, తెలియనట్లు మాళకాణశాయ. “వమిటిీ శెత్సిన ౧ హై గృంమూూటలు | అహలు విన్నూ సక వన్న ఒ- సము నేను! ౨వమె నువ్వు ? వెళ్లు వెళ్ళు, ఎక్క డినుండి నానపుచోొ అక గాడి శే వళ్లు” అన్నాదు.

మిద పిడుగు పడ్డా ఇంతకంశు చావుండేది. తెల్లపోయింది శకుంతల. నిట్టూర్చింది. నిక్చేమ్టురా లైంది. కోపం - దుఖం _ ఎ(ర్ర తామర శేకుల్లోంచి రాలుతున్న నీటిబొట్లలాగ, ఎరుపెక్కిన నేతా లోంచి కన్నీళ్ళు రాలుతున్నాయి. తల వంచుకుంది. కోర చూపు లతో రాజుని చరాసింది. తనకి తానే సంచాభళించుకుంది. ఆలోచించు కుంది. మళ్ళీ ఇలా అందుకుంది.

ఈ తెలిసిన్నీ అతెలియనివాడిలా ఎరగ నంటున్నావు ధర (ఇం తెలిసిన వాడివి. నాకు తప్ప ఇతర్షకి తెలియదు కడా అని అసత్య మాడేస్తున్నావు. మనం చేసే (్రతీపనీ ధర్మం కనిపెడుతూనే వుంటుంది. పంచభూతాలూ చూస్తూనే వుంటాయి. అంత రాత్శ పరిశీలిస్తూ నే వుంటుంది. ఉదయం సాయం(ం, పగలూ రాథ్రి, సూర్యుడూ చం(దుడూ వేజాలూ - ఇవన్నీ వుండనే వున్నాయి ఇన్నిటి ఎదటా తాను చేసింది కప్పిపుచ్చడ మంళు అది ఆత్త శ్రవంచనే అవుతుంది. నువ్వు చేసిన వాగ్దానం నా శెంత తెలుసో వీ టన్ని టికీ అంతే తెలుసు. అంచేత రాజూ తిరన్క-రించకు, అవాళలాగో అను (గహించు,.

“సతిన్నీ, అనుకూలవతిస్నీ, సంతాసవతిస్నే ఐన భార్యని తిరన్క-రించినబవాళ్ళకి ఇవామూూ పరమూ కూడా దక్కవు తగన భార్య కలవాడు సర్వకర్శలూ చెయ్యగలుగు తొడు. జి జేం[దియుడూ, పుత్రవంతుడూ అవుతాడు. గృవాస్థా(శ్రమంలో పొందగల ఫలం యావత్తూ బొందు తాడుం భార్య పురునుడ్‌ అర్థశరీరం. అంచేత, భార్యని అవమానించడం తన్ను తాను అవమూానించుకోవడయమే అవుతుంది.

13

93 నవ్యావపారి ఆంల(ధమ హా భారతం

“చూడు, వీడు నీ కువూరుకు. పౌరవ వంజానికి అలంకారం వంటివాడు, పురువుడు తానే భార్యయందు (పబేశింంని గర్భంలో కుమారుడై జన్నిస్తున్నాడు. అందుకనే *“అంగాదంగాత్సంభవసి” * అన్నాయి వేదాలు. తన స్వరూప మే సళ్ల లో చూసుకున్నట్టు కొడు కలో తన రూపం చూసి ఆనందిస్తాడు మాననుడు. దీపంతో ఇంకో దీవం వెలిగినట్టు సీ శరీరం నుండే ఈ వుతుశుకలిగాడు. “హన్నా హూ నర-కా (తాయత ఇతి పుత్రః? * అనీ వేదాలు 3 ఫుతుంన్నా యి. పుణ్సప్రరృన కల కుమారుడు ఇటు తండి వంశమూ, అటు తల్లి వంశనురూ ఉద్ధరిస్తాడు.

“ఇదిగో, ఈ కన్న తండ్రిని కౌగిలించుకో. నీకే అర్ధమాతుంది. ముత్యాలవోరం, పచ్చకర్పూరం, మలయ-చందనం, పండునెన్నెలా ... కొడుకు గిలి కంకు చబృ్పదనమూ, పహోంయా కలిగించవు, ఏడు వంశోజారకు డవుతాడని ఆక్రాళశవాణి చెప్పింది. నూరు అశ్వమేధాలూ చేస్తాడంది. నేనే కాదు ఆశ్రమంలోని మునులు యావన్శందీ విన్నా రీ మూట.

“వంద నూతులు తవ్వించడం కంశు వొక కోసరు గొప్పది. వంద కోశేళ్ల కంచు వొక యజ్ఞం గొప్పది. వంద యజ్ఞాలకం శు వొక కుమారుడు గొప్ప. వంద కుమాళ్ళకంకు కూడా వొక సత్య వాక్యం గొప్పది. తశ్కడలో వెయ్యి అశ్వమేధాలు వొకబక్కాా, వొక్క. నత్యవాక్యం వొకపక్కా- వేసి తూస్తే సత్యం వైపే మొగ్గు తూగు తుంది. వేదా లన్నీ అధ్యయనం వేసినా, తీర్చా లన్నీ సేవించి వచ్చినా - సత్యం ముందు సరిపోవు. ధ ర్సాలన్ని టిలోకీ సత్యమే తల మానికం. అంచేత, సత్యంమిద మనస్సు "పెట్టి క ణ్యా(క్ర మంలో నువ్వు వేసిన వాగ్దానం తలుచుకో మంటాను. కొడుకుని చూయై నా జూలిపడ మంటాను,

శరీరంనుండి పుడంతున్నావు. ప్రత్‌ ఆన నరకంqనుండి ఉద్ధరించేచాడు సుతుడు,

ఆదిపర్వ ౦ 99

“రాజరుమీ విశ్యామితుడికీ పవ్మితురాలు మేనకకీ పుట్టిన కూతుర్ని అబద్ధ మాడవలిసినంత అవస్థ వం వచ్చిందినాకు !”” అంది,

వమిటీ గోల అన్నట్టు చూశాడు దువ్యుంతుడు. “శే నెక్క-డ ! ను వ్వెక్కుడ * అసలు నిన్ను చూ సన్నా ఎరుగుదునా నేను ! ఆడవాళ్లు అబద్దాల పుట్టలు. అందుకు తగిన మాటాడుతున్నా వు నువు. ఈ కురాడికీ నాకూ ఎందులో నాటి ఇప్పూ? నీ మాటలికి మా వాళ్లం తా నవ్వుతు న్నారు. ఇలాంటి మాట లంేసనే కిట్టదు మాకు. ఈ అసందర్భాలు వినలే నిక, కట్టిపెట్టు బుద్ధిమంతురాల్లాగ ఆశ మానికి వెళ్ళిపో” అన్నాడు,

కాలికింద భూదేవి కూలిపో తున్న ట్టుంది శకుంతలకి. సిగ్గూ, దుఃఖం-ఏటితో కుంగిపోతూవుంది. “పుట్టినపుజే తల్లీ తండ్రీ పాేసి పోయారు. కట్టుకున్న భర్తా ఫా మ్మంటున్నా డిపుడు. గత జన్లలో వం నోములు నోఇానో మరి ! ఎవరికి చెపూకోనూ !! అంటూ చావురుముంది. రాళ్ళు క రిగోట్లు వడ్స్సింది.

కంటికీ మంటికీ వకథారగా వున్నాయి కన్నీళ్ళు. కొడుకు చయ్యథ్యి వట్టుకుంది. వెళ్ళిపోవడానికి వెనక్కి- తిరిగింది. ఇంతలో “శకుంతల చెప్పింది సత్యం” అంటూ వినపడింది ఆకాశవాణి “రాజ్యా శకుంతల పతి(వతే; సీ భార్య, భరతుడు ని కుమూరుడుం ఆదరించు వీళ్ళని” అందిం

కొలువు కొలువంతా ఆశ్చర్యంతో విన్నారు ఆకాశవాణి వలుకులు, ఎక్కడ తేని సంతోషం తాండవ మూడింది దువ్యుంతుకి "ముహా_లతో. “అవును, నిజమే” అన్నాడతీడు. “అవాళ వేటకి వెళ్ళినప్పుడు కణ్వముని ఆశ్రమంలో గాంధర్వ వివాహాం చేసుకున్నాం మేము. ఈ రహన్యం మా లీద్దరికీ తప్పించి మూడో మనిపీ.క తెలీము. అఎంకుకనే భోకనింనప భయపడ్డాను. (వేమని అశ్హుపెట్టాను, ఎరగ నని బొంకారుు. నిజం చాగను. ఆకాశ వాణి మాటలు అందరూ విన్నారు కదా! అంటూ దిగ్గున

100 వ్యాపహోరకాం(భథమమవోభారతిం

లేచాడు. ెండుచేతులతోనూ కుమారుక్ల్ణో కౌగిలించుకున్నాడు. శిరస్సు ముద్దాడాడు. (వేమతో నూ గారవంతోనూ ఆదరించి శకుంతలని అంతఃపురంలోకి తీసుకువెళ్ళాడు. భరతుడికి యుప రౌజపట్టం క్ర టాడు. ఎంతో కాలం రాజ్యసుఖా అనుభవించాక రాజ్యభారం కొడుకుమోద వేసి తపోవనానికి వెళ్ళిపోయాడు.

మహోరా జయాడు భరతుడు గంగ వోొడ్డునా, యమున వొడ్డునా ఎన్నో, యజ్ఞాలు చేశాడు. భరతీవంశానికి మూలపురుషు డయాడు. ఇదీ భరతుడి కధ,

భరతుడి భార్య శేకయరాజు కూతురు సునంద. సానంద కొడుకు భుమన్యు కు. + భుమన్వుడి భార్య దార్ల రాజు మూతురు విజయ. విజయ కొడుకు సుహాోో(తుడు. నువోో(తుడి భార్య ఇశ్ర్యూక రాజు కరూతురు సువర్ణ. సువర్ణ కొడుకు హస్తి,

వాస్పి చేరనే కారవరాజభాని హాొ్తిగాపుర మయింది. వా_స్తిమహారాజు భార్య (త్రిగర్హరాజు కూతురు యశోధర. ఈమె కొడుకు వికుంఠనుడు. వికుంరనుడి భార్య దశ్శార్హ రాజు కూతురు వసుదేవ. ఈమె కొడుకు అజమిీాథఢథుడు. అజమిఢుడి భార్యలు ౫ కేయ#; గాంధారీ రుశ్రా అని ముగ్గురు. ఈ ముగ్గురికీ నూటా ఇరవై నలుగురు కుమాళ్ళు కలిగారు. అనేక జేశాలికి రాజు లయారు.

షా భరతుడికి ముగురు 1 భార్య లం 'జేవాళ్ళనీ, వాళ్ళకి ఇన మున్దు గు చొప్పున తొన్ముండుగుకు కుమాళ్ళు కలిగారనీ, వాశ్లెనళ్య్ళూ తం(డిని పోలిన వాళ్ళు కాక పోవడంవల్ల తల్లులు = తమ్మ ండునరినీ చంసి వేశారన, నంళతానంలేక భరతుడు మరుత్కోను మనే యజ్ఞ ౦ చేశాడనీ, మరుద్దణం వచ్చి ఊతథ్యుడి భార మమరకీ ఆమె మరిది బృవజస్పతికీ పుట్టిన భరచద్వాజుల్లీ తెచ్చి యిచ్చారనీ, భర ద్వ్యాజుడు యజ్ఞ ౦ 'చేయించాక భరతుడికి సంతానం కలిగిందనీ, భరతుడి సంతతి లోనే గర్షుడి నంతానం (బావ్మా అయారనీ వారివంళం, నిమభ రాణ 1 టుచ్చూ పురాణం, భౌగబతం వెొందలైన వాట్లో భరతుడి సంతొనవినష౫ం "జేరు జేరు విధాలు గా మ్రైండ్క్మొ

ఆదిపర్వం 101

వాళ్లలో సంవరణుడు చ(కవర్హి అయాడు. సంవరణుడి భార్య సూర్యకుమూ! తపతి * తపతి కుమూరుడు కురుముహారాజు, కౌరవ

వంశానికి మూలపురుము డితడు, కురుమువోరాజు పేరనే శమంతర పంచకం కురుశే(త మయింది.

కురుడి భార్య దశార రాజు కూతురు సుభాంగి. నుభాంగి కుమారుశు విదూరభథుడు. విదూరథుడి భార్య సం(పీయ. సం(పియ కుమారుడు అవళ్వుడు, అనళ్వుడి భార్య మగధరాజు కూతురు అమృత, అమృత కుమారుడు పరీశ్నితుడు. పరీఠ్నితు భార్య నుయశ, సుయశ కుమారుడు భీమసేనుడు. భీమసేనుడి భార్య కేకయ రాజు కూతురు కుమారి, కుమారి కుమారుడు ప్రతిశవసుడు, (పతిశవసుడి కుమారుడు (పతీపుకు. (ప్రతీపుడి ఛార్య శిబి. కూతురు సునంద సునందకి చేవాన్కీ శంతనుడూూ బాహ్లికుడూ అని ముగ్గురు కుమాళ్ళు.

అందులో పెద్దవాడై న "జీవావి బాల్యంలో నే తపోవనానికి వెళ్ళిపోయాడు. + అఫడు శంతనుడు వముహోరా జయాడు. శంతనుడి!ి

చూ ఏడొ అళశ్వానం తపతీ సంవరణుల కథ 'ంతనుడు రాజయాక పన్నెం జేళ్ళు వక్షాలు లేక రాజ్యంలో కరవ పట్టింది “న్యాయంగా ఈరాజ్యం మా అన్న 'జీవాపిది అది నువ్వు అనుభవించడం వేతి ఈ అనర్థం వచ్చింది నూ అన్న అధర్మంగా (ప్రవర్తించి, పతితుడయ్యేవరకూ ఆతడే రాజ్యాధి కారి అంచేత ఆతడి రాజ్యం అతడికి ఇచ్చివేన్తే బేళం చాగుఎడు గుంది ఆని కంతనుడికి పండితుల. నఅఖవాపుప్నాు ఆ (సక్రారం అన్న గారని మీలంచుకు రొవ గణానికి ఉద్యుప్త డయ్యాడు శీణేనుడు ఇంతలో ఇదంతానిన్న ఇంతనుడి నుం తి అన్న సాతి జేదాలికి విరుద్ల౦-గా బోధించే వాళ్ళని చవాప్‌ దగ్గిరిక పంపొడుం,ః వాళ్ళ ఊప బేశంవల్ల వేదాల్ని నిందించేవాడిగా మారిపోయాడు "జీవాపి, శంతనుడు పండితుల్ని "పెంట పెట్టుకుని జీవాపి దగ్గిరికి జర్ళాడు, జేదాల్ని దూషిన్తూ తూలనా జాడు దేవాపి అది విని *€మిఅన్నకి రాజ్యూర్షత పోయింది యక ఆశావృ స్ప్రీదోనం వుండదు, అతడు అభర్మల-గా (పవ చ్రించి పతితుడయా దు?) ఆంటూ పండితులు ళంతనుణ్ణి రాజ్య్యూనికి తీనుకువచ్చేళశారు. జేశంలో వర్షాలుపడి బుఖిత మేర్పడిందటు ! చూ. విషుప్రరాణం, (ఓ అం. 20,ఆ, )

102 న్యావవహోరికాం(ధనువో భారతీం

గంగాదేవి గర్భంలో చేవృవ్రతుడెన భీమ్ముడూ; ఆయోాజనగంధి గర్భంలో చి_తాంగదుడూ విచిత్రవిర్యుడూ కలిగారు. బాల్యంలోనే గంధర్వులచేత కాలం చేశాడు చి_తాంగదుడు, విచిత్రవీర్యుడు రాజయాడు.

విచి(త ఏీర్యుడికి అంబా, అంబాలి-కా అని ఇద్దరు భార్యలు అందక స్తే అయిన వాళ్ళిదరితోనూ (క్రీడిస్తూ మయరోగంతో మరణిం చాడు విచిత్రవీర్యుడు. జాంతో భరతవంశం నశించే అవస వచ్చింది యోజనగంధి మాట[పకారం 'చేవరన్యాయంగా విచ్శితపర్యుడి భార్య లికి పుుతదానం చేశాడు వ్యాసుడు, అంజః ధృత రాష్ట్రుడూ, అం బాలికకి పాండు రాజూ అంబిక పరిచానరికకి వదురుడూ పుట్టారు.

ధృత రాష్ట్రుడికి వందమంది కుమాళ్ళూ, వొక కూతురూ కలి గారు. పాండురాజుకి కుంతీగ రంలో థర్థ రాజూ భీముడూ అర్జునుడూ, మాది గర్భంలో నకుల సవాబేవులూ కలిగారు. పాండురాజు కుమాళ్లు ఐదుగురూ (దాపదిని వివాహు చేసుకున్నారు. ఆహెం గర్భంలో ధర గ్‌ రాజుకి (పతివిరద్యుడూ, భీముడికి (శుతసోముడూ, అర్జునుడికి (శుతకీ_ర్తీ, నకులుడికి శతానీకుడూ సవాబేవుడికి (శుత నేనుడూ కలిగారు. వీళ్ల యిదుగురూ ఉపపాండవులు.

ధర్మరాజుకి స్వయంవరంలో లభించిన భార్య జీవిక. ఆమె కుమారుడు కొభేయుడు. భీము సేనుడీ మరో భార్య జలంభర, ఆమె కుమారుడు సర్వగుడు. అర్జునుడి ఇంకో భార్య నుభొద్ర. సుభ్మద కుమారుడు అభిమన్యుడు. నకులుడి భార్య జేదిరాజు కూతురు “రేణు మతి. ఈమె కుమారుడు నిరమ్మితుడు, సహ'బేవుడు స్వయంవరంలో పెళ్ళాడిన భార్య విజయ. ఈమె కుమారుడు సుహకోతుడు. ఈ పదిమందీ కాక భీముడికి హిడింబ గర్భంలో ఘటోశ్క చుడూూ అరు నుడికి నాగకనల ఉలూపి గర్భంలో ఇలావంతుడూం. చి తాంగద గర్భంలో బ(థభువావానుడూ కలిగారు. ఈ పదముగ్గురిలోనూ అభిమన్యుడు వంశక_ర్త అయాడు. అభిమన్యుడి భార్య ఉత్తర. ఆమె గర్భంలోనే జని ఫనొడు మి తర్యాడి పరీశ్సీత్తు. ఆయనా,

౧5 కి లది ఎ 10%

ఫుణ్వకీల మా అమ్ము మా(దవతీ చేసిన పుణ్యఫలంగా ఉన్మించావు నువ్వు, జనమేజయమహాో రాజూ, నీకు నీభార్వ వవువ్ష గర్భంలో శతా నీకుడ్యూ కంక డూ, కర్గుడరా కలిగారు. శశతానీకుడికి విజేహ రాజు కూతురు గర్భంలో అళ్యమేధనత్తు కలిగాడు. ఇజ సీ వంకచగి గ, రంతా పౌరవులూ, భారతులూ, కౌరవుల్యూ గాండవులూ అయారు వక్క జేవనది ఐన గంగ శంశను కలా వరించింది, ఆమెకి భీమ జెలా కలిగిందీ మూ తొక ముత్తాతలు కౌరవులూ, పాండ వులూ ఎలా ఎలా జన్మించి ఏ మేమి చేసిందీ వివరిస్తాను వినూ? అంటూ మళ్ళీ అందుకున్నాడు వైశంపాయనుడు మువో భిషుఢూ గంగా

పూర్ణం ఇశ్యాకువంశంలో మహోభిషు డని వొక రాజు వుంజేవాడు, మహాధర్శకీలు డాయన. వెయ్యి అశ్వమేధయాగాలు చేశాడు. వంద రాజసూయాలూ చేశాడు. డేవేందుడూ మొద లన ముక్కోటి దేవతల్నీ సంతోవపరిణాడు. పుణ్యుబలంవల్ల దేవ లో-కానికీ అక (కాడనుండి (బహ లోకానికీ వెళ్ళాడు. డచేవతలతో పాటు (బ్రహ్మ దేవుడి సభలో సకల సౌఖ్యాలు అనుభవిస్తూ వుండేవాడు.

ఒకనాడు, (బ్రహ్మ దేవుడి కొలువు జరుగుతూవుంది. గంగా నది (స్ర్రీయాపంలో వచ్చింది. గాలి వేసి ఆమె తొడమోంచి బట్ట జూరంది. పెడ మొహం పెట్టుకున్నారు 'జేవతలు. మహాోభిహుడు వమూ[తం అభిలావతో చూశాడు. అది క నిపెట్టాడు (బవ్మాా. కోచం తెచ్చుకున్నాడు. “మళ్ళీ నరలోకంలో జన్మించు” అని గద్దించాడు. సాష్టైంగ పాడు మహోభిసుడు. తుమించ మన్నాడు. “సీ శాపం అమోఘం అనుభవిస్తాను కానై తే వొక్కటి మాతం వేడుకుంటున్నాను. నరలోకంలో పుణ్య చర్మితుడు (పతీ పుడు. అతడి పుతుణ్ణయినట్టు అను(గహించు అన్నాడు. కానిమ్ముని కరుణించాడు (బ్రహ్మ.

164 మాం వజ? కధ నువ అయం | '

తనకోసమే ఇలా ఆఅఆయాణు కడ్యూూ అనుకుంది గంగ అతడి వావతళ్తావొాలూ ఆమెన్‌ గనం కాకా, ప, 4 నివు ఛే చలించి? ట్లలూంగు. లలా మొగ దిన (పశు ఆుల్మూ. అసొపాని!ి అతడు గురికావడంతోనే మరింత కొనలు సాగింది. మవాభివుడు 'నిశ్లక తానూ ఒయళ్షైరింది నరలోకానికి. చాద్గొో" వసువులు ఎన మండుగురూ ఆమెని కలిశారు. చేవలోకం వొదిలిపోతూ వీనంగా వున్నారు వాళ్ళు. చూసి జూలిపడింది గంగ, రంత దినంగా ఎక్కొ-డికీ (వయాణం 1” అని (ప్రశ్నించింది. “*నరలోకానిక్రః అన్నారు వసువులు జాలిగా. “వళిష్టముని ఛాపంవల్ల మనువ్యు యోనిలో పుట్టడానికి వెళుతున్నాము, అన్యస్త్రీ గర్భంలో పుట్ట ఉనికి మనస్క-రించడం లేదు. నీ సంగతి విని నీ దగ్గిరికి వచ్చాము. మవోభిషుడు (పతీపుడికి శంతేనుడై పుడతాడు, శంతనుడికీ నీకూ సమాగమ మాతుంది. నువ్వు అను(గహిస్తే అతడు కారణంగా నీ కడుపులో పుడతాం మేము” అన్నారు.

“నంతోవం,. మో అభిలావ నెరనేర్చడం కంశకేు కావల్సిం జీవిటి నాకు!” అంది గంగ. “ఐతే ఇంకో (పార్థన మూత ముంది” అన్నారు వసువులు. మా ఎనమండుగురమూ వొక ళ్ళ తరవాత వొకళ్ళం నీ కడుపులో పుడతాం. పుట్టగానే నీళ్ళలో షడవెయ్యాలి నునవ్ర్భ. అలస్యం "లేకలడా నరజన్నలోంచి ముక్కుల మవుతాం మేము. వళివ్షుల ఆదేశం కూడా ఇటే” అన్నారు.

“కాపిండి, కాని, మా రందరూ సుట్టగాచే కాబంచేస్తే చిరం జీవి అయిన కొడుకు వొక్కడన్నా దక్కవద్దానాకు ౫” అంది గంగ.

“మాలో ఎనిమిదో వసువు దక్కు. కొడు సీకు, నూ (పతీ వొక్కరినుండీ ఎనిమిది వంతుల్లో వొకవంతు చొప్పున పుచ్చుకొని దీక్హ్రాయువ తో డవ్చతొడు, ఇక సమ్ముత మే కదా!” అన్నారు వసువులు. గంగా వనువులూ ఇలా కూడ బలుక్కుని భూలోకం వచ్చారు,

దిపర్వ ౧ 108

హా _స్టినాపురంలో రాజ్యం చేస్తూన్నాఢడు (పతీపుడు. అత ఉక నాడు గంగ వొడ్డుని తవస్సులో వున్నాడు వచ్చి అతడి ఎదట నుంచుంది గంగ. పూలతీగాలాగ నవనవ లాడుతోం దామె. బంగారం గ మెరిసిపోతోంది సరీరం. కలువరేకుల్లా వ్రన్నాయి 5 ళ్ళు. శస వై న బంతుల్లాగ వున్నాయి _స్తనాలు. దివ్షసుందర విగ్రహాం అనురాగం తొణికిస లాడుతూన్న చూపులతో చూసింది (వతీపుల్ణి. వొయ్య్యారంగా వెళ్ళి అతడి కుడితొడమిోద కూచుంది, ముసి ముసి నవ్వులతో మురిపించింది.

ఉలికిపశ్డాడు (ప్రతీపుడు. “వమిటిది ? నా తొడమీద కూచు న్నావేమిటి ? ఎవరు నువ్వు ?” అన్నాడు. “నిన్ను వలిచి వచ్చాను. సీ భార్యగా వుంటాను” అంది గంగ. “అబెలాగ ”” అన్నాడు (ప్రతీ పుడు. “అగ్ని సాక్షిగా కట్టుకున్న నునందని తప్ప అన్యక్ర్రీని కన్నెత్తి చూడను చేను. ఇలాంటివాణ్ణి వరించా వేమిటి ? నివ్ఫలం, అవ్‌కాక, భార్య కూ-వోదగ్గది ఎడమతొడ,. బిడ్డలు కూచోదగ్గది కుడితొడ, కుడితొడ మచే కూచున్నావు నువు. అంచేత, ఛార్యవి కావు కోడలి వవు తావు” అన్నాడు, “ఏతే అలాగే కానీ?” అంటూ అదృశ్య మైంది గంగ,

(పతీపుడు కుమాళ్ళు "చీవావీ కంతనుడూ బాషహ్టూకుడు - పిళ్ళ ముగ్గురిలో ేవాపి తపోవనానికి వెళ్ళిపోయాడని చెప్పాను కడా! శంతనుణ్ణో రాజుచేసి తపోవనం చేరుకున్నాడు (పతీపుడు, వెళ్ళేముందు కంతనుక్ణి పిలిచి హితోపదేశం జేశాడు. “గంగాతీరంలో అందమైన అమ్మాయి క వవకుతుంపి పీకు. ఆమెని వివాహాం చేనుకోవాలి నువ్వు, ఆమె కులగో(కాలు గాని, ఆమె ఎవ్వరని కాని అడగవద్దు. ఆము వది చెపితే అది అంగీకరించు” అన్నాడు.

ఒకనాడు వేట కని బయ్తే రాడు శంతనుడు. ధనుర్చాణాలు తీనుకుని చాక్కొ_డే అడివిలో తిరగడం మొదలుపెట్టాడు, విరిగి

తిరిగి గంగాతీరానికి వచ్చాడు. విల్లగాలులు ఏస్తున్నాయి. తరం iA

106 వ్యావహారి కాం(ధథమహాభారతం

గాల తుంపుర్లు చల్లగా ఇసకతిన్నిలమోాద పడుతున్నాయి. ఒ! ఇసకప(ర మోద అందాలరాణి, వొక వయసయినవిల్ల ఎవరికోసమో ఎదురుచూస్తోంది. సోగకళ్ళతో బెదిరి బెదిరి చూస్తోంది. కరీర( వెలుగులు చిమ్ముతోంది. "బేవతలు కట్టుకోవలిసిన పాంమోాసంలాంక సన్న చీరి కట్టుకుంది. కళ్ళు జగేలు మంటున్నాయి. రత్నాల వస్తు వులు ఎంతో నాజూకై న ముస్తాబు చేసుకుని నుంచుంది గంగ,

చూసి గతుక్కు మన్నాడు శంతనుడు. రెండుకభ్ళూ అప్ప గించి నిలిచిపోయాడు “వనలమ్మూ ! నాగకన్యా ? చేవతాస్త్రీయా గంధర్యకాంతా ? ఎవరీమె ? చిత్రం! మానవకన్య వొంటరిగా ఈ ఈ అడివిలోకి ఎలా వస్తుంది ?

“ఎవరికోస మో (తీత? ఆక భళ్ళు నన్నే పిలుస్తున్నాయి. వ్‌ జన్హులోనో చూసిననే వుంది ఈ చిరుసవ్వు ! వ స్వప్నపరిచిత మిది! నాన్నగారు చెప్పిన పిల్ల కాదుకదా! ఆమే, సంబేహామేవిటి?)!

“నువ్వేనా?” అని అండా మనుకున్నాడు. నాలిక చివరి చాకా వచ్చింది. ఆగిపోయాడు, అదే సమయ మని మన యుడు తన పూలబాణాలికి పని కల్పించాడు, ఇద్దరూ భూపులతోనే పలకరించుకున్నా దు. చూపులతోే కలుసుకున్నారు. * సీ కోసమే ఎన్నా ళ్ళనుండో చూస్తున్నాను అంది గంగ. “అవును అందుకే వచ్చాను” అన్నాడు శంతనుడు. “నేను వేసిన చడానికి కూ దన కూడను. నువ్వు” అంది గంగ. “మా నాన్నగారి ఆబేశచు అది అన్నాడు కంతనుడు. “అలా వున్నంతవరెకేీ నున కాపరం. కాన ప్పుడు నా డారి నేను చూసుకుంటాను. సమ్మత మైతేనే మాట ఇయ్యి” అంది గంగ. “అతురాలా అంగీకరిస్తున్నాను” అన్నాడు శంతనుడు,

గంగ్యా శంతనుడూ చిలకా గోరువంకల్లాగ కాపరం వేస్తు న్నారు. అతడితోనే లోకంలా వుంది అమెకి, ఆమె లేంది షణం

ఆదిపర్వ ౦ 107

సీళ్ళాడింది గంగ. వరవోలమూటలాంటి కొడుకు పుట్టాడు. తిన్నగా తీసుకువెళ్ళి నదిలో వేసి వచ్చిం దామె. నోరు మెదపలేదు శంతనుడు. ఇలా వొకరి తరవాత వొకరు వడుగురు కొడుకులు పుట్టారు. ఎడుగుర్నీ నదిలో వేసి వచ్చింది గంగ. బాధపడేవాడు శంతనుడు. ఎదురాడి కే ముప్పూ. వెళ్ళిపోతుం చామె. వమిటీ రాక్షస ప్పని ? ఎన్నాళ్ళని సయించడం ? పుట్టిన వాళ్ళ నండర్నీ గంగపాలు చెయ్యవలసించేనా గ్‌

ఎనిమిదోమారు నీళ్ళాడిండి గంగ. నిశ్షేపంలాంటి కొడుకు పుట్టాడు. యథా(ప్రకారంగా నదిలో వెయ్యడానికి బయలు చేరింది గంగ. పనికిరా దన్నాడు శంతనుడు, “బంగారు తం(డుల్ని వడు గుర్ని పొట్టలో పెట్టుకున్నావు. నీ (వేమ కోసమని, విషం మింగినట్టు సహించుకు వచ్చాను. జాలన్నా లేకండా వుంది నీకు వమైనా సే, పీళ్ణి వొదిలిపెట్టను” అని అడ్డుకున్నాడు.

నిలిచిపోయింది గంగ. ఆమె మొహంలో చిరునవ్వు మొలక లెత్తుతోంది. “మంచిది. మన వొప్పందం (ప్రకారం ఇవాళతో మన సంబంధం తీరిపోయింది. ఐతే, వెళ్ళే ముందు విషయం కాస్తా ఇవ్పే వెళతాను అంది ఆమె, “నన్నేదో మానవత్ర్రీ అనే అనుకుంటున్నావు. కాదు. గంగా బేవిని చేను. ఈ కుమాళ్ళు ఎనమండుగురూ అప్టవసువులు వళిషఘ్టముని ఆాపంవల్ల నరజన్మ ఎత్తారు. “ఇంకో ఆత! జని ంచవతేం. నీ కడుపులో పుడతాలంి అని అరించారు నన్ను, “పుట్టిన వెంటనే నీళ్ళలో చేసి ముక్తి కలిగించు అన్‌ (ప్రార్థించారు. చేవ-కార్యం కోసం రూపం భరించాను నేను. వసువులు కుమాళ్ళు కావడంవల్ల సీకున్నా పుణ్యలోకాలు లభిస్తాయి. ఏడు ఎనిమిదో వాడు. భూమి్మ్మోాద ఎంతోకాలం వుండవలసిన యోగం వుంది వీడికి. అందుకనే ఇవాళ సీకీ బుద్ధిపుట్టింది. పర్వధ ర్మాలూ “తెలిసినవా డవుతొడు వీడు. లోక కళ్యాణం కోసం జీవిస్తాడు”

అంది,

106 వ్యావ వారికాం(ధమహోభారతం

“వనువులా ?” అని తెల్ల పోయాడు శంతనుడు. “వసువులు చదేవనతలు కడా! చీకూ చింతా లేని వాళ్ళు. లోక వంద్యులు. వాళ్ళకి నరజన్నా | వళిష్టుడి శాపమా ' మరి, వడుగురూ సషన్లానికి పోయి అప్పమ వనువు నిలిచిపోవడమా ? అయోమయంగా వుంది నాకు? అన్నాడు.

“అవును” వళిష్టుడి శాపమే దీ నంతటికీ కారణంి అంటూ అందుకుంది గంగ. “వరుణపుతుడు వళిప్రముని మేరుపర్వతం గువాలో ఆ(శమం నిర్మించుకుని తపస్సు వేసుకుంటూ వుండేవాడు. దకు(పజాపతి కూతురూ, కళ్యపుడి భార్యా ఐన సురభికి పుట్టిన గోవుల్లో నందిని అనేది వశివ్షుడి వోోమభేనువుగా వుండేది. కామ ఛేనువులాగ కావలసిన వన్నీ సమకూార్చేది నందిని.

ఈ2 సాదు వసువులు ఎనమండుగురూ తవు ఛార్యలతో మేరు పర్వతం లోయల్లో వివారించడానికి వచ్చారు. వళిసఘ్టైాశ్రమంలో నందిని వాళ్ళ కంటపడింది. దాని విశ్లేవం విని ఆశ్చర్యం కలిగింది వాళ్ళకి. అఫప్రమవసువు (పభాసుడి భార్య యోగసిద్ధ మరీ ముచ్చట వడింది చూసి “వమండీ, దీని పాలు తాగిన మనుమ్యులు పది వేల సంవత్సరాలు బతుకుతారట. ముసిలితేనం కాని రోగం కాని వుండదటం నిజంగా ఈ ఆను ఎవళ్ళ దగ్గిర వుంళే వాళ్ళ గొప్ప వాళ్ళు. చూడండీ, నరలోకంలో ఉలీనరరాజు కూతురుండే జత వతి అది నా నేస్తం. చాని శేదన్నా మేలు చేయాలనే అను కుంటాను నేను. ఈ ఆవు పట్టుకెళ్ళి ఆమెకి ఇస్తే బావుండును” అని భర్త ర్తతో అంది. పట్టుకుపోదా మంచే పట్టుకుపోడా మన్నారు తక్కి_నవాచ్లు. ఇంకేముంది, ఆవు పట్టుకుపోయాడు. (పభాసుడుం

“నందిని కనపడకవపోవడంతో'నే అడివంతా వెదికాడు వళిష్టుడుం తుదకి యోగదృష్టితో చూసి వసువులు పట్టుకుపోయారని తెలుసుకున్నాడు. కళ్ళముయ్యా కోపం వచ్చింది. “దెళ్భి వునువ్యు యోనిలో పుట్టండి అని శపించాడు, తెలిసి పరిగెత్తుకు

ఆదిపర్వ ౦ 109

వచ్చారు వసువులు. శుమించండని (పాధయపణ్లా రు. “తెలియక తపా చేశాం, థర్శమూూర్తివి నువ్వు. నరలోకంలో ఎంతోకాలం వుండ కండా అను(గహించు అన్నారు,

“కనికరించాడు వళిన్టుడు. “మా ఇష్ట మే కానియ్యండి. వెంటనే నర బేహం విడిచిపెట్టండి. కాని మాలో ఈ ఎనిమిదో వాడున్నా డే (పభానుడు ఇంకా ఏడే చేశాడు. అంచేత ఏడు వూతం ఎంతో కాలం భూలోకంలో వుంటాడు, సంతానం సహో వుండదు వీడికి” అన్నాడు. ఆ (పభాసుడే ఈ కుమారుడు చేవ(నతురు. ఇదీ ఇందులో వున్న 'చేవరవాస్యం, ఇక నేను వెళతాను. (ప్రయోజకు డయీవరకూ డేవ(షవతుడు నా దగ్గిశే వుంటాడు” అని చెప్పి కొడుకు నెత్తుకుని వెళ్ళి పోయింది.

అంతా స్వప్నంలా అనికిం చింది శంతనుడికి* ఎంతోచసేపయి తే కాని మనివి. కాలే దతడు. గంగతో గడిపిన కాల మంతా క్షణాల్లా అనిపించింది,

కొంతకాలం గడిచింది. (పపంచం నాలుగు దిక్కులా వ్యాపిం చింది శంతనుడి “రాజ్యం, ఫంతనచ(కవర్సి అంకు చేశబేశాల రాజులు తల వొగ్గుతున్నారు. జగత్తంతా ధ ర్భ(పభోవని జేజేలు చేస్తున్నారు.

వేట నివంమోాద మళ్ళీ వొకనాడు గంగాతీ రానికి వెళ్ళాడు శంతనుజు. చిన్న పాయ (పవహిస్తోండి గంగ. తన వియోగం వల్ల శుష్కి-ంచిపో లేదు కదా! ఒడ్డునే నడుస్తూ మరింత ముందుకి వెళ్ళాడు. పెద్ద ఇసకప(ర. ఇసక ప[రమిాద దివ్యసుందరమూూ ర్తి వొక రాజకుమారుడు ఏలువిద్య నేర్చుకుంటున్నా డు. బాణాలతో గంగా నదికి సేతువుకట్టాడు. అందుకనే గంగ సన్ననిపాయమా(త్రం పారు తోంది. వమూూడుమూర్చులా శంతనుడిలా వున్నాడు చాజకుమారుడు. ఏమో అర్థం "కావడం లేదు ఛంతనుడిక. "కాని, చూస్తూన్న కొద్ది వడో తెలీని వాత్సల్యం కలుగుతోంది మనస్సులో. రాజకునూరు డూ

110 వ్యావహారికాం(ధవమువహోభారతిం

చరావాడు శంతనుళ్లి. అపరిచితుడే ఆయన, ఐనా ఈ అనురాగనమా, గారవదురూా ఎందుకు కలుగుతున్నాయి |!

ఇంతలో గంగా బేవి వచ్చి ఎదట నుంచుంది. కుమారుడి కుడి చెయ్యి పట్టుకుని శంతనుడి దగ్గిరికి తీసుకు వచ్చింది. “రాజా వీడు పీ కుమారుడు” అంది “వేదాలూ అప్‌ వళిష్ష్రుడిదగ్గిర కాూలంకప౦7గా చదివాడు ధర్మ ణాస్త్రాలూ, మొదలైనవి యావత్తూ కుకుడిలాగా, బృహస్పృతిలాగా నేర్చుకున్నాడు. అన్ర్రవిద్యలో పరశు రాము డంత వా డయాడు (బవ్మాజ్ఞానంలో సనత్కు. మూరు డే అనవచ్చు. ఇక నా పని పూర్తయింది. నీ కొడుకుని నువ్వు తీనుకు వెళ్ళు” అని అంత నాన మైంది.

"పెన్నిధి దొరికిన వేదలాగ కుమూరుణ్ణి తీసుకుని హా_స్తినా పురం వచ్చాడు శంతేనుడు. మంత్రుల్నీ, సామంతుల్నీ, రాజ్యంలోని (ప్రముఖులు యావన్మందినీ సమా వేశపరిణూడు. అందరి ఎదటా కుమారుడికి వై భవంగా యువ రాజపట్లం క టాడు.

థంత శుడ్ర్హూ సత్యవతీ

నాలుగేళ్ళు గడిచాయి. ఒకనాడు వేటాడుతూ వచ్చి యమున వొడ్డుకి వెళ్ళాడు శంతనుడు. వెళ్ళీ వెళ్ళడం తోట్కు యమున శెర టాలమోంచి అపూర్వమైన సుగంధం వషిచి చకితుక్ణి వేసింది చల్లగాలి, సువాసన పసికడుతూ ముందుకి వెళ్ళాడు మహారాజు, వెళ్ళగా వెళ్ళగా పడవశేవూ, రేవులో పడవమిద యోజనగంధి సత్యవతీ కనపడింది. అమెచే ఆ సుగంధం,

రెప్ప వెయ్యగండా నుంచున్నాడు మహారాజు సుగంధమే సుగంధం, చాన్ని మించిన ట్టుంది అందం, పదచారోవన్న్నె బంగారం పనికిరా డంటున్న ది శరీరకాంతి. పూలతీగలా నవనవ లాడుతోంది జీవాం. బెడిరిన లేడివిల్ల కళ్ళలా వున్నాయి న్యేతాలు, చిరునవ్వుతో

ఆదిపర్వం 111

మతిపోయి నట్టయిండి మహారాజుకి, దగ్గిరికి వెళ్ళాడు. (వేమ వొలికిస్తూ (పసంగంలోకి దించాడు, “వవూరు నీది ? ఇలా వొంట రిగా పడవ నసఫుతున్నావు ' చిత్రంగావుంది” అన్నాడు.

ముసిముసి నవ్వుతో మహారాజుని చూసింది సత్యవతి. “దాశరాజు కూతుర్ని. మా బాబు మూట(ప్రకారం ధర్శుంకోసం పడవ నడుపుతానుి) అంది,

సత్యవతి సౌందర్యం వినే వున్నాడు శంతనుడు. ఇవాళ (పత్య తంగా చూశాడు. తిన్నగా డాశరాజు దగ్గిరికి వెళ్ళాడు. సత్యవతిని తన కిచ్చి వివాహాం "చెయ్య మన్నాడు. సంతోషించాడు దాశరాజు. గౌరవ మర్యాదలతో సత్కరించాడు మహారాజుని. “*పుట్టినపూడే ఆడపిల్లని తగిన వరుడికి ఇవ్వా లనుకోవడం లోకాఇభారం. మహో రాజువి నువ్వు, నువ్వు అల్లుడివి కావడ మంశేు మేము ధన్యుల మయా మన్నమాట, ఇంతకంశు మాశేం కావాలి” కానై కే, వొక్క-మాట మనసులో వుంది. అడుగుతాను. ఇ్రస్తానంకు సత్యవతి నిస్తాను” అన్నాడు,

“బయ్యతగ్గ బే ఐతే తప్పకండా ఇస్తాను. ఇప్పు వం కావాలో” అన్నాడు రాజు. “వమ లేదు సత్యవతికి పుట్టిన బిడ్డ మహారాజు కావాలి అంతే అన్నాడు దానరాజు. వివవు సంధిలో పడ్డాడు శంతనుడు. అప్పటికే జేవ(వతుడు యువరాజు, మరి సత్వవతి కొడుకు రాజవు తొడని ఎలా అంగీకరిస్తాడు ! “ఈ వొక్కటీ కాదు. ఇం శ్రీదైనా కోరు”? అన్నాడు. ఎంతో బోధపరిచాడుం ఎన్నో విధాల చెప్పాడు. ససేమిరా పనికిరా దంటూ కహాచున్నాడు చాశ రాజు.

హతాశుడై వాస్తినాపురం వచ్చేశాడు శంతనుడు. అవాళ నించీ మనస్సు మనస్సులో లే దతడికి. ఎటుచూసినా సత్యవతి కళ్ళకి కట్టినట్టుంది. వ పనీ మనస్కరించడం లేదు. ఇతర (ప్రసక్తి లేకండా వొంటరిగా కూచోవడం మొదలుపెట్టాడు,

112 వ్యావవహారికాం(ధభమహాభారతం

తండ్రి విచారం చూసి తోచలేదు చేవవతుడికి. ఒకనాడు వెళ్ళి అడిగాడు. “మనకి శళ్యతువ్రులా అంక కలికాని కయినా కన పశ్ళేదు. (ప్రజలా సుఖంగా నిఇజ్నేపంలా వున్నారు. చేశ చేశాల రాజులా అఆఅడుగులికి వముడుగు లాత్తుతున్నా గు. మరి, మీకీ కభార మెందుకో తెలీక చాధపగుకతున్నామయు అన్నాడు. ఎంతో సీపు వూరుకుని జవాబు ఇెప్పాగణు తండి. “ఒక్కా వొడుకు కడుకు కొడు. ఒక్క కన్ను కన్ను కాదు. “ఒక్క కొడుకు నుండ డమ, కొడుకు లేకపోవడమూ వొక్క-కు అని ధర్శ్మశా(్ర్రుం. నువ్వా అశ్ర్రువిద్యా పండితుడివి. యుదడ్డపీరుడివి. సాహాసివి. ఎప్పు జేమవుతావో 1! ఎలా నమ్మడం ? అన్ని వో(తాలూ, వేదాలూ, సంతానం - ఉ_త్తమవంశస్సులు వీటిని వాొదిలిపెట్టకూడ దన్నారు పెద్దలు. అంచేత నీకు వెనక సాయంగా కుమాళ్ళని కనాలని వుంది నాకు” అన్నా దు.

ముసిలి మం(తులతోనూ వాళ్ళతోనూ ఆలోచించాడు చేవ (వతుడు. తండి మనస్సు మయూజనగంధి మోద వుందని తెలుసు కున్నాడు. పెద్ద పరివారంతో దాశరాజు దగ్గిరికి వెళ్టాడుం శంతన మహారాజుకోసం సత్యవతిని ఇమ్మన్నాడు. చేవ[పతుణ్ణి గారవించి కూచో పెట్టాడు దాశరాజు. భధర్మశీలుడివి నువ్వు, అర్థమూ అనర్ధమూ ౌెండూ లెలిసినవాడివి. సమిక్థుడివి. తండ్రిగారి పని మోద వచ్చాను. నువ్వే రావడంవల్ల సంతోవంగా వండి నాకు. 'రాజర్టి ఉపరిచరవసువు ఏర్యంవల్ల కలిగింది అమ్మాయి. ఆయ 'ే చెప్పాడు శంతనమహారాజుకే ఈమె నిమ్ముని. అందుకనే జేవ లుడు అడగ వస్తే నిరాకరించాను. వ మం, శంతన డంత వరుడు దొరకడం సామాన్యమా మరి! ఐక్కే వున్న లోప మంతొ వొక్క కే; సనవతిసంతానం; అంెజ్కు నువ్వే. నా వీడ్డకన్నా , జాని భిడ్దలకన్నా నువ్వే శ్యతువులా వున్నావు. అందులోనూ నువ్వు పామూన్యుడివ్‌ కావు. మావోశ క్రి మంతేడిటః * నువ్వు కనుబొమలు

అడివర్యం 113

ముడి వేసే చాలు కాలరు.దుడై నా గడగడ లాడతాొడు. విన్నావూ, అంచేత, . ఈ చిక్కు. తీకే ఉపాయమూూ నువ్వే ఆలోచించాలి. అం తే. మరో అభ్యంతరం లేదు”? అన్నాడు,

ఫేవ్మ ప్రతిజ్ఞ

దాశరాజు అభ్మిపాయం తెలిసిపోయింది చేవ[వతుడికి. తత ణమేతన క _ర్షవ్యమూా నిశ్చయి.౦చుకున్నాడు. “ఇదిగో, ఇంతమంది ఎదటా శపథం చేస్తున్నాను. రాజుకావడానికి నాకు వుండుకుందే సర్వ హక్కులూ వొదులుకుంటున్నాను చేను. సత్యవతీ బేపకి కలిగే కుమారుడే రాజ్యార్టు డు. అతడే మా అందరికీ రాజు. మా వంశ “కర్త” అన్నాడు. విన్న వాళ్ళం తా నిర్విల్లు అయారు

“ఇజమేే నువ్వేమో ధర్మమయూూర్తివి. అన్న ౦ఆతా చేసి తీర తావు. కాని? అంటూ మళ్ళీ అందుకున్నాడు దాశరాజు “నువ్వు చేసిన నిర్ణయం నీ కొడుకులు అంగీకరిస్తా రని నమ్మక మేముంది ₹*’ అన్నాడు,

“సం'ేపించకు. వివాహమే చేసుకోను చేను. (పమాణంచేసి చెపుతున్నాను. శాశ్వతంగా (బహ్మచారినైై వుంటాను. సంతానం లేకపోయినా పుణ్యగతికి చారి లేకపోలేదు నాకు” అంటూ (ప్రతిజ్ఞ చేశాడు దేవవతుడు.

డేవవతుడి ఈ భీవ్మ(ప్రతిజ్ఞకి పూలవర్షం కురిపించారు "జీవ తలు. “భీష్ముడు” అభీమ్ముడు” అని వొగడారు “ఫీమ్మడు” “భీము డు? అని జేజేలు పెట్టారు (ప్రజలు. భూమి ఆ కాశమూా వొక ఓ వతిధ్వని- భీమ్మడు, భీష్ముడు. అవాళనించీ చేవఎవతుణ్ణి భీమ్ముడనే వ్యవహ రించింది లోకం.

అన్న౦ తా సాధించాడు దాశరాజు. యాోజనగంధిని తెచ్చి ఛీమ్మడీ చేతిలో పెట్టాడు. బంగారం రథంటిరాద ఆమెని హస్తినాపురం శెచ్ళూడు భీష్ముడు. అమాంతంగా కొడుకుని కాగిలించుకున్నాడు

114 వ్యూవపోరికాం(ధమవో భారతం

శంతనుడు. “మానవ మా(తుడికి సాధ్యంకాని పని చేశా వోయి, కన్నతండడ్రీ 199 అంటూ శిరస్సు ముద్దు పెట్టుకున్నాడు. కక్‌ ఇష్టం తేంచే మృత్యువు సీ దగ్గిరికి రాకూడదు” అని అతడికి స్వచ్చంద మరణం కలగాలని వర మివ్చాడు.

సత్యవతీ శంతనుల వివాహం ఘనంగా జరిగిపోయింది. చి(_తాం గదుడూ, విచిత్రపీర్యశూ అని ఇద్దరు కుమాళ్లు కలిగారు సత్యవతికి. వాళ్ళు _పయోాజకులు కాకండానే కాలంచేశాడు శంతనుడు, తండికి పరలోక(కియలూ అవీ చేశాడు భీషుడు, సకాలంలో చి. తాంగదుడికి 'రాజ్యాభి పేకం చేశాడు.

బాల్యంనుండి చపలచిత్తుడు చి(తాంగదుడు; గర్విష్టి. ఎవ్వరినీ లమ్య పెళ్లే వాడు కాడు. ఎవళ్ళతో పడితే వాళ్ళతో త వాయి తెచ్చే వాడు. “డేవతలనీ గంధర్వులసీ తూలనాడేవాడు. అది సయించలేక చి_తాంగదుడనే గంధర్వరాజు దం డొత్తుకు వచ్చాడు. కురు జే. తంలో పెద్ద యుద్ద మెంది. హీరణతి నది మెదానంమోాడ గ ంధర్వులూ కారవులూ హోోరావళోరి పోట్లాడారు. కౌరవ చి(తాంగదుడూ, గంధర్వ చి[తాంగదుడూ ఆబోతుల్లాగ కలియబడ్లారు,. మాయ యుద్ధంలో చేవాంతకులు గంధగ్వోలు, కౌరవ చి(తాంగదుణ్ణి కడ లేర్చి వెళ్ళారు.

విచిత్రపీర్యుక్లే రాజుచే ఇాను భీష్ముడు. అతడికి పెళ్ళియోా ము వచ్చేక పిల్లని కూడా వెనకడం మొదలుపెట్టాడు. అబేసమయానికి కాలీ రాజు తన కూతుళ్ళు అంబ్య అంచికా అుతారిక లకి సగయంవరం చాటించా డని బారులు వ్చా చెప్పారు. వెంటనే బయళ్లే రాడు భీముడు. రథం వేసుకుని వొక్కడే కాళీ చేరుకున్నాడు. చేతిలో ధనుర్భాణాలు మాతం నున్నా యి.

జేశ దేశా రాజులు స్వయంవరంలో కిటకిట లాడుతున్నా రు. వప తన్పీంచుకుంటూ ముందుకి స భీమ్ముడుం అంధ రా

ఆదిపర్వం 115

మిద ఎక్కించుకున్నాడు “ఇదిగో నా తము శ్రమ విచి(త ఏర్యుడి కోసం ఈ కన్యనల్ని తీసుకుపోతుక్నాను. చేతనై తే రండి, అడ్డు కోండి” అంటూ రంకె వేశాడు “వివాహాల్లో రావ్షసలు గాంభర్యం రాజులికి (కేమం, అందులోనూ సగయంవరంతో గెలుచు ఎ వెళ్ళడం మరీ గొప్ప. అందుకని ఇక్కడ సమావేశ మైన రాజు లందరినీ గెలుచుకునే వెళతాను” అన్నాడు కాళీరాజతో. కవ్వించిన ట్రయింది రాజులికి, అందరూ ఏకమై ఒక త్రుకట్టారుం ఉప్పెన వచ్చి నట్టు తిరగ బడ్డారు భీష్ముడి మోాదికి. జడివాన గాగ బాణాలు వేసి ముంచెత్తారు, స్వయంవర (ప దేశమంతా కారక గా మారిపోయింది.

(పథభయయ(దుడి అవతార మెత్తాడు భీష్ముడు. ధనుస్సూ బాణాలూ పట్టుకుని పెచ్చుశేగిపోయాడు. అంతమంది బాణాలూ ఆపుకుంటూనే అందరినీ పచ్చడికింద కొట్టాడు. అతడి దెబ్బ తగ లనివా డంటూ వేడు. దాంతో యావన్మంది కార్లకి బుద్ది చెప్పారు. ఒక్క-డూ మిగలకండా పరారీ ఐపోయారు.

వచ్చేస్తున్నాడు భీష్కుుకు. అంతలో వెనకనించి జటా టోపంగా పరిగెత్తుకు వచ్చాడు సౌంభపురంరాజు సాళ్వుడు. “పిళ్ళని గెలిచినట్టు కాదు ఆ మగతన మేదో నా ముందు కనపర్చు” అంటూ వాంకరించాడు, రథం వెనక్కి. తిప్పాడు భీష్ముడు. యముడిలాగ తిరగబడ్జాడు సాళ్వుడిమోదికిం “నాళ్య్యుడ్‌ సావాసం చూడండి. గాలిలా పరిగెడుతూన్న మదపుకునుగుని ఎదిరించిన వనుగుగున్నలాగ భీష్టుడిరథం మళ్ళిస్తు న్నాడు 1” అంటూ నిఇ్చెర పోయి మెచ్చుకున్నారు జనం,

వందలూ, వేలూ లకుల్యూూ పదిలతలూ వకటాకీణగా బాణాలు వేశాడు సాళ్య్ళరాజు అన్నీ మధ్యళోనే ఖండించాడు భీష్ముడు. ఇవీ కొనచాకా లాగి వొక్క బాణం వేశాడు. శారు మన్నాడు సాళ్వుడి సారధి "రండో బాణంతో గస్మరాలు చచ్చాయి. మూడో దాంతో రథం ముక్కున్లైంది దాంతో. పలాయనం

116 వ్యావహారి కాంధ్రమవహాభొరతీం

చి త్తగించాడు సాళ్వును. వెనకచరా న్నే వొట్టు. బతికి బై టపడ్డ్ణా కన్ను లొట్ల్టపోయినట్ల్టంండది అతిగాడి పని.

సిరాఘాబంశా రాజపుతిక ల్ని తీసుకుని హస్తినాపురం వచ్చే శాయు భీమ్యుకు. అలా తీసుకువచ్చి ముగ్గురు కన్యల్ని సత్యవతి ముందు పెటాను. ముగ్గురిని విచ్మిత్రపిమ్యుడికి పెళ్ళిచెయాలని (ప్రయ త్నించింది సత్యవతి. వాళ్ళలో "పెద్దది అంబ అ భ్యంతిరపెట్టింది జః “సాళ్య్వుణ్థి వెమించాను. నెను ఆయనా నా మోద అనురాగంతో వురచ్నాడు. మా (పేమకి అంత రాయం కలిగించడం న్యాయం కాదు. ధం త్త విచారించండి”” అంది భీమ్ముడితో. సత్యవతి, భీష్టుడూ ఆలోచించారు. ధర్మ శాస్ర్రుపండితుల సలపహోప్రకారం తగిన వృడ్గ జనం వె-టనిచ్చి సాళ్వుడి దగ్గిరికి పంపి వేశారు అంబని. * అంబెకని అం బాలికని విచ్మిత్రివిర్యుడకి పెళ్ళి చెశారు,

వీవాతొా మైతే దివ్యంగా జరిగిపోయింది. కాని, విచిత్ర విర్యుడు మాత్రం అప్పటినుండీ పూర్తిగా మారిపోయాడు. అంతవరకూ చక్కగా రాజ్యవ్యవహో రాలు చరాస్తున్నవాడల్లా ఇప్పూడు భార్య లే లోకంగా వున్నడు, అందక తేల్యూ యవ్యనవతులూ ఐన వాళ్ళి డరితోనే ఇషిఘడియలూ కాలశ్నేపం. కాముకుడై న వాడికి కళ్ళు మూూానుకువపోవఐడంలో వింతెముంది? మేడలూ మండపొలూ == తోటలూ వనాలూూ, పచ్చిక బయళ్లూూ ఇసుక దిబ్బలూం-ఎక్కడ పడి తే అక్కడ భార్యలూ తానూ, కామ్ముకీడలూను అం తే, ఇలా అత కాముకుడ్రై శుప్కించివోయాడు. విచ్మితపీర్యుడు, చివరికీ దానివల్ల ఏడేళ్ళలో (పాణాలూ వొదులుకున్నాడుం

ఈ తమ్ముడికి ఖరలోక[కియలు తానే నిర్వర్తించాడు భీష్ముడు. ఆశలన్ని అడుగంటిపోయాయి. ప్రుతీశోకంతో క సిల్లి పోతోంది తల్లి సత్యవతి. మరద ళ్ళా, తల చెడి మొత్తుకుంటున్నారు. రాజ్యమా

అ చూ పఏరాటుపరరం అం టక థ

ఆదిపర్వం కే?

అరాజక మైంది. ముందుకన్నా వెనక కన్నా తాను వొక్క జే మిగిలాడు. తల్లికి ధైర్యం చెప్పాడు. మరదళ్ళని వోదార్చాడుం రాజ్యరతుణ ఛారమూూ తనమిీా జే చేసుకున్నాడు.

ఒకనాడు భీముణ్ణి దగ్గిరికి పిలిచింది సత్యవతి. “బాబూ, శంతనుముహారాజు సర్వస్వమూ నీ మీదే అధారపడి వుందిప్పూడు తండ్రికి పిండోదకా లివ్యాలన్నా, సంతాన మని చెప్పుకోవా లన్నాా ఆయన క్ర ర్తి నిల బెట్టాలన్నాా, రాజ్యం రహీ ంచా లన్న్నా ఈ నువ్వే ఆధారం మరి, ధర్మా లన్నీ తెలిసిన వాడివి నువ్వు. కీత్రో వొకమాట చెప్పా లని పిలిచాను,

“నే నన్నది కాదనకు నాయనా! చూడూ, కురువంశ మంత టికీ నువ్వు వొక్కూడవే దీపానివి. అంచేత కారవరాజ్యం నువ్వే "రాజు.ై. పరిపాలింభాలి. అంతే కాదు, వంశం నిల బెట్టాలి. నంతాన వంతుడివి కావాలి. (బహ దగ్గిర ఆరంభించి ఇంతవరకూ అవి చ్చిన్నంగా వచ్చింది మన వంశం. నీ అంతవాడు వుంటూ వుండగా బ్రంతతో ఆగిపోవడం కూడునా వురి!” అంది.

“బలా ఆదేశించడం న్యాయమేనా అమ్మా?” అన్నాడు భీష్ముడు, కక స్తాం (పతిజ్ఞ నికు తెలియంది కనకనా ! చంద్రుడు చల్ల దనమూూ, సూర్యుడు వేడీ వాదిలిపెట్టనచ్చు నేమో. నాన్నగారి కోసం చేసిన (పతిజ్ఞి మాత్రం నేను వొదిలి పెట్టడం జరగదు. ఐతే సీ అభిలాపూ పూర్తి కావాలి.' శంతనువముహో రాజు సం తొనం చిలవలూ, పలవలూ వేయాలి. మన వంశం నిర్వంశం "కాకూడదు. దీనికి ఆపద్ధర్శంగా ఉపాయం లేకపో లేదు. నా (పతిజ్ఞ భంగం చేసుకో నక్కొ-ర లేదు. సనాతనంగా వస్తూన్న శ(క్రియధర్శమే చెపు తాను, "నేను చెప్పిన దానిలో ధ ర్మ్హాధ రాలు నిరూపించ గలిగిన పండితుల తోనూ వాళ్ళతోనూ ఆలోచించాకనే ఆచరించవచ్చు” అన్నాడు.

వెంటనే పండితుల్నీ, మంంతుల్నీ , పురోహితుల్నీ సమా వేశ

చరిచి ఆలోచన సాగించాడు “లోగడ పఫరకునాముడి తండ్రిని "శ్రా శ

118 వ్యావపహారికాం(ధ మహాభారతం

ఏ ర్యార్టునుడు చంకిన కధ మీ తెలుసుకదా! ఆ కోపంతో కార్త విర్యుణ్ణి చంవిస్న్‌ శాంతించలేదు పరశురాముడు. కడుపులో విల్ల

గే సహా తతియుల్ని చంపాడు * భర్తలు లేకా మగపూు గన్న తశ(కియుజు లేకా ఉ త్తమ బావ్మాంవప్లి తిరిగీ వంశం నిలుపు కున్నారు ఈ(త్రియస్ర్రీలు. నిజమేరా! ఈ సందర్భంలో మరో పురాణ కథా చపుతాను వినండి,

దీర తిముడికథ

“దేవగురువు బృహస్పతి. అన్న ఉతభ్యుశు. అతడి భార్య మమత. ఒకనాడు అన్నగారి ఇంటికి వచ్చావు బృయాస్పృతి. వదినెగారిని మూసి మనసుపుట్టింది అతడికి. మరిది గనక ఆమెతో సంగవువరా చణాడు. అప్పు డామె గర్భవతిగా వుంది. గర్భంలో వున్న శిళువు బృవాస్పతి చేసిన పనికి కోపించి అరిచావు “ఈ గర్భంలో నేను సెరుఖతున్నాను. నీ శేతేస్సుకి మర స్తలం తే దక్కడి” అంటూ బృహస్పతి రేతస్సు కాళ్ళతొ పెకి తొసి వేశాడు. + దానికి కోపం తెచ్చుకున్నాడు బృహాస్పతిం నా పనికి అడ్డువచ్చావు. చిర కాలం చీక హు వుంటుంది నికు” అని శపించాడు,

“అంచేత, పుట్టుగుడ్డిగా పుట్టాడు మమత కోడుకు. చిరకాలం చీకటి గనక దీర్ల ధృతముడన్నారు అతత్ల. కళ్ళు లేకపోయినా వేదాలూ; వేడాంగాలూూ, శాస్తాల్యూ అన్నీ అభ్యసించాడు ద్‌ర్ష ర్హృతముడు, తన

ఇ చూ. అఆరణ్యాపర్వం మూడో ఆక్యాసమూ, శాంతిపర్వం అందో

౩ అలా పెకి తోసిజేసిన బృహస్పతి వీర్యంవల్ల నునుతకి భరద్వాజుడు ఫుట్రాడు. పుట్టిన శివుని మన ఇద్దరికీ పుట్టాడు నుష్వేభకించు? అంజూ బృహనస్పతీ, “నువ్వు భరించు? పటు మమళౌ కలహించుకుని తుదకు ఇద్దరూ వొదిళిపెట్టిబెక్లర, ఆంశతతే అతడి పేరు భరధ్వాబాడన్న ారు, చి, ఫు, 41. నస 18...

ఆదిపర్వం 119

వీద్యాధనం వల్లనే కొన్నాళ్ళకి (పట్వేషీణి అనే కన్వని వివావా వమూాడాడు. గాతముడూ మొదలైన కుమూళ్ళనీ కన్నాడు. కాను భేనువై న సురభి కొడుకు సౌరకేయుడిదగ్గిర గోధర్భ్ళం చేర్చుకున్నాడు. జంకూకొంకూ లేకండా ఆ గోధర్శం పాలిస్తూ వచ్చాడు. * అతడి (ప్రవర్తన చూసి ఆశ్రమంలో వాళ్ళంతా అసహోం చుక నేవాల్లు. అతణ్ణి బహివ్కురింబాలనీ (పయత్నించేవాళ్ళు. (వ చ్వేమీణీ అతణ్ణి చ్వేవిం చేది. ఎందు కిలా జ్వేవిస్తున్నా వని భార్యని అడిగాడు దీర్ణతముడు. “భరించేవాడు భర్త. భరించబజేది భార్య. మన విషయంలో ఇది విపరీతంగా వుంది. కళ్ళు లేని కపోతివి. తొలినుండీ చేనే భరిస్తున్నాను నిన్ను, ఎన్నాళ్ళీ వ్యాపారం. ఇహూ చాలు, నా తరం కాదు. ఇపహానైనా ఎమైనా వేంచేయి అంటూ ధుముధుము లాడింది (పట్వేషిణి. ఈసడించింది.

“ఆడవాళ్లు కఠినాత్కులు” అంటూ కోభ పడ్డాడు దీర్ధతముడు. “మగడు లేని ఆడది మంగళసూూతాలూ, ముస్తాబూ లేకండా వుండాలి” అంటూ శాపంపెట్టాడు. చాంతో మరింత మండిపడింది (పచ్యేషిణి కుమాళ్ళని విలీ వింది. “ఈ ముసలాణ్ణి యునాద్బుకుపోయి

గోథర్మం వావీ వరసా లేకండా తోచిన _మ్రీలతో నంగ మించడం,

ఇది తినవచ్చూ ఇది తినరాదూ అనకుండా ఇష్టంవచ్చింది తినడం గోధర్మమని

బహ్మాం డపురాణం గోధర్శం పాలించడంవల్ల కాను ధేనువు (పసన్నయె జీర్ణ శ్రే

తముడికి దృష్తి (వసాదించిందట అగ్ని [పసాదించినట్టు రుగ్వేదం (మం1నూ14 ౯)

జైమిని యటాహ్మాణం [21 15] ఆప స్హంబకొతనూతం (22. 13, 1 మొద లైన వాట్లో గోసవమనే యజ్ఞం వివరాలున్నాయి అజే గోధర్మం గోన యజ్ఞం చేసేవాడు వొకనంవక్చరం పాటు పశువ్రలాో (పవ ర్హించాలి. తల్లీ, ఆ క్కా- ఇల్లీ, కూతురూ ఆని విచక్షణ లేకండా, నీ శ్ర్ర్రీతో అయినా సంభోగింద డానికి నంకోచించకూడదు . పకువ్రులాగే గడ్డి గాదా తినడం, కడితీ అదీ తాగడం, పశువ్వు లాగే ఎక్యడబడి తే అక్కడ వలభూ(తాలు విసర్జించడం చెయ్యాలి.

120 వ్యావహారికాం(ధ మహాభారతం

ఎక్కడన్నా వడేసి రండి” అంది. తండి అంక కుమాళ్ల కీ అలాగే వుండేది. పెపెచ్చు మడాంధులు కూడానన్ను వాళ్లు. పాపం, వృద్దుడూ, పుట్టుగుడ్డీ ఐన దీర్హతముళ్ణో కళ్లులతో కట్టకట్టి అమాం తంగా గంగలో పారవేశారు,

౫౦7౫ (పవావాంలో జేయితూ ఎంతో దూరం కొట్టుకు పోయాడు దీర తముడు. ఒకచోట బలిరాజు * గంగాధభిషేకం చేస్తున్నాడు. ఉదాత్త అనుదాత్త స్వరాలతో కేదరుక్కు.లు వల్లిస్తూ గంగ కరటాలమోడ తేలివస్తూ న్న్న దీర్భత ముకి మదా శొడుం వెంటనే వొడ్డుకి తెచ్చి కట్లు విప్పాడు. మునీశ్వరు డని పోల్బుకుని నమస్క-రించాడు. “నా అదృవ్షంనల్ల మో డర్శనమైంగె. ఎక్కడ నుండి వస్తున్నారు? సంతానం లేకండా దుఃఖపడుతున్నాను నేను. నాకు సంతొనడానం చేసి కృ ఆార్థుల్లి చేయండి” అంటూ (పార్టిం బొడు. సగొారవంగా తన కోటకి తీనుకు వెళ్ళి రుతుభూతిగా వున్న తన భార్య నుభేష్షని అతడికి సమర్పించాడు,

“పుట్టుగుడ్డీ, భాందనుడూ, పూతికంపు వేస్తున్నవాడున్న్నూ ఐన దీర్ట తమ్యుఖణి మాసి అసహ్యించుకుంది రాణి సుభేవ్ట. అందంలోనూ, యవ్వనంలోనూ తనవంటిబే ఐన దాదికూతుర్ని ఉసిజని ముని దగ్గిరికి పంపింది పడకకి. చాదికూతురు గర్భంలో కాశ్షీవంతుడూ మొదలైన పదకొండు మంది కునూశళ్ళని కన్నాడు ముని, ఒకనాడు రాజు ముని దగ్గిరికి వచ్చి “ప్‌ళ్లు నా కుమాళ్ళేనా” అని అడిగాడు. కాదు” అన్నాడు ముని. “పిళ్లు సీ భార్య డాది కూతురు కొడుకులు, ఐనా, ధర్శపరులు. నత్యవంతులు” అన్నాడు. నొచచ్చుకున్నాడు బలిం తిరిగి రుషీని (పారి ంచాడు. భార్యని వొప్పించి మునిదగ్గిరికి పంపించాడు,

ఈ* బలి * యయాతి ఫు(తఈవయిన అనువు సంతతిలో మతపబుడు ఆజీ పొడి కుమారుడు

దిపర్వ ౦ శవ]

“ఈసారి బాగా ముస్తాబై తానే వచ్చింది రాణి. ఆమె అవయవాలన్నీ ముట్టి మూళాడు దీర్హ తముడు, “వంకతో దారకులూ, సత్యసంపన్నులూ ఐన కొడుకులు పుడతారు” అని దీవించాడు. అతడి సంగమం వల్ల సుభేహ్లకి అంగ రాజు పుట్టాడు. చో

“ఇలాగే ఉ_త్తమకుక్రియుల భార్యలికి ఎంతోమందికి సంతానం కలిగి వంశం నిలబడుతూవచ్చింది. వ మంటారు? అంచేత, ఈ సనాతనాజూరం (పకారం తమ్ముడి భార్య లికి సం తానంక్ట్మి కలిగించే మహాోతు జే చరాడమంటా నిపుడు” అన్నాడు. అందరూ ఇది భర సమ్మతమే అన్నారు.

“్రావ్సంద్య నాకూ సమ్మత మే”? ఆంది సత్య వల. “సను కన్యగా వున్నప్పుడు పరాశరముని (పసాదంవల్ల నా కన్యాత్వం చెడ కొండా వ్యాసుడు కలిగాడు నాకు. అవసరం కలిగినప్పుడు తలుచు కుంకు చాలు వస్తానని తపోవనానికి వెళ్ళాడు. లోకపూజ్యుడూ, ధర్మాత్యుడూ, సత్యమూ _ర్తిన్నీ అతడు. జేవరన్యాయంగా అతడే దీనికి తగినవాడు” అంది.

వ్యాసముని మొట విని తపోవనందిక్కు.. తిరిగి నమస్క-రిం వాడు భీష్ముడు. “ఆయన మా కురువంశం నిలబెట్టడం మా అంద రికీ అభిమతమే”” అన్నాడు. లోగడ తనకి చేసిన ,వాగ్డానం జ్ఞాపకం చేస్తూ వ్యాసుణ్ణి స్మరించింది సత్యవతి. ఉ_త్తరక్షుణంలో తల్సిముందు ెకిరతముడు. జి దికరుసులలో సుపనిద్ధుడు. మహో విద్వాంసుడు, రుణ్వదంలో ఇకడి నూళ్తాలనేకం. ఒక నూక్షంలో దాసులు తన్ను గట్టిగా కొట్టారనీ, తాళ్ళతో కట్టి బోరగిలా , పడదోశాగనీ, 1తయికనుడనే చాసుడు తన క దంతంమోదా. Su, గండ్డుపెట్టాడనీ, డర తముడే “చెప్పు కున్నాడు, [మం 1, ఆను 27, సూ 158]

మళ్ళ్ర్టఫురాణం, భాాచతం, (బక్మాండ కపు కాణం, విష్ణుపురాణం చంద 'తెన వాటిల్లోనూ దీర్టరముడికథ కొనిపిన్తుంది. దీర్హతముడి వల్ల బలిభార్య ను థేష్షకి ao , వంగ, కలింగ, నింహా, పుర, అంధులు ఆరుగురు కొడుకులు కలిగార్‌ని

ఛాగవకం. 16

122 వ్యావవోరికాం(ధమహాభారతం

నుంచున్నాడు వ్యాసుడు. పాపం, పుట్టిన తరవాత పెద్దకొడుకని తిరిగి ఇదే చూడడం ఆమె.

నల్లటి కొెండరిఖురంమోాణ బంగారంతీగల్టాగ తలమోాద కపిల జడలూ, ఇం(ద్రనీలమణి కాంతులు విరజిమ్ముతూన్న నల్లటి గరీరం - అఫూర్వంగా వున్నాడు వ్యాసముని. అమాంతంగా కౌగిలించుఖుండి తల్లి. శిరస్సు ముధ్గాడింది ఆనంద బాప్పాలణో తడిపింది. తలకి నమస్క-రించాశు వ్యాసుకు. కన్నీళ్ళు తుడిచి కుశల వన్న చేశాడు. అర్హ కామూ పాద్యమూ ఇచ్చి గారవించాడు భీమ డు.

కులాసాగా కూచున్నాక “బాబూ, తం[డిగేర వాత నల్లి "కే అధికారముంది కొడుకుల్ని అజ్ఞాపించడానికిి అంటూ ఆరంభిం చింది సత్యవతి. “సం తానం లేకండానే కాలంచేశా[ు నీ తమ్ముడు విచితవీర్యుడు. కౌరనవంశం నిర్వంశం కాబోతున్నగి. రాజ్యం అరాజక మయ్యీస్థితిలో వుంది. ఇదిగో ఇతణూ సీ తమ్ముడె థీషు దు. నంత నువుహో రాజు పెద్దకొడుకు. రాజ్యాని; రాజుకాదగ్గ నాడు: వంశమూ నిలుప దగ్గ మాడు. ఐతె తం(డికోనం (పట్యొ చేశాడు. రాజ్యం వొదులుకున్నాడు. (బహ శ్రచర్యం అవలం బించాడు. సర్వజ్ఞుడివి. నికుమా(త్రం తెలియం దేముంది ! దవా, ఆశలన్నీ సీమో జే = పెట్టుకున్నాం. నీవల్లే మా కౌరవవంశం మళ్ళీ తామరతంపర కావాలి. అరాజకభోయం తప్పి రాజ్యం స్టిరఎడాలి. అంబికా, అంభాలికా సీ మరదళ్ళు. నువ్వే వాళ్ళకి సంతానదానం చెయ్యాలి. మా అందరి కోరికానూ ఇే” అంది,

“అమ్మా, సీఆజ్ఞకి అడ్జేముందొ? అన్నాడు వ్యాసుడు. పీ ఆదేశం ధర్మసమ్ముత మైంది. శుతులూ, పురాణాలూ కూడా అంగీక రిస్తున్నాయి దీన్ని, ఐతే, స్‌ కోడళ్ళు యొక సంవత్సం జీను చెప్పిన (వ్రతం చెయ్యాలి. అలాఐ తే మష్షకో _త్తమమైన సంతానం కలుగుతుంది” అన్నాడు. “ఆలసాఐనికి వంవథి లేడు శంతి?

ఆదిపర్వ ౦ 128

హాం సయించ లేరు, అరాజక ంవల్ల అన్ని భ 'ర్యాలూ నశిస్తాయి. అనావృష్టు కరువ్ర్యూ ధరలతారుమూరూ అన్నీ ముంచుకొస్తాయి. నువ్వు కన్న కుమాళ్ళు (ప్రయోజకు ల య్యే వరకూ భీము కు రాజ్యం రక్షీస్తాశు” అంది. “ఐదే ని అబేళ జు కానీ” అంటూ ఒప్పుకున్నాడు వ్యాసుడు,

తరవాత అంబిక దగ్గరికి వెళ్ళింది సత్యవతి. అవాళ రుతు స్నానం కూడా చేసివుంది అంబిక “చూడూ, అన్నాయి అంబికా, వంశం నిలబెట్టడం కంచే మించిన ధర్శం లేదు లోకంలో. మాణిక్యం లభాంకీకి కొడుకుని కని మన వంశం నిలబెట్టాలి నువు. కుమూాళ్ళలో ్యతజుడు--అంకే భార్యకి ఆపద్ధర ఇంగా ఇతర్గ వల్ల కలిగినవాడు __- ఉ్తము డన్నారు పెద్దలు. అబ్బాయి విచిత్ర పీర్వుడి త తానివి నువ్వు. ని కడుపులో కలిగిన కుమారుడు అతడికి పుణ్యలోకాలు కరిగించడానికి కారణ మన్ర తాడు.

“బఇవాళర్మాకి సీ దగ్గిరికి మీ బావ వ్యాసుడు వస్తాడు. ౧౨తడికోసం సిద్ధంగా వుంజాలి నువ్వ) అంది. కోడలిచేత “ఊం అనిపించింది. డేవతలకి పూజలూ అది చేయించింది. పీదలకీ (బాహా లీ సంతర్చణలూూ చేయించింది.

ముస్తాబు చేసుకుని రాత్రి పడకగదిలో సిద్ధంగా వుంది అంబిక. గడిలో అడుగుపెట్టాడు. వ్యాసుకు. సన్నంగా పొడవుగా, ల్లగా వున్నాడు మనిషి... కవిలగెడ్డం, కవిలజడలూ, కవిలకన్నులూ వికా రంగా వున్నాయి. చూసి కళ్ళు మూసుకుంది అంబిక. మరి తెరి చిన పాపానపోలేదు పక్కవిరాదం ఆ రాత్రి ఆమెతో గడిపి వచ్చాడు వ్యాసముని-

“ఈమెకి మంచి బలవంతుడై న కొడుకే పుడతాడు. ఐతే, నమూతృదోవమంవల్ల పుట్టుగుడ్డి అవుతాడు” అన్నాడు. విని వివారిం చింది సత్యవతి. మళ్ళీ చెప్పి చిన్నకోడలు అంఘాలికకి మంచి కొడు కుని (పసాడించ మంది.

124 వ్యావహారికాం(ధభమహాభారతం

శెండోనాటి రాతి చిన్నమరడలు దగ్గిరికి వెళ్ళాడు వ్యాసుడు. ఆ వికారరూపం చూసి తెల్లపోయి నూారుకుంచాము. “ ఈమెకీ మంచి బలవంతుడూూ పర్మాక్రమవంతుడూ, వవంతుడూ పుడతాడు. కాని తల్లిదోవంవల్ల నే పొండుదేహంవా చెతాడు” అని చెప్పి తపోవనం వెళ్ళిపోయాడు వ్యాసుడు.

అతడు ఇెవ్పినళ్లు పదివేల మదపుపేనుగుల ఒలంతో పుట్హాడు అంబిక కొడుకు. కానై తే కళ్ళుమాతం లేవు ధృత రాష్ట్రుడని నామకరణం చేశారు అతడికి. అంబాలిక్షకి లతణవంతుడై న కొడుకే కలిగాడు. ఐతే, శరీఠంమా(తం పాండువర్థ్యం. అందుకనే అతో పాండు రాజన్నాారు. ఇద్దరు కుమాళ్ళకి శాస్త్రోక్తంగా జాతక ర్మాాలూ అపి చేయించాడు ఫీమ్ముడు.

అంబిక కొడుకు అంధుడు కావడంతో ఎంతో వేదించింది సత్యవతి. మళ్ళీ వ్యానుణ్హి తలుచుకుంది. యథ్యాపకారం (పత్యశు మయాడు వ్యాసుడు. “మళ్ళీ ఏం పని వచ్చింది? "సెలవియ్యి”” అన్నాడు. “అంబిక కొడుకు పుట్టుగుడ్డి ఐపోయాడు. అలాకాక్షిండో అందమైనవాళ్లీ గుణవంతుణ్త మరొకళి (ప్రసాదించు చడానికి” అంది సత్యవతి. “అది నన్ను కల్మహం లేకండా కలిస్తే నువ్వు అన్నయ జరుగుతుంది” అన్నాడు వ్యాసుడు.

ఎన్నోవిభాల కోడలికి బోధపర్చింది సత్యవతి, కాని అంబికకి మాతం మనస్కరించలేదు. అత్త ఎడట సే అంది. తీరా సమ యానికి దాసీని పంవింది పడకగదికి. నాజూకుగా ముస్తాబై ౦డి జాసి. వ్యాసుళ్షీ అన్నివిధాలా సంతోవసపెట్టింది. ఆ రాతి ఆమెతో ఇష్ట భోగాలు అనుభవించి వెళ్ళాడు ముని,

మాంచి లేజోవంతుడై న కొడుకు పుట్టాడు దాసికి, విధురు డని చేరుపెట్టారు. అతడికి. లోగడ మాండవ్యముని జాపంవల్ల యముజే ఇలా విదురుడై పుట్టాడు

దిపర్వ ౦ 125 మాం౦డమవ్యమునికథ

మాండనుక్టీడు (బవ్మారువీ. అతడు వొంటరిగా బయలుదేరి భూలోకంలో వున్న తరాలు యావత్తూ సేవించాడు చివరికి వొక పట్నం చేరువగా వున్న అడివిలో ఆశ్రమం కట్టుకున్నాడు. ఆశ్రమం వాకిట చెట్టుకింద మాన(వతంతో, చేతులు మోడి కత్తి తపస్సు (పారంభించాడు.

ఒకనాడు ఆ పట్నంరాజు కోటలో దొంగలు పజ్జారు. ఖజానా ధనం ఎత్తుకుపోతూంకు రాజభటులు సెంటతనివూరు. దొంగలు పారివచ్చి మాండవ్యుడి ఆశ్రమంలో దాక్కున్నారు. భటులు వచ్చి వాకిట్లో మాండనవ్యుణ్లి గడించారు. “ఇలాగే వచ్చారు. దొంగలు. అక్క. డున్నారో చెప్పూ” అన్నారు. మాన (వతంలో వున్నాడు ముని. మాటాడ లేదు, ఆశమంలో చూస్తే దొంగలు దొరికిపోయారు. “ఏడే వీళ్ళకి సంధఛానక_. అంతా తెలిసీ దొంగ "వేషం వేస్తున్నాడు. మన మింతా గొంతుకు చించుకుంకు పలకడూ వులకడూ” అంటూ దొంగలతో మునినీ కట్టి రాజు దగ్గిరికి వట్టుక పోయారు.

రాజు విచారణచేసి దొంగల్ని చంపించి వేశాడు. మాండవ్వు డికి (వ క్వేకశిత. వేశాడు. “మునివేషంలో వున్న దొంగ ఏడు. వీడికి వూరిబయట కొరత వేయండి”అని ఆజ్ఞాపించాడు,

కొరతమిద వుండిన్నీ ఆాంతచ్చిత్తంతో తపస్సు చేసుకుంటు న్నాడు మాండవ్యముని, తిండీ తిప్పలూ లేకండా ఎంతోకాలం బతికాడు. అతళణ్లి చూసి ఆశ్చర్యపోయారు మహారుషులు. పక్షుల రూపంలో శరాతిళ్ళు వచ్చి ప్రశ్నించారు, “ఇంత తపశ్ళాలివి నువ్వూ మునీం(దా, నకు ఈ దుఃఖం తెచ్చి సెట్టినవా శృెవరు 9 అన్నారు. “తెలిసి తెలిసీ నన్ను అడుగుతా er 7) అన్నాడు మూండవ్యుడు. “సుఖ మన్నా, దుఃఖ మన్నా తన కె తనకి “తెచ్చి

12n వ్యావహారికాం[ధమహాభారతేం

పుడుతుంది. చేని కన్నా తనకి తానే కర్త దీనికి పె వాళ్ళని అనడం నికి” అన్నా కు;

ఈ మాటలు నగర రహుకులు విన్నారు. వెళ్ళ pm చప్పారు. రాజు వచ్చి నాషాంగపక్జాడు మునికి. “తెలియక పొరపాటు చేశాను. నా అజ్ఞానం కమించండి” అంటూ _వాస్థ్రం చాడు. కోొరతనుండి దింకించచోతయాబు. కాని శూలం నడి రాలేదు. అపుకు చేసేదిలేక కొ(రు మొదలు నరికివేశారు. మిగి లిన కరు కంరంలో అలాో వుండిపోయింది మునికి. అంచేత అవాళనించీ మణిమాండన్ర్యుడు అన్నా రతేక్లక్టి.

తరవాతకూడా ఘోరమైన తపన్నుచేశాకు మణిమాండవ్ర్యుడు. లోకాలు యావత్తూ నిరాఘాటంగా తిరిగి వచ్చేవాడు. ఒకనాడు యమలోకానికి వెళ్ళాడు. “వం పాపం చేశానని కొరతమిోద అంత కరినకిశు విధింఛావునాకు ?” అని అడిగాడు యముక్టో. “దిన్న పుడు తూరీగలు పట్టి ముల్లు గుచ్చావు. దాని ఫలమే అనుభవించావు. చేసిం బెలా తప్పుతుంది ?” అన్నాడు యముడు.

“ఆ మాతం దానికి ఇంత క3రివళిళత్లూ 7” అంటూ ఊగు డయాడు మాండవ్యుడు. “బాల్యంలో, అజ్ఞానంలో వేసిన దానికి తగని శికు వేశావు. అందుకని నరలోకంలో శూ(దయోనిలో పుడ తావు” అంటూ శాపం పెట్టాడు యముణ, “దిదిగ్యో ఇవాళ నించీ పద్నాలు గేళ్ళు చాటని పసివాళ్ళు వం చేసినా పాపం తగల కూడదు వాళ్ళకి. అంతవరకూ వాళ్ళకి ఎవరు వం నషం కలిగిం-దినా పాపం చుట్టుకుంటుంది. ఇద్‌ నా శాసనం” అన్నాడు. ఆనాటి మాండవ్యముని శాపంవల్ల నే విదురుడై పుట్టాడు యముడు,

ఆదెపర్వ ౦

భుడో ఆళ్వాసం

ధృత రాముడూ వాండు రాజూ వీమ్మ్యుడి రతుణకింద (పయోజకు తొతున్నా రు. ఉపనయనం జరిగింది. విద్యాభ్యాసం ముగిసింది. రాజ విద్యలూ పూ ర్రయాయి, విదురుడూ విద్య్యావంతు డై కలిసి వచ్చాడు. ఏ కొర తాలేదు వాళ్ళకి,

ఫీమ్ముడి ఆధిపత్యం కింది డేదీప్యమానంగా వుంది రాజ్యం. ఉత్తరకురుభూములకంకే నుభిమంగా వుండి కురుదేశం. థర్మం నాలుగు కాళ్ళమోాద నడిచింది. అదునికి వానలు కురిశాయి పొడీ పంటా సమృద్దిగా నుంది. నిత్వకల్యాణం పచ్చతోరణంగా వుంది "దేశం. ఈతిఛాధలు లేనేలేవు (పజల్లో పరస్పరసపాయవమూ, సహృదయతా అధికమయాయి. ఆచారవంతులయిన (ఛావ్మాల ఇళ్ళల్లోనూ, పుణ్య(ప బే శాల్లోనూ వేచాధ్యయ నమర్యా, వపహట్‌ , సాహో, సభా, స్వస్తి శభ్రాలూ, మంగళవాద్య్యాలూ, ఉత్సవాల కలకలాలూ వినపడుతూ వుండేవి. చెప్పే చేముంది భూలోక స్వర్లంగా వుండేది హూస్తిసాఫురం.

ధృత రాష్ట్రుడు పుట్టుగపడ్డి కావడంచేత పాండురాజే రాజూ భీష్ముడి ధను ర్చాణాలూ, విదురుడి విద్యాబుద్ధులూ పెట్టనికోటలా వున్నాయి రాజ్యానికి. శ(త్రురాజులు అడుగలికి మడుగు లొత్తుతూ వుంకు "జేవేంద వై భవంగా వుండేది వాన్సినాపురం సింహాసనం.

గా ౦ థాది

ధృత రాష్ట్రుడికి పెళ్ళిఈడు వచ్చింది. విదురుడితో ఆలో అ భీముడు, “శారవవంశం నాశనం కాకండా నిలబెట్టాడు

128 వ్యావహారికాం(ధమహాభారతం

సోదరుడు వ్యానుడు, ఇది తామరతంపరగా వృద్ధిపొందడం కళ్ళ వేడుకగా చూడా లని వుండి నాకు. కుమారుడు ధృత రాష్ట్రుడే పెళ్ళి కావాలిష్పూడు. గాంధార దేశం రాజు సుబలుడు. అతడి కూతురు గాంభాక మనవాడికి తీగినపిల్ల అని వింటున్నాను. వందమంది కుమాళ్ళు కలిగేట్లు వరంకూడా పొందిందట ఆ పెల్ల. సుబలుడు మనతో సంబంధానికి తగినచెయ్యి” అన్నాడు. “చక్కని ఆలోచన” అని తలవూపాడు విదురుడు.

అనుభవం కల వృద్ధజనాన్ని గాంధార దేశం పంపారు. కారవ రాజులతో సంబంభంకంకు శావలిసిం చేముందడిి” అంటూ అంగీకరించాడు నుబలుడు, వెంటనే వాగ్చానమూూా చేశాకు, గాంభారం రాజబంధువులుమూ(తం గుసగుసలాజారు, “రత్నంలాంటి పిల్ల ని పుట్టుగుడ్డికి కట్టిపెట్టడ మేమిటి 7” శరీర మంతటికీ శిరస్సు (పథానం. శిరస్పంత టికీ కళ్ళే ముఖ్యం. అలాంటి కళ్ళు "లేవు. ఈ వొక్ళాటీ తప్పిస్తే ఇంతటి వరుకు దొరకడం దుర్గ భం” అన్నారు

ఇవన్నీ ఆనోటా ఈ నోటా వింది గాంధారి. తండి *లన్సను” అన్నప్పుడే తాను ధృత రాష్ట్రుని ఛార్య నయిపోయా నను కుంది. అతణ్లే తప్ప మరొకర్ని పెళ్ళాడ నస్కీ భ్నార్తకి లేని దృష్టి తనకి మాత్రం ఎందుకనీ నిశ్చయించుకుంది. అవాళనుండీ రెండుకళ్ళకీ గంతలు కట్టుకుంది. కళ్ళుండీ అంధురాలయింది,

మంచిరోజు చరాసి గాంధారి సోదరుడు కకుని ఆమెని తీసు కుని హస్తినాపురం వచ్చాడు, గాంధారీ ధృత రాష్ట్రల వివాహాం దివ్యంగా జరిగిపోయింది. ఆమెతోపాటు ఆమె ఇెల్లెళ్ళు సత్య్యవతా సత్యసేనా సుభేషస్టా సంహితా 'లేజళ్ళవా సుశవా నికృతీ శుభా సంభవా డశారా అని మరి పదిమంది కన్యల్నీ ఒకే లగ్నంలో పెళ్ళిచేసుకున్నాడు ధృత రాష్ట్రుడుం అంతతోనూ ఆగిపో లేదు. 'ేళంలో అందమైన కన్యల్ని ఎంచి ఎంచి తీనుకునచ్యాడు భీముడు. ఇలా వందమందిని "ఇళ్లాడాడు ధృత రాముడు.

ఆదిపర్వ ౦ 129

అంతలో పాండురాజుకూడా చక్కని బుద్ధిమంతుడై (ప్రయా వకు శయూాకు. వేదాలూ, వేదాంగాలూ, శాస్త్రాలూ, పురాణాలూ కుూూలంకి మంగా అభ్యసించాడు, కలీ ఈ క్కు ధను స్సూ-ఆయుధవిద్య లన్నింటిలోనూ గడిజేరాడు. గుర్రం, వనుగూ-ఏటిమిోద సారీ చేయడంలో మొనగా డనికించుకున్నా డు. విశాలమూ, ఉన్న తమూూా న్‌ వతుస్థలమూూ, కండలుతిరిగిన దిర్భబావునులూ- అతడి మిసమిస లాకుతున్న యవ్వనం చూసి తలపంకించే వాడు భీష్ముడు, “మూావంశం ఇతడినల్లే వన్నె కెక్కా_లి” అనుకునేవాడు. అతడికోసం క్రిల్లనీ వెద నడం (పారంభించాడు.

కుంతి

ఇంతలో కుంతిభోజుడు తేన పెంపుడు కూతురు పృథకి సాయం వరం చాటించాడు. పృథ యాదవరాజు శూూరసేనుడి పెద్దకూతురు. వసు జేవుడి చెక్టలు. కంతిభోజుడు ఈూరుడి మేన_త్తకొడుకు. అతడికి సంతానం తేక పృథని పెంచుకున్నాడు. కుంతిభోజుడు పెంచుకోవడం చేత పృథకి కుంతి అనీ వేరువచ్చింది. కుంతిభోజుడి ఇంట పెరుగభూ ఆయన ఆదేశం (పఏకారం (బాహ్మలకీ అతిభులికీ సంతృ వ్తిగా భోజ నాలూ అపి సవుకూరుస్తూ వుండేది కుంతి,

ఒకనాడు దూర్యాసముని తిథిగా వచ్చాడు. ఆయన కోరిన పిండివంటలతోనూ చాటితోనూ సుష్టుకృతుగా భోజనం పెట్టి నేవ చేసింది కుంది.ఎంతో సంశోవీ,ంచాడు ముని. డానికి (ప్రతిఫలంగా వొక మవామం(తం ఉపదేశించాడు, “ఈ మర్మితేంవల్ల ఆపద్ధర ఇంగా, ఏ జేవకఠని కోరితే ఆ బేవత వస్తాడు నీ దగ్గిరికి. నువ్వు ఎలాంటి కొడుకు కానాలంకు అలాంటి కొడుకుని (పసాదిస్తాడు” అని చెప్పి “వెళ్వాడు,

కుంతి వసుబేవుల కల్లి నూరిన,

180 వ్యావహారికాం(ధమహాభారతిం

మం[తశ క్కి పరీశ్రీంచాలని కుతూహలపడింది కుంతి. నదికి వెళ్ళింది. స్నానం చేసింది. మంత్రం జపించింది. సూర్యుడికి అర్థ ర ము _త్తింది. “సీలాంటి కొడుకు కావాలి” అంటూ మొక్కి౦డ, తిరుగు లేంది మునిమం[తేం. నవయన్యనుడై వచ్చి ఎదట నుంచు న్నాగు సూర్యుడు. కన్యాభాపల్యం వల్ల కిలిచించే కాని చూసి తెల్లపోయింది కుంతి. భయం, తొ.లటలుపాటూ, సిగ్గూ, అప్పెర్వం -- సతమతవైపపోతూ వుంది. “భయపడకు” అన్నాడు నవ్వుతూ

సూర్యుడు, ర్చి కోరిక తీర్పడానిశే పజబ్వ్బాను? అన్నాడు. సిగ్గుతో ముడుచుకుపోతోంది కుంతి. “అజ్ఞానంవల్ల అపరాధం చేఛ్రాను తచుంచండి” అంటూ తేలవంచుకుండి. *వముజోశరువ్‌.

మంతం పరీశ్నీంచాలని ఉబలాటపడ్డాను. ఆడది అపరాధం చేసినా ఆదరించడం భర ణం” అంటూ చేతులు జోడించింది. “అవును రుమీ. మంత్రం అమోఘమైంది. నా రాక వృథ కాకూడదు. సీ కోర్కి తీళ్చీ వెళ తొను” అన్నాడు సూర్యు. “వద్దు. తెలిచుక కోరరాని కోర్కి. కోరాను. కన్యని. నేను గర్భవతినే ఐతే నల్లిదం్యడులికి తలవంపులు. చుట్టాలలో నగుబాట్ల్టు) అంటూ "వేడుకుంది కుంతి. “ఆ సంకోచం అక్కరలేదు. నీ కన్యాత్వం చడకండా వర మిస్తాను అంటూ ఆమెని సందిటిలోకి లాక్కున్నాడు సూర్యుడు *

"తేజోవంతుడైన కొడుకు పుట్టాడు. కుంతీకన్యకి. అతడే కర్ణుడు. శరీరానికి సవాజమైన కవచమూూా, చెవులికి కుండలాలూ కలిగి రెండో సూర్యుడిలా (ప్రశాశిస్సున్నాడు కర్ణుడు. కొడుకుని చూసి సంతోవంకంకు దుఃఖమే "హెొచ్చయింది కుంతికి. *దూర్యాా నుడు రావడమేమిటి ? వచ్చినా వరమివ్వడ మేమిటి 1 కన్యకి నాకు కొడుకు పుట్టడ మేమిటి ? అయ్యా, వం చారి 7” చివరికి కుమారుణ్ణి

కోంతీన్‌ బూర్య్యోడు కలిసినదినం మాభు శుక్ల 'పౌడ్యమి,

ఆదిపక్యం tal

వర అల పెళ్టులో సుట్రింది "వెళ్ళి నదీ(ప్ర వాహంలో విడిచి పెట్టింది. నది[పవావాంతో ఆమె కన్నీళ్ళూ (పవహిొంచాయి.

నదిలో కొట్టుకుపోతున్నా కు కర్ణుడు పం పానగరంలో సూతుడు అతిరథుడు 4+ భార్యతో నదికి వచ్చి కర్దుణ్లి చూశాడు. పెమైతో కాడా పట్టుకుపోయి తన భార్య రాధ చేతిలో పెట్టాడు. నిరువేదకి నిశైపం దొరికింది. కన్న తల్లిలా చన్నులూ చేపాయి నాధకి కుంతి కకుపులో పుట్టి రాధ కొడుక సూతుడింట పెరిగాడు కర్ణుడు వసువు లతో అంెకు రత్నాలతో రావడంచేతా, వసువకర్మం అం కు బంగారు కవచం వుండడంచేతా వసుపేణుడని వేరు పెట్టారు.

అది కుంతి కన్యనాట్‌ కథ. ఇప్రూజామె స్వయంవరం ఇాతిం నాడు కుంతిభోజుడు. "జీశ బేశాల రాజులూ వచ్చారు. పాండు రాజూ వెళ్ళాడు. అందరిలోనూ పాండురాజునే వరించింది కుంతి. కుంతీ పాందురాజుల వవాహాం ఎంతోవై. భవంగా జరిగింది తరవాత మద దేశం రాజు శల్యుడి చెల్లెలు వొదినికూడా తెచ్చి పాండురాజుకి 'పెళ్ళిచేశాడు భీష్ముడు.

పాండు రాజు

పొండుగాజు (పతాపానికి పట్టపగ్గాలు లే విప్పుడు. వీరుడన్న వాళ్లో ఎవన్హో లమవ్య పెట్ట జాయన. చతురంగ బలాలు వెంట వేఘకుని దిగ్విజయానికీ బయలచ్లేరాడు. అతడి మైన్యాల బరువుకి భూమిని వస్తున్న అదిజేవుడి పడగలమిాది మణులు చెదిరిన ట్రయాయి. మదపు శునుగులమోద రెపరొప లాడుతున్న పతాకాల గాలికి మేఘాలు పటాపంచలై నట్ట౫ూాయి.

ఆతిరనుడు దర్భ అముడవల్ల బల రాశా రాణీ గర్భంలో కలిగిన అంగుడి పద్నాలుగో తరంవాడు జయడభుడు, ఇతడు (బాహ్మణ ఈకి తమ(తియుడికీ పుట్టిన ఒక కన్యని “పెళ్లాడాడు, (ఛావ్మాణ స్ర్రీకీ క(త్రియుడికీ పుట్టిన వాళ్ళని సతు అంటారని నునుస్మ ఎలి") Ee నూూతక న్యకి పుట్టిన ముమ్మనమడి కొడుకు సత్య కరుడు. సత్యక య్మ డికొడుకు ఆతిరభుడు. వి, పు.

182 వ్యావవోరి కాం(గ్రుమహాభి ఆం

ఇలా దందే_త్తి తూర్పు పడమర్దూ, జతర దవ్ని కాలూ-అన్న్ని దిక్కులా రాజుల్ని ఉయించుకు వవ్చాకు పాండురాజ. అతడి ధాటికి గడగడ లాడని రాజు లేడు. అతడి అను[గహాంకోసం కానుకలతో కాళ్ళమిోాద పడనివాడూ వేడు. ఏనుగులూ, గు రాలా, అంద మైన ఆడవాళ్ళూ, -మేకలరూ, గొటెెలూూ ఆవ్రులూ, "ణే దిలూ - నేలకొలప్‌ నజరానా లిచ్చారు దేశ చేశాల రాజులు, ఈ దిగ్భిజయం వూ "పెండ, బంగారం నవరత్నాలూ వొక లహ ఏనుగుల మోద హస్తినాపురం వచ్చాయి. కౌరవు లంజే గజగజలాడింది (పపంచం. పాంపు రాజు జరు చెబితే సింహస్వష్నృ ౦

ఇలా తెచ్చిన ధనరాసులు అల్నగాకి ముందు పెట్టాజు పాండు రాజు. భీమ్ముడిక్సీ సత్యవతిక్కీ తిల్లులికీ విదురుడికీ, తదితర న్నే హితులి! రకరకాల విలువైన వస్తువులు పంచిసెట్టాడు. తమ్ముడు బెచ్చిన ధనంతో వంద అశ్వ మేధాలు చేశాడు ధృత రాష్ట్ర ఈ '

అడకువతో అన్న గారినీ, అడిగిందల్లా చేసిపెట్టి బంధువుల్ని, ఆనుకూల్యంతో న్నేహితుల్ని ఆకర్షి ంభాడు పాండు రొజు యూాగ్యణి వల్ల విద్యాంనుల్ని మెవ్చించేవాడు. దయతో దీనుల్ని సంతోష పెళ్లేవాడు. అభయ మిచ్చి (పజల్ని రంజింపజేసేవాడు. పూరు చక్రవర్తీ భరత సార్యభాముడూ కురుమహారాజూ మొదలైన వాళ్ళతో సమాను డని అతణ్ణి పొగిడింది లోకం.

అం జేశాదు, రకరకాల వేడుకల్లో పాల్గొనే వాడు బాండు రాజు. కామవిలాసాలో కాలతేపం చేసేవాడు. వేటంళు ఇహ చెప్పనే అక ,- కేదు. చవి కోనుకు నేవాడు. ఓసారి పింయాలయం దక్షిణలోయల్లో విహారానికి బయశ్చేరాడు. కుంతిన్‌, మాందిసీ వెంటపెట్టుకున్నాడు. రెండు అఆడవనుగుల మధ్య మదపు కునుగులాగ వాళ్ళతో (క్రీడిస్తూ, అడవిమృగాలు వేటాడుతూ కాల శ్లేపం చేస్తున్నాడు. కావలసిన వన్నీ హ్నాస్తినాపురంనించి తన్ను డికి పంపుతూ వుండేవాడు ధృతశాష్ట్రుడు. భోజనసామహాగ్రీ, “కెల్ల

అదిపర్వ్థ౦ 188

మడతలూ, పూలమాలలూ చందనం మొదలైన పరిముళ(ద్ర వ్యాలూ అవి సకాలంలో అందుతూ వుండేవి. వ లోపమూ వతేకండా స్వేచ్చగా వనవిహారం చేస్తున్నాడు పాండు రాజు తెల్ల చారి లే ఎన్నో మృగాలు చంపుతూ వుండేవాడు. వేటలో వినుపూ, విరామం వుండేదికాదు.

ఒకనాడు వేటలో వ జంతువూ కనబడలే దతడికి,. తిరి తిరిగి విసిగిపోయాడు. తమకమూ హాచ్చయింది. ఉత్తిచేతో “రావడంకం చే వెటగాడికి మరో అవమానం లేదు. ఇంతలో జత కడుతూ పారవశ్యంలో వున్న లేడిజంట కంటపడింది కనపడడమే తరవాయి. ఐదు బాణాలు వేసి ఆెంటిని పడగొట్టాడు పాండురాజు చి(తం !' పోతూపోతూనవున్న (పాణాలతో మనుష్య భావలో మాటా డింది మగ లేడి. “ఆః! ఎంతపని చేశావయ్యా 1)” అంది, “రుషి డంపతులం మేము కిందము డంటారు నన్ను. లేళ్ళసంభోగం చూసి అలాంటి సంభోగానికి కుతూహలపడ్డొాము. లేళ్ళయాపం థరిం చాము. రాజువి నువ్వు. వేటలో జంతువుల్ని చంపడం పాపంలేబే అనుకో నీకు. ఐనా పరిగె త్తలేనివాటిన్సీ సంభోగంలో శరీరం శతెలీనిస్టితిలో వున్న వాటినీ (పసవిస్తూ వున్న వాటినీ, రోగంతో వున్న వాటినీ కొట్టకూడదుకడా ! అబ్బా! మాంసాహోరమే వృత్తిగా కట్టుకున్న ఎరకలవాళ్ళుసవో ఇంత నివు రానికి "తెగంచ చే! ధర్మం తప్పని మహరాజులు భరతుడూ మొదలై నవాళ్ళు పుట్టిన వంశంలో పుట్టావు. ఈమాత్రం కెలునుకోలేక పోయావు. వ మనాలి నిన్ను హీ అంటూ నూాల్లింది.

“ఆడే మన్న మాట!” అన్నాడు కించఛచపడుతూ నే పాండురాజు. “నమ్మించి చంపకూడదు. మోసంచేసి చంపకూడదు, అం లేకాన్సీ వేటకి వచ్చి మృగాన్ని చూసి వొదిలిపెట్టడం ఎలాగ? క్యత్రువునన్నాా విడిచిపెడతాడు కాని కంటపడ్త జంతువ్ర వొదిలి పట్టలేడు మ(త్రియుడు.

“లోగడ అగ న్ష ్రముని రోజూ లేడివూంసంతోనే తద్దినం పెళ్లే వాడు. అంచేత శేడిని చంవజే పాపం లేదని శాసించబాడాయన. ఇందులో నా దోవమేముంగని వూరికే నిందిసావు సన్ను! అన్నాడు.

బాకాలు ఇటునుండి అబు దూసుకుపోయి న్రున్నాయి కిందముడికి. దుర్భరంగా వుంది మరణ వేదన. “(పాణు లందరికి సంగమం సవాజమైండి, ఇష్ట్వమెంది. అలాంటి సంగమ ముఖంలో వున్నవ్వుశు, మమ్ముల్ని నిరపరాధుల్ని నిప్మూ-రణంగా సంహారించావు. అంచేత నువ సీ భార్యతో సంగమించినప్పుడు మరణీన్నావు. నీ వెనక నీగ చే స్‌ 'భార్యకీ పడుతుంది” అని ఇాపం పెట్టి మర ణేంచా "ను,

కొయ్య బారిపోయి నుంచుండిపోయాగడు వాంశురాజు శల వంచుకున్నా డు. ధనుర్మాణాలు కింద పడవేశాడు దుఖం కంరా(గమైంది. నిస్పృృపహో వై రాగ్యమూ మొలకలెత్తాయి. “ఎంత వాళ్ళ మె తేమాత్రం వం లాభం! చేసినళర్శ అనుభాపిం చవలిసిం చే” అనుకున్నా డు. “కామలాలసత్వం వల్లనే అకాబనురణం పాల బడ్హైడు మూ త్రండి. వ్యాసముని లేకపోతే మూ వంశమే నిలిచేది కా దేసూ! ఆ మహాతు ని జన్మించాను, వేళ్ళమిద గణింద వలిసిన వాణ్ఞనిపించుకున్నా ను. ఎంతయినా ఇవాళ ఈ ఆపకీ Wr ముడడ చుట్టుకుంది” అంటూ దుఃఖపడ్లాడు. “బక ఈ నై ఛభవనాలతో వం (పాఘయోజనం! నా పనేదో ఇవాళతోఐపోయింది, సర్వసంగ పరిత్యాగం చేస్తాను మునివృ త్తి అవలంబీనాను. ధను గ్యాణాలు వొదిలొపిడ తాను. పీాంసకి స్వ ప్తి వపపుతున్నాను. ఇకముందు అహింశనే నా (వతం. రోజుకో వెట్టుదగ్గిర ఒక్క. పండుమా(త్రం భికగా సుచ్చుకుంటాను. దొరకనిరోజు ఉపవాసం చేస్తాను చెట్టుకింటే నా నివాస మిక. చేల మోది ధూళే నా వ్యస్రు్య్య నిండా స్తుత్కీ సంతోషం దుఃఖం, చలీ ఉహ్హ్లం, చావూ బతుకూ = వ్రవస్నీ వం చేస్తాయి నన్ను ౪” అనీ నిశ్ళ్శయించుకున్నాా డుం

ఆదిపర౦ ౦0 వీర

భార్యల్ని పిలిచి “వా స్పిసాపురం వెళ్ళిపొం డి” న్నాడు. “వాత్రోకరాడా మోరూ ఎందుకు బాధపడతారు * ఇంటికి పోయి సుఖపడండి. నేను తపస్సుకు వెళ్ళిపోయానని అన్న గారితో చెప్పండి. తల్హులతోనూ, భీష్ముడు బాబయ్య గారితోనూ, తమ్ముడు విదురుడి తోనూ నా సంకల్పం చెప్పండి. విచారించకండిొ అన్నాడు.

గోలుగోలు మన్నారు కుంతీ, మాదిన్నీ “వద్దు ఇంత నిష్షురానికి పూనుకోకండి” అంటూ కాళ్ళమిాదపడ్డారు. “మమ్ముల్ని వొదిలి వెళితే మో ఎదటు (వాణాలు వొదిలిపెడతాము. మోరు లేకండా బతేకలేము. మునివృత్తే శకావాలంశకు ఆ(శమం కట్టు కుందాం అందులో తపస్సు చేసుకోవచ్చు మిరు మేము కని "పెట్టుకు బీవిస్తాము. ఈ మా(తం సేవచేయడానికి అనుగహించండి” అన్నారు. జాలిగా వడ్చారు

ఆలోచించాడు పాండు రాజు. “సర్కిఐ తే అలానే కానియ్యండి?” అన్నా సుం “వాన పస్థాశ్రమం గడుపుతాను. వెట్టునారలు కట్టు కుంటాను. గందమూాలాలతో కడుపునింపుకుంటాను? అన్నాడు. తన దగ్గిర వున్న ధనమూ, ర త్నాభరణాలూ, వనుగులూ, గు రాలూ, ఆన్రులూ, ఛాన్యాలూ సీదాగా తగినవాళ్ళని పిలిచి దానంచేశాడు. అన్న?గా?కి పంపవలిసిన వస్తువులు వహా_స్తినాపురం పంకి వేశాడు. భార్యలూ, తానూ నారలు కట్టుకున్నారు. సన్యాసి వేషాలతో ఉత్త రంగా కాలినడకని బయళ్టేరారు.

నాగ పర్యత మెక్కా-రు. కుబేరుడితోట చె (తరధం గడిచారుం కంమాూలయం దాటారు. గంధమాదన పర్వత వెక్కారు. దేవ తలూూ, సిద్ధులూ నివసించే ఆ పర్భతంమిోాగన కొంతకాల మున్నారుం అక్కడనుండి ఇంద్రద్యుమ్ను సరోవరం వెళ్ళారు. అది చాటి వాంస కూటం వెళ్లారు అక్కడినుండి మునులతో కలిసి శతశ్చంగపర్వతం జెళ్ళారు. దాని ఉ త్తరభాగంలో ఘోరమైన తపస్సు చేశాడు పాండురాజు, చుహోమునులుసహో ,కయనతేపస్సుకి ముక్కువిాద

1806 వ్యానపహోారికాం(ధమహాభారఆ౦

"వేలు పెట్టుకున్నారు. ఆ తపస్సులో ఆయన (బహ్మరుషములతో సమాను రకఠమాడు.

విమానాలమిద చేవతేలు వస్తూపోయే మార్లంలో వుంది శతశ్ళంగం. ఆ చారిని వొకనాడు వేలాది మునులు అనాఠోూరూాసంగా ఉ_త్తరాభిముఖులై ఉర్ల గలోశకానిక్‌ పోతున్నారు. చూసి, “ఎక్కడికి మూ (ప్రయాణం * అని ([పక్నింఛాడు పాంజురాజు, “(బువా ల లోకానికి” అన్నారు మునులు. “ఇవాళ అమావాస్య కటా ! మపహారుషులూ, వీతృ బేవతలూ (బుహ్హ్మకొలునుకి వే డిన బుడి”? అన్నారు. వాళ్ళ వెంట సమ విషమ (ప బేశాల్లోపడి తానుకూడా భార్యలతో (పయాణమయాడు పాండు గాజు,

“పువ్రలాంటి లేత వాళ్ళు ఏళ్ళు. మాననమా(తులు అడుగు పెట్టలేని మార్లమిది. 'చేవతలుమ్య తం సంచరించదగ్గ చారులు. మారు రాకూడదు. అందులోనూ నంతానం ేనినాడివి నువ్వు. స్వునాని కలా బయిశ్చైరావు 1” అంటూ నిరాకరించారు మునులు.

“అవును మునువైనా సంతానం లేనివాళ్ల॥ి స్వర్గంలో (పవేశం లేదు. అందుకనే కొడుకులు లేనివాళ్లకి గతుల్లే వన్నాయి వేదాలు. నా కేమో సం తానరొరాగ్యత లేదు. వందాది ౯” అని విబారిస్తూ కూచున్నాడు పాండురాజు చూసి జూలిపడ్డారు మునులు. యోాగద్భృష్టితో భవిష్యత్తు చూశారు. “నిరాశ చేసు కోకు. లోకో త్తరుళై న కొడుకులు కలుగుతారు. యముడూ, వాయువ్లూ ఇం(దుడూ, అశ్విని చేవతలూ-వీళ్ల దయవల్ల అమమయ మైన పుణ్యలో కా లున్నాయి సీకు. (ఫపయత్నించు. విచారించకు) అని చెప్పారు.

మునుతై తే ఇప్పార్కు కాని అది జరగడమెలాగ ! పరిపరి విధాలా పోతున్నది పాండురాజు మనన్సు. “జేనరుణం, రుని. రకం. పితృరుణం, మనుష్యురుణం ఈ నాలుగు రుణాలూ తీర్చు "కను కైటునడాలి "బేపహీ. యథాకాలంలో 'జేరప్యువలసీనవి చేసి

న్‌

ఆదిపర్వ ౦ 187

ఈ గుణాలు వొదిలించుకోనివాడికి పుణ్యలోకాలు లేవు. యజ్ఞాలూ వాటివల్ల దేవరుణం తీరుతుంది, తపస్ఫూ, వేదాధ్యయనం, (బ్రహ్మ చర్యం మ వీటివల్ల రుషుల గుణం తీరుతుంది నుజం చెప్పడం, న్యాయంగా ధనార్జన చాయ్యడం - వీటివల్ల మనువ్యురుణం తీరు తుంది. తద్దినాలవల్లా, కుమా ళ్ళని క నడంవల్లా పీతృరుణం తీరు తుంది. ఏటిలో పితృరుణం తప్ప తక్కిన మూడూ తీర్చుకున్నాను చేను. నా శరీరంతోనే ఈ మూడురుణాలూ నళిిస్తాయి. ఒక్క వీతరుల అపూమా(త్రం వొదలదు నన్ను. కిందముడి శాపంవల్ల సంతానయోగ్యత లేదు నాకు. వమిటి సాధనం ౫” ఎప్పుడూ ఇదే విచార మతడికి. ఒకనాడు కుంతితో ఆలోచించాడు. ోడాన ధర్మాలూ, తపస్సులూ, యజ్ఞాలూ - వం చేసినా సంతానం జేని వాళ్ళకి స్వర్గం లేదు. సంతానం లేనపవూశు చచ్చినా బతికినా వొక శీ నేను. ఇపహానమూ వుండదు, పరవరా వుండదు నాకు. అంచేత, ధర్శం చెడకండా మనకి సంతానం కలిగే మార్లం చూడాలి. నా ధర్మానికి తోడైన చానివి నువ్వు, నువ్వే వదన్నా ఉపాయ మాలోచిం'చాొలి.

“కారసుడ్యూ శ్నే(తజుడూ దత్శుశూూ కృ(తిముడూ, గూాఢోత్సన్నుడూ, అపవిద్ధుడూ, అని కొడుకులు ఆరువిధాలు. తనకి ధర్మపత్ని గర్భంలో పుట్టినవాడు ల్ల్రాారసుడుం వర్చా(. (ఎ కారం ఇతర్హ వల్ల భార్యకి పుట్టిన వాడు శ్నే(తజుడు, తలిదం(డులు పెంపకం ఇచ్చినవాడు దత్తుడు. అభిమాన పతుకు కృ(తిముడు. తనకి తెలియకండా భార్యకి ఇతర్లవల్ల పుట్టినవాడు గూహోత్సన్నుడు. గ్‌ న్న వాళ్ళు వొదిలి పెడితే వచ్చీ చేరిన వాడు అపవిద్దుు. ఈ ఆరు గురూ ఆ స్తిక్సీ బంధు త్వానిక్షీ అర్హులు. వీళ్ళుకాక కానీనుడూ, సవౌోథుడూ, |క్రీతుడూ, పౌనర్భువుడూ స్వయందత్తుడూూ. పార

* నరా, సుతా ఊెరన త్నె(రజ దత్త కృ తిము గూ థోత్పన్న భథిడ్లా బిళ్ల భాజ, తమ భర్మనూ్యకాలు;,

శవుడూ అని మరి ఆరువిధాల కుమాళ్ళున్నారు. * పెళ్ళికాని కన్యకి రహస్యంగా పుట్టినవాడు కానీనుడు. అంకు ఆ కన్యని పెళ్ళాడిన వాడికి ఏడు కానీనపుతుడవు తాడు. వివాపహాగాలానిశే భార్యగర్భంలో వుండి తరవాత పుట్టినవాజు సహోఢుడు, లొని కాని ఫాట్తిన వా పొనర్భవుడు. అం శే ఎ వళ్ళకి పుడ్‌ సో వాళ్ళకీ పొనర్భవకుమాగు డౌఖెాగు. తనంతి తాను వచ్చి పెంంమేదు క నవాడు స్యయంద తుడు. (బాహ్మాడికీ శరా(ద శ్ర్రీకీ 'ఫుట్లిన వాషు పారశన్రడు, ఐలే, వీళ్ళు ఆరుగులాూ బంధుకోటిలో చేర తొగు. అంతే, జాయాదులు కాలేరు. అంశు ఆస్తిలో వీళ్ళకి హక్కు భుకాలు వుండవు,

“శారసుడి తరవాత త్నే(త్రజుడే ఉత్తముడు. అందులోనూ బావ మరదులవల్ల కలిగినవాడై లే మరి చెప్పనే అక్కరలేదు. ఇంతకీ వెప్పవచ్చిం చేమంచు తే్యతజుడై స కుమారుణ్ణి నువ్వు కనాలి. దాంతో, పున్నామనరకంనుండి తరించి పుణ్యలో శానికి వెళ తాను నేను జన్మతరిస్తు ంది.

“ని చల్లెలు (శుతసేన 4 భర్త, శకేకయరాజు శారదండాయని వంజేశాడు ! సంతానం కలిగించే శక్తి తనకి పోయింది, అపుడు మో చెల్లెల్ని నియోగించి ఉ_త్లములవల్ల దుర్ణ్మయుడూ మొదలై న ముగ్గురు శ్లే(త్రజుల్ని కన్నాడు. ధర్భసమ్ముతమైన ఈ ఆచారం అనాదినుండీ వస్తూనే వుంది మనకి, వమంటాన్ర ౫) అన్నాడు. “మి అన్నుగవాం వుంచు సంతానానికి కొరత వమిటి మాకు”? అంది కుంతి. *భరత వంశంలో మణిపూసవంటి మహారాజులు మీరు,

న.

* చూ. అనుశాసనిక పర్వం శెండో అశ్వాసం,

+ పృథా (కంతి), శుతజేవా, (శుకసేనా ((శుతకీ క్రి)? శాజూధిజేవ్‌, (శుత శక్షనా ఈ ఐదుగురూ. ఆక్క చెళ్లెళ్ళు. (శుతజేన దంతకకుడి కల్లి. (కుత సేన కము తల్లి, కాఖజాధిజేవి వింద, అనువిందుల , కల్లి, శుత్యశధ శిశుపాలుడి కట్ట

ఆదిపర్వం 189

మో అంత వమహూసీయుడిి భార్యలం మేము. పరపురుషముక్లో కల్లోఐనా ఎలా తేలుస్తాము ! ఈ సందర్భంలో వొక పురాణకథ జ్ఞాపకం వస్తు న్నది. చెపుతాను వినండి.

భ (దు కథ

“పూరం మున పౌరవవంఫంలో వ్యుషీ. తాళ్వుడు అని వొక రాజు వుండేవాడు. మంచి పర్మాకమవంకు డకశు. దండయాత్రలు జేసి (పపంచ మంతా జయించాడు, నూరు అశ్వ మేధాలూ చేశాడు. అతడి అశ్వమేధయాగంలో బేవేందుడితో కూడా చేవ తలు స్యయంగా వచ్చి అందుకునేవారట వావ్యాలు. అతడి భార్య కాశీ వంతుడి కూతురు భద. భద అంశే వ్యుపి. తాళ్వుడికి లోకం కనపడేది కాదు రా(క్రింబగళ్లు ఆమెతోనే కామ (కీడల్లో గడిపేవాడు, అతికామంనల్ల తుదకి క్ష్షయరోగం అంకురించింది అతడికి. ఆ రోగంతో నే అతడు మరణించాడు.

“అప్పటికి సంతానం లేదు భఛదకి. తీరా భర్త మరణించడం తోనే జీవితమే అంధకార మైంది ఆమెకి, “భర్తలేని బతుకు కం వావ నయం. నేనూ సీతోళు వస్తాను లేదంటానా, వీ డేవాంతో నాకు సంతానమెనా కలిగించు అంటూ ఫీపించుకు కూచుంది. దర్భలతో పక్క-పరిచింది. భ_ర్తశవం పట్టుకుని పడుకుంది.

“కాంత చేభటికి వ్యువి. తాళ్వుడి శజింలోం-ది వొక దివ్యవాణి వినపడింది. “విచారించకు. గుణవంతులై న కుమాళ్ళు కలుగుతారు సీకు. లే. రుతుముతివై న ఎనిమిదోదినం, లేదా పద్నాలుగోదినం శుచి స్నానం చేసి నన్ను తలుచుకుంటూ పడుకో,’

అలాగే వేసింది భద. ముగ్గురు సాల్వులూ నలుగురు మ[దులూ-ఇలా ఏడుగురు కొడుకులు కన్న దామె, అదేవిధంగా మూ అనుగ వాం వల్ల నే సంతానం కలగాలి మూక అం తేశాని మాకోసం సమర్పించిన ఈ శరీరం పరాయి మనిషిని ముట్టనివ్వడం

మూ[త6 జరగదు” అంది.

140 ఎవ్యూపహోారికాం(ధమహాభారతం

శే తెశ్తేతుశాసనం౦

“ఆలా కాదు” అంటూ మళ్ళీ అందుకున్నాడు పాండు రాజు “పూర్వం శ్రీలకి వొక అడ్డూ ఆపూ వుండేది కాదు. ఒక భర్త అని నియమం లేదు, ఎవళ్ళతో ఎడి తే వాళ్ళతోసంభోగిస్తూ స్వేచ్చగా సంచరించేవాళ్ళు. ఉ త్వర కుకుభూముల్లో ఇప్పటికి ఈ ఆచారమే అమల్లో వుంది.

“ఆ దినాల్లో ఉద్దాలకుడని వొక రుపి వుండేవాడు. అతడి కుమారుశు శ్వేతకేతు, మహాతపశ్శాలి. ఒకనాడు వాళ్ళ ఆ(శ్రమా నికి వొక (బాహ్మడు వచ్చాడు. రుతుస్నానం చేసి కూచున్న "శీత కేతు తల్లిని * చరాచి కామించాడతడు, కువూరుడూ, భార్తా చూస్తూ వుండగానే అమెని గాక్కు-.పోయి ఆమెతో నంగమించాకు. మూసి సయించ బేశ పోయాడు "శ్వేత కేతు, “విందులో తచ్చేముంది | ఇది ఎనాతీ నధర్శ మేకి దా " అని సమర్గించాను గండి. “కాదు దురాచారంి అన్నాడు శ్వేత కేతు. సవాతనమే ఐనా సవరిం ఇవాలి ఇవాళనుండీ చేసే వ్యవస్థ చేస్తున్నాను. ఎరపురుముడితో పోయే శ్రీ పాపాత్నురాలౌతుంది. ఒక శ్రీకి ఒకడే భార్త. భర్తని వొదిలి అన్యపురుషుడితో సంగమించే భా ర్యా, భార్యని వొదిలి అన్యష్ర్రీతో పోయే భర్తా (భూణవాత్య చేసిన పాపానికి పాల్పడతారు. ఐతే సంతానంకోసం ఇంకో పురుషుడి దగిగికి వెళ్ళమని భర్త ఆ బేశిస్తే భార్య అంగీకరించాలి. అలా అంగీక రించని భార్యకికూడా (భూణహత్య వేసిన పాపం వస్తుంది. ఇది నా ఛాననంి అంటూ శాసించాడు, సామిర్ధ న్ద్రంక ల మజపహోసపురుషుడు గనక శ్వుత కేతు శాసనం చిరస్థాయి ఐంది. భర్త నియోగించినపుడు భార్య కాదన కూడదు. భర అనుమతి లీనిపని చెయ్యడం, చెప్పింది జయ్యక పోవడం - ఈ రెండూ దోపూలే అన్నాడు మనువు. అందుకనే, కు దాను. సమారు డైన కల్యావ పాదుడి భార్య మద

శత శేళుకల్లి కునీకె నుట,

ఆదిపర్వం 141

యంతి భర్త చెప్పిన (పకారం వళిమ్హ్లుడి దగ్గరికి వెళ్ళింది. అశ్మకుక్ణో కంది. నేనూ మూ అన్నయ్యా ఇలా పుట్టిన వాళ్ళ మే కదా మరి! అంచేత, విన్నావూ, శా దనకు. నా మాట మన్నించు” అంటూ బతిమాలాడు. దీనంగా కెండుపేతులూ దోయిలించాడు. (ప్రాధేయపడ్డాడు.

మరి కాదనలేక పోయింది కుంతి. లోగడి దనార్యాను డిచ్చిన మం[తంమాట చెప్పింది, స్వర్గం వొళ్ళో పడ్డట్టయింది పాండు రాజుకి. “ఆ మం తానికి పని కలిగిందిప్పుడు. చెప్పండి. ఏ జేవతని కోశేది 7” అంది కుంతి. * దేవతల్లో ధర్మ దేవత (పథాన దేవత. ధర్జ్హుంమా టే లోకా లన్నీ ఆధారపడి వున్నాయి. అంచేత ధర్మ బేవతని వీలు” అన్నాడు పాండురాజు.

ధ్‌ ర్న రా దా

సిద్ధ పడింది కుంతి. శుచిస్నానం చేసింది. భర్తకి (పదశీణం వేసింది. స్థిరచి తృయుతో దూర్యాసముని మంతం జపించింది. ధర దేవతని స్మృకించింది. చిరునవ్వుతో ఎదట నుంచున్నాడు ధర్మ దేవత. ఆమె అభిలావ (పకారం పుత్ర దానం చేసి వెళ్ళాను. గర్భ పతి అయింది, కుంతి. ఒక సంవశ్సేరం నడిచింది.

అవాళ అప్ట్రమిం జ్యేషప్టానత(తం. రపి మొదలైన (గపహోలు మాంచి ఉచ్చలోనూ, శుభస్థానాల్లోోనూ వున్నాయి. పగలు సరిగ్గా రెండు జాములపుకు సింహలగ్నంలో కుమారుడు కలిగాడు కుంతికి. ఆ మువనహూ రంలో జగత్తులోని సర్వభూ తాలూ సంతోషించి నట్టయింది. పాండురాజు ఆనందానికి మేర లే దింక. శతళ్చృంగం మూడి రుషులు వచ్చి సంతోవంగా జాతక ర్యులూ అవి నిర్వహించారు. “కురువంశంలో, రాజవు తొడు ఇతడు. ధర్శరతణ చేస్తాడు?” అంటూ పలికింది ఆకాశవాణి. యుధిఫ్టి రుడు అని నామకరణం వేసింది. యుధిష్టిరుడే ధర్మరాజు.

ఇ చూ: ఏడో ఆశ్యా సం కల్మష పోదుడి కథ,

142 వ్యావవోరతెకాం(ధమహా భారతం

ఇకుడ ఇలా వుంది. అక్కడ వాస్తినాపురంలో గాంధారి చూలా.లై "ర0డేళ్ళయింది. ఎప్పుడు (పసవిస్తానాా ఎప్పూడు కొడుకుల్ని చూసానా అంటూ తహతహ పడుతూ వుంది ఆమె. ఇంతలొ కుంతికి కొడుకు పుట్టా డన్న వార్త వచ్చింది. మరీ భరించలేకపోయింది గాంధారి. రెండుచేతులతోనూ కడుపు బాదు కోవడం (పారంభించింది. దాంతో గర్భపాత మైపోయింది. తెలిసి పరిగెత్తుకు వచ్చాడు వ్యాసముని. “ఎంత బుద్ధిమాలినపని చేశావు ? కడుపుదించుకోవలసినంత గతి వం పట్టింది నీకు ౫” అన్నాడు. “సౌ ఐంచేదో అయిపోయింది. ఈ మాంసఖండంతో వందవముంది కంమాళ్లు కలుగుతారు. నామాట నమ్ము. ఇపుడైనా దీన్ని భ్యదంగా కాపాడు” అన్నాడు. ఆ మాంసపిండం నూట వొక్క. ముక్కలుగా కోసాడు. “వీటిని విడివిడిగా నేతికుండల్లో సెట్టు. చన్నీ శృణో తడుపుతూ వుండు వందమంది కొడుకులూ వొక కూతురూ పుడతారు” అని చెప్పి వెళ్ళిపోయాడు. వ్యాసుడు చెప్పినట్లు చేస్తూ కొొడుకులకోసం రోజులు అక్క పెడుతూ కూచున్నారు గాంధారీ,

త రావుడున్నూ.

భృతి రాష్ట్ర a been

కుంతిని మరో కుమారుణ్ణి కనమన్నాడు పాండురాజు, “ఈ కుమారుడు మాంచి బలవంతుడు కావాలి. అందుకని ఈసారి వాయు దేవుణ్ణి పిలు” _ అన్నాడు. మంతం శపించి వాయు బేవుణ్లో పిలిచింది కుంతి, ఉత్తరకుణంలో (పత్యతమయాడు వాయువు. యథా(ప్రకారం గర్భవతి అయింది కుంతి. సంవత్సరం నిండే సరికీ వుక్కుంగుండులాంటి కొడుకు పుట్టాడు. భీమనేను డని అతక్ణి విలిచింది ఆకాశ వాణి.

వదోనాడు కోడుకు నెత్తుకొని జీవాలయానికి బయళ్లేరింది కుంతి. వెంట పాండురాజు నడుస్తున్నాడు, వేతిలోని బిడ్డ జహూఅంస మనుకుండి చారిపకంం- గువాలోంచి శొక పెద్దపులి, అమోాం

ఆదిపర్వ ౦ 14కి

తంగా మిదికి వురికింది. “అమ్మా” అని శీకవేసింది కుంతి. తెలివి తప్పి పడి పోయింది. చేతిలోంచి జారి రాళ్ళమిాద _ పడ్హాడు పది దినాల పసిపాప భీమన్న దగ్గిరికి వచ్చే లోపున మూడు బాణాలతో పులిని పడగొట్టాడు పాండురాజు చప్పున వచ్చి భార్యనీ, కొదుకున్‌ 'తేవ నెత్తెాడుం చూస్తే భీము శుపడ్డ ఒండ రాళ్ళు గుండపీండ యివ్రస్నా యి. చాకు. శౌనరలేదు భీమన్న, చూచి నాలిక కరుచుకున్నారు తల్లీ తంగడిన్ని. చు నోర భనుడ్తు

ఇక్కడి భీముడు పుట్టినరోజే అక్కడ మాంసఖండాల్లో కలి అంకలో దుర్యోధనుడు పుట్టాడు గాంధారికి, ఇటు దుర్యోధనుడు పుడుతూవుంకు అటు _కూరమృగాలు వికృతంగా అరిచాయి. నక్క_లు వూళ వేశాయి. పులుగువిట్టలు భఘూంకారాలు చేశాయి. గాడిదలు వోం(డ్ర పెట్టాయి. దిక్కులు అదిరాయి. ఆకాళంమోద సూర్యుడి తేజస్సు మాసినట్టయింది. రాజ్య మంతటా ర్నక్తవర్ష౦ కురిసింది. గడ గడ లాడారు (పజలు,

గాంధారి గర్భవతిగా వున్న దినాల్లో కోమటి పడుచు వొకామె ధృత రాష్ట్రుడి వుంపుడు కత్తెగా వుండేది. దుర్యోధనుడు పుట్టాక ఆమెకూ వొక కొడుకు పుట్టాడు. అతణ్ణి యుయుత్సు శని విలిచాడు ధృత రాష్ట్రుడు.

దుర్యోధనుడు పుట్టిన మర్నాడు గాంధారి మూంసఖండాల్లో దుఖశ్శాసనుడు పుట్టాడు. మర్నాడు దుస్సృపాుడు, ఆ మర్నాడు దుళ్ళలుకు ఇలా రోజుకి వొక్క-డు వరసగా జలసంధుడూ సముడూ నహుడూ విందుడూ అనువిందుడూ దుర్దర్దుడూ- నుబాహూుడూ దుష్ట, దర్శ ణుడూ దుర్భర ణబుడూో దుర్ముఖుడూ చుష్క-ర్త్షుడూ కర్ణుడూ వివిం శ్రత్రీ వికర్ణుశూ శలుడూ సత్వుడూ సులోచనుడూ చితుడూ ఉప చితుడూ చి. తొత్వుడూ చారుచితుడూ శరాశనుడూ దుర్తుదుశూూ దుర్చిగాహుడూ వివిత్చుడూ వికటాననుడూ ఊర నాభుడూ నునా

144 వ్యావవోరిగాం(ధమవో భారతం

భుడూ నందుడూ ఉపనందకుడు చితబాణుడూ చితనర్శ నునర్నా దుర్విమోచనుడు అయా పాహూాడు వముహాబానాుడు చి.తాంగదుడు చితకుండలుడు భీమ వేగుడు భీమబలుడు ='లాకే ఒలనర్లనుడు ఊ(గ్రాయు భుడు సుషేనుడు కుండథారుడు మునోోదడరుడు ౨ *౩7"యుధుగు నివంగీ పాళీ బృందారకుడు దృథివర్యా దృఢక్రతడు సోమక్సీర్సీ అనూ దరుడు దృఢ సంధుడు జరాసంధుడు సదుడు. నువాక్కూ. ఉ(గ్థశవుడు ఉగ నేనుడు చేనానీ దుష రాజయుశు ఆవరాజినుకు కుండశాయోో విశాలాతుడు దురాధరుడు దృథవహాస్తుకు సువాస్తుడు వాత వేగుకు నువర్పుకు ఆదిత్య శేతూ బహ్యానీ నాగదత్తుకు అయాయి. కవచీ (కథనుడు కుండుడు ధనుర్హ రుడు ఉ(గాడు భీమరథుడు వీరచావాడు అలోలుపుడు అభయుడు రౌ(ద్రకర్ముడు ధృథఢరఖణా(శ్రయుడు అనాదృ మ్యడు కుండభేదీ విరావీ (పమథుకు (పమాధీ దీస్ప రోమడు జీర్ణ చావాుడు వ్యూఢథోరుడు కనకధ్యజుడు కండాళీ విరజసుడు అని వంద మంది కుమూభ్ళ్భూ దుస్పల అని వొక కూతురూ పుట్టారు*

అల్ల ౧తా పిల్లలతో కలకలలాడుతూ వుంకు (బబ్మానందంగా వుంది ధృత రాముడికి. కూతురు కలగడంతోశు జాహీ(త్రులవల్లా ఉ త్తమ గతులు కలుగుతాయికచా, అని మరింత సంతోషీంచాడతీడు.

ఐ లే, దురో్యోధనుగు పుట్టినపుడు పుట్టిన అపశక నాలు బంధు వుల మనస్సులు కలతపెడతూనే వున్నాయి. ఒకనాడు భీహష్యుడూ విదురుడూ మొదలై న ముఖ్యఒంధువులూ వాళ్ళూ వచ్చి ధృత 'రామ్టడితో వకాంతంగా సమావేశ మయ్యారు. మన దుర్యో ధనుడు పుట్టినపుడు ఎన్నో దుర్నిమిత్తాలు ఫట్టాయి. కెలిసినవా భృ్ళం'తా ఇతడివల్ల జననాశనం జరుగుతుందని చెపుతున్నారు. కలా నిక్కీ లోకానికీ నాశనహేతువు ఐనవాళ్లి వొదులుకోవడం మంచిది, అవసరం వసే కులం కోసం వొక a త్యజించ డానికి వనకాడకూడదుం

ఒడియా భారతకర్హ నరకొదాసు ఈ వందమంది “పీర్ల కీ మొదటితరం

అదిపర్వం 145

అలాగే (గాముం కోసం వొక కుటుంబా న్నయినాొ త్యజించాలి. తేన వల్లి (పపంచానికి నష్టం కలుగుతుందంకు తానే (ప్రపంచం వొదిలి పెట్టాలి. ఇవ్‌ పెద్దల నిర్వచనం. అంచేత దుర్యోధనుడి పరిత్యజించా లని మా అభి పాయం. ఏడు చేకపొయినా, ఎట్లా గూ? నూరుమంది కుమాళ్ళు వుండ సే వుంటారు సీక్‌” అన్నారు. ఈ సలపహో నచ్చలేదు ధ్‌ ఖత రాష్ట్రడికి. పత వ్యా వోోవాం బంధువుల హితోపచేశం వినకండా చేసింది, చేసేదిలేక తిరిగి వచ్చారు ఒంధువులు. అంతతో ఆ (పయత్నం ఆగిపోయింది,

అ రు ను డు

“అన్న గారికి వందమంది కొడుకులు” ఈ వార్త విన్నాడు పొండు రాజు. మనస్సు మనస్సులో లేదు. మళ్ళీ వకాంతంగా పిలి చాడు కుంతిని, “ధనమూ, సంతానమూ, విద్యా - ఇవి ఎంత వున్నా. తృ_క్తికలగదు. ఇంకా కొడుకులు కావాలనే వుండి నాకు” అన్నాడు. “ఈ మారు దేవేందుణ్ణి సిలు. దేవతలకి రాజు అతడు. అతణ్ణి మించిన కొడుకు కావాలి నాకు. వాడే మున వంశం నిలిపినవాడూ అపుతాడు” అన్నాడు. మళ్ళీ మంతం జవించింది కుంది. జీ వేం (ద్రుణ్మి పిలిచింది. నవమన్నథుడిలా వచ్చి నుంచున్నాడు దేవేంద్రుడు. ఆమెతో ఇష్టభోగా లనుభవించి వెళ్ళాడు. గర్భం నిలిచింది కుంతికి

ముల్లోకాలూ జయించే కొడుకు పుట్టాలి ఇదే తపన పాండు రాజుకి మునీశ్వర్ల ని (ప్రార్థించాడు. దివ్యమైన మంత్రోప దేశం పొందాడు. ఇందుణ్ణి ధ్యానిస్తూ వొంటికాలుమోద తపస్సు చేశాడు. కుంతిచేత [వతాలూ అవీ చేయించాడు. తుదకి చేవేందుడు (ప్రత్యశు. మయాడు పొందురాజుకి “నీ కోర్కి- సఫలమాతుంది. సందేహించకు” అంటూ చెప్పి వెళ్లాడు.

ఉ_త్తరఫల్లుని నాలుగో పాదంలో అపరచేవేందుడు లాంటి కొడుకు పుట్టాడు కుంతికి. పూలవాన కురిసింది. స్వర్షదుంద. భులు మోగాయి. అప్పరసలు నృత్యం చేశారు, కిన్నెర పడుచుతర్యా

19

146 వ్యానహారిశాం(ధమహాభారణతం

కింపురుష్యస్ర్రీలూ పాటలు పాడారు. సీద్దులూ, విద్యాధరులూ వశలు వాయించాను విల్తనక[రలు వూదారు, మృదంగాలు "వరాయిం చారు రువులు ఆశీర్వాదాలు చేశారు. మరీచీ మొదలైన (ప్రజా పతులూ, ధాతా మొదలైన పక్నెండుగురు సూర్యులూ, మృగ వ్యాధుడూ మొదలైన రుదులూ వరుణుడూ మొదలైన ఎనమంకు గురు వసువులూ, భరద్య్వాజడూ మొదలై న మహోరుషులూ, ీమ సేనుడూ మొదలైన గంధర్వులూ, శేషుడు? యొదలెస మహో నాగుల గరుత శంతుడూ ముదలె నవపత్వులూ, మేనకా మొద_లెస అఫప్పరసలూ, అశ్వినీ చేవతలూ, విశ్వ జేవతలూ, * స్వర్షంలోని మహో "రాజులూ ఆ యావన్మందీ బాలుక్లో చరాూాడాలని దిగి వ్యరు, మూడు లోకాల భూశరాసులూ వొక-నోట సమావేశం కావడం చేత విశ్వనిర్మాణం జరిగిన తొలిరోజులా వుంది శతశృంగపర్వతం.

“పుట్టినవాడు అర్జునుడు” “*కా_ర్తవీర్యార్టునుణ్ల మించిన వీరుడు.” “ఇంటదుత్తై గెలుస్తాడు.” “ఖాండవం కాలుస్తాడు”] “ రాజులందరినీ వోడిసాడు *) “ధర గ రౌజుచేత రాజసూయం చేయి సాడు.” ో“డేవతబచేత దివ్యాస్తాలు పుచ్చుగుంటాడు.” ోశ(తునులు లేకండా చేస్తాడు.”

వలా మేఘగంభీరంగా వినివిసపోంది ఆకాశవాణి, ఇవా పాండు రాజు సంతోపానికి అంతమే లేదు. (తిమూర్ముల్లాంటి. కొడుకులు ముగ్గురినీ చూస్తూ మురిసిపో యేవాడు, ముల్లోకాల రాజ్యూధికారమూూా తనదే అనుకు నేవాడు.

* విశ్వాజేవతలం (విశ్వేజీవతలు (ాద్దసమయాల్లో వూజింపబడే జీవతలు, (శ్రశువూ దతుడూ వసువూ సత్యుడూ కాలడూ కామ్యుడూ శువీ రుపీ పురూర వుడూ అద్రవుడూ అని వీళ్ళు పదిమంది,

క న అష్టక(శార్రాల్లో కాల ఇామున్టల్నీ “నాందీ ర్‌ ష్‌ ఆాధ్లాళ్లో (తద్దినాల్ల పురూరవ అదవుల్నీ ఇఅవ్యూనిస్తారు,

ఆదిపర్వం 147

ఇదం తాచూసి మాద్రమూతం చిన్న బు చ్చుకు నేది. “ముచ్చట ఉరిన ముగ్గురు క కుమాళ్ళు కుంతికి, గాంఛారి కడుపుపంట వందమంది గా ఖర్మ మే కాలిపోయింది. గొ. డాలు బతుకు నాది” అంటూ బాధ పడేది. ఒకనాడు వొంటరిగా నున్నప్పుడు మెల్లగా తన మనోవేదన "చెప్పింది భర్తకి. *అవును, నేనూ అలాగే అనుకుంటాను.” అన్నాడు సాండురాజు, “కుంతి తలుచుకుంకునే కాని ఇది సాధ్యంకాదు స్‌కు”? అని కుంతిని పిలిచాడు. మాది అభిలాను చెప్పాకు, “దూర్యాసముని నుంతేం ఈమెకీ ఉపజబేళించు. లోక కళ్యాణ కారులు అశ్లినీ జేవతలు. * దేవతల వైద్యులు. ఆ మంగత్రంతో వాళ్ళని పిలుస్తుంది] అన్నాడు.

నకుల సవా జేవులం

మౌా(దిక్‌ మం(త్రోప జేకం చేసింది కుంతి. మంత్రం జపీం చింది నూ(ది. అశ్లిని డేవతలని ఆహ్వానించింది. సంతానచానం చేసి వెళ్ళారు అశ్వినీ దేవతలు, సకాలంలో సంతొనవతి ఐంది మూ(ది. సూర్య చందుల్లాంటి కవలబిడ్డలు పుట్టారు వాళ్ళిద్దరికీ నకులుడూ, సవా జేవుడూ అని నామకరణం చేసింది ఆకాశవాణి.

పాండురాజుకి కొడుకులు పుట్రారన్న కబురు విన్నాడు కుంతి అన్న వసుదేవుడు. బావమరిదినీ చెల్లెలినీ మేనల్లుళ్ళనీ, చకాసి రమ్మని కళ్యపుడ'నే తన ఉపురోహిా తుణ్ణి పంపాడు. మేనల్లుళ్ళ కని ఎన్నో వస్తువులూ, రత్న భూవణాలూ, అవీ పంపాడు. కళ్యపుడు శత శృంగం వచ్చి పాండురాజుని చమూశొడు. వసుదేవుడు చెప్పి పంపిన కుశల (పశ్నేలు వినిపించాడు. వెంట తెచ్చిన సామ్మ(గి సమర్పించాడు, అక్కొ-డే వుండి కుమాళ్ళకి చాలక రా; ఉవనయనమూా అదీ జరిగిం కాడు, వేదవూ, శాస్త్రాలూ, అవి చదివించాడు.

* అశ్వినీ జేవకలు . నాసత్యుడూ, ద్యసుడూ, నకులుడుతం్యడ్షి నాసత్యుడు సవాజీవుడికర్యడి ద్యసుడూ

148 వ్యావ హారి కాొం(థమహోభారతేం

ఇంతలో వసంతకాలం వచ్చింది. అశోశాలు పుమ్చీంచాయి. సంపెంగలు వికసించాయి. మూదుగులు పూశాొయి. శతశ్ళంగ మంతాొ పూలకొండలా వుంది. పూలకోసం మూగుతున్నాయి తుమ్మెదలు. జుమ్మని రొద చేస్తున్నాయి. మామిశి చిసళ్లు తిని కోయిలలు కుహూ కుహూ కూస్తున్నాయి. చందనంచెట్లమోాదా, అగరువ్భ మిల మద్యా, తీమాలవనాలమోా దా, అరటితోటలమో దా, తామర చెరువులమోదా మెల్లమెల్లగా వీస్తున్నాడి చల్లగాలి. (పజల హృదయాల్లో కొత్త కొత్తభావాలు ేశెత్తు తున్నాయి. (ప్రియులు దగ్గిరలేని పడుచులూ, ఛార్యలికి దూరంగావున్న భ్రర్తలూ మా(తం బాధపడుతున్నారు.

పాండురాజు నురణం

ఇలా సమ్మోవానంగా వున్న వసంతంలో మా(దిమోద మనసు పెట్టుకున్నాడు పాండు రాజు, వెయ్యికళ్ళతో కనిపెడుతూ నే వుండేది కుంతి. అవాళ ఆ(శమంలో అతిథుల భోజనాల (ప్రయత్నంలో వుందావె, ముచ్చటగా ముస్తాబైంది మాది. అపూర్వమైన శృంగారంతో వొయ్య్యారంగా వుంది. ఒంటిపాటుని చిక్కింది భర్తకి జరగవలిసిందం తా జరిగింది.

కిందముడి జపం మరిచిపోయాడు పొండురాజు కావమూనికి లొంగిపోయాడు. వద్దంటూనే వుంది మాది. తప్పించుకుపో వాలని "పెనగులాడుతూనే వుంది. బలవంతంగా ఆమెతో సంభోగించాడు పాండురాజు. ఐపోయింది; నిండు(పాణాలు నిలువునా ఎగిరిపోయాయి.

గోలుగోలు మంది మాది. కుమాళ్ళూ, కుంతీ పరిగెత్తుకు వచ్చారు, ఒక్కసారి గొల్లు నున్నారు. ఈ వడుపులు విని శతశ్ళంగం మోది మునులంతౌ మూగారు, వివారించాలు. చలే, నువ్వు తప్పుకో. భరించలేను నేను. వల్ల వాళ్ళని కనిపెట్టు నువ్వు. భ_్రర్తగారి ననుసరిస్తాను నేను” అంటూ భో ఒర్హశవం విశద ముత్తు

లనీ

ఆదిపర్వ ౦ 149

తెలిసీ భ_ర్హని కాపాడుకోలేని దాన్ని, పిల్లక్నెలా శాపాడతాను ! మహారాజుని నేనే పొట్టలో "పెట్టుకున్నాను. నా కొడుకులు సీ కొడు కులు. వద్దనకు. నన్ను మన్నించు. నేనేవెళ తాను” అంటూ వడ్చింది మాది. కుమాళ్ళని ముద్దుపెట్టుకుంది. కుంతికి నమస్కరించింది. మును లికి పాదాభివందనం చేసింది. భర్త శవంతో చితి మోద కూచుని

సహగమనం చేసింది. దంపతుల్ని నిమిషాలమిోద భన్సీ భూతం చేసింది చి తాగ్న్నిం

ఉభయుల అస్తులూ తీసి జాగ త్త పరిచారు మునులు. కుంతినీ కుమాళ్ళనీ పోదార్చారు. “( పజన్కీ పరిజనాన్నీ, భా ర్యాన్‌, పిల్ల లిన, బంభువులినీ ఏడిచి వెళ్ళాడు పాండురాజు, మనమభ్యే తపస్సు చేసు కుంటూ మనమే అంతా అని నమ్ముకున్నాడు పాపం! బిడ్డల్ని మన చేతుల్లో పెట్టి కాలం చేశాడు. వీళ్ళని భద్రంగా హస్తినాపురం వేర్చాలి మనం. ఇజీ మన క _రవ్యం” అంటూ తమలో తాము నిశ్చయించుకున్నారు.

కుంతిని, కుమాళ్ళనీ తీసుకుని వాస్తినాపుగరం వచ్చారు మునులు. వమణంలో పట్టణమంతా పాకింది వాంర్శ. చూడాలని గుంపులు గుంపులుగా విరగ బడ్లారు జనం. సింహం కొదమల్లా వున్నారు పంచపాండవులు. “దేవతలవల్ల కాక ఇలాంటి కుమాళ్ళు ఎలా కలుగుతారు !”? అంటూ చెప్పుకున్నారు (పజ. కోటలో గుప్పుమంది కబురు. చేవిడీ చేశే సరికి వందమంది తమ్ములతోనూొ మంతుల తోనూ ఎదురు వచ్చాడు దుర్యోధనుడు. మునులతో నభా సగారవంగా లోపలికి వెళ్ళారు పాండుకుమూరులు, శీషు శ్రా, ధృత రాష్ట్రుడూూ, సత్యవతీ, అంబికా అంభాలికా గాంధారీ మొదలైన వాళ్ళు యావన్మందీ మునులికి నమస్క-రించారు. పొండుకుమాళ్ళని ఆదరంగా ఎత్తుకున్నారు. కుంతిని _జేమపూర్వకంగా కుశల మడిగారు. పాండురాజు మృతికి పనిని పనివి దుఃఖం'చాకు.

150 వ్యావపహారికాం(ధమహాభారతం

కొంత చేఎయాాక' మునుల్లోకల్లా వొక ముసలాయణ అందరినీ బోదారుస్తూ ఇలా అందుకున్నాడు. “నిజంగా బవాదొడమనిపే పాండురాజు. వేళ్ళమిాద లెక్కి.౦చ దగ్గవ్య క్రి. శతీశృంగంమిాద ఆయన తపస్సు మాసి ముక్కుుమోాద వేలు పెట్టుకునే వాళ్ళం మేము. అంతటి తపత్శాలి కనక నే ధర్మ బేవ తా, వాయుబేవుడూ చబేవేం (దుడూ, అళ్వినీ దేవతలూ అన్నుగహించారు. వ(జాల్రా ంటి కుమాళ్ళు కలిగారు. పాండురాజు పంచత్వం పాండి ఇప్పటికి పదిహేను దినా కొంది. మూ(దీ్‌ మవాదేవి సహా ఆయనతో సే సహగమనం చేసింది.

దిగో వా దర అసులునూ ఇవి. పొసో, స్తిమెన ae న. పేటిక. cry క సహగమనరశే. సిద్ద ముడింది. మేవుంతో అడ్డుపడ్లా౦. మొ మాట విసి, విల్లల మొహం వరాసీ బొం డమా(తం నిలుపుకుని బదికి వచ్చింది.

“ఈ కుమాళ్ళు ఐదుగురూ వంశోద్దారకులు _చేదమూూాకలు, పెద్దవాడు ధర్శ రాజు. పదవో కేళ్ళు నిండుతున్నా ముం ఇతడు భీముడు. ద్రితేడు అర్జునుడు. ఏళ్ళిద్దరూ నగల సహా డేవులు. ద వేళ్ళు దేవతలే పెట్టారు వళ్ళకి. (బహ్మారుషుల చేత ఉపనయనాలు జరిగాయి వేదాలూ వేడాంగాలూ * అభ్యసించారు. పళ్ళని న్యాయబుద్ధితో పించి (ప్రయోజకుల్ని చేయాలి. ఈ బాధ్యత కంరువృద్ధు లెన మి అందరిమోజూ వుండి” అన్నాడు. కుంతిని కుమా ళ్ళి అప్పగించి వెళ్ళిపోయారు మునులు,

శా(స్రప్రకారం తమ్ముడి అపర్మక్రియలు జరిగించోడు ధృత రాష్ట్రుడు. అ_స్త్రికలు గంగానదిలో కలికించాడు. పళోమాలతోనూ, తర్చణాలతోనూ గొప్పగా జరిగింది ్రాద్ధకర్మ- (బావ్మూలికి అ్యగ పోరాలు దొరికాయి వేలాది జనానికి అన్న దానం జరిగింది. వది ఎంత వేసినా విచారం మాతం వొదశ్టేదు రొజపరి వారానికి,

ఇ జేడాంగాలు ; ఎడంగో వేదః ఛందః కలో వ్యాకరణం జోతిషం చికుక ౦ శతికొదందో

దిపర్వ ౦ 151

ఒకనాడు వ్యాసముని వచ్చాడు “దో ఐంపోయిండి. ఇహా విచారించిమూ,తం వం (పయాజనం ”? అంటూ వోదార్చాడు. తల్లి సత్యవతిని వకాంతంగా పిలిచాడు “అమ్మా, సంసాధం చంచలమెంది ఎండమావులవంటేిది. సంపదలు తుణేిక మనవి. రాబోయే చానికంకు గతించిన కాలమే మంచిడి. ధృత రాష్ట్రుడి కొడుకులు దుర్మార్గులు. పాపభీతి లేదు వాళ్ళకి. ఇంటిమిాడ చాయి విసిగి వెన్నుపడ తారు. వాళ్ళు వున్నచోట పట్టపగతే చుక్కలు దూర తాయి. పీళ్ళవళ్లే కాఠరవకులంలో కలవాం పుడుతుంది. తాను జేనుకున్న. డాన్ని తానే అనుభవిస్తాడు ప మనుమడు ధృతే రాష్ట్రుడు, తల్లీ, ఆ దారుణం నువ్వు చూడలేవు కోడళ్ళని తీసుకుని తపోవనా నికి వెళ్ళిపో”? అంటూ బోథపరచి వెళ్ళిపోయాడు.

వ్యాసుడు చెప్పి నదంచా భీమ్నుడితోనూ, విదురుడితోనూ జెప్సింది సత్యవతి. వాళ్ళ అనుమతి తీసుకుంది. కోడళ్ళ ని 'వెంట"పెట్టు కుని అడివికి వెళ్ళిపోయింది. అత్తా కోడళ్ళ్భూ అడివిలో తపస్సు వేస్తూ చివరిబతుకు వెళ్ళబుచ్చారు.

తన కొడుకులూ, తమ్ముడి కొడుకులూ అని భేదం లేకండా పాండవుల్ని చూశాడు భృతరాన్హుడు. తండి దగ్గిరకంశు అతడి దగ్గిర వినయంగా ముసులుకు నేవాళ్ళు పాండవులు. దురో్యోధనుడూ మొదలై న బాళ్ళీతో అడుకు నేవాళ్లు, ఐతే, వొక కా త్త ఆట వచ్చినా జేన్నయినా కొట్టవలసి వచ్చినా వొక పరిగెత్తవలిసి నచ్చినా, పోట్లాటవచ్చినా, వొక బలం చూపనవలిసి వచ్చినా ఛీముడిదగ్గిర వన్న పోయేవారు కౌరవులు, అన్నిటిలోనూ అతడిచే వై చేయి. పచేసి మందినీ, పదిహేనేసి మందినీ వొక్క_సాే పడగా శే వాడు. ఏీపులు తొక్కాలూడేటట్టు కింద వేసి గారగాశా ఈడ్చేవాడు, ఎంతమంది వచ్చినా వడపడజొ బజాయించేవాడు. జల[క్రీడలపుడు ఒపవహాటీ ఇండూ మూడూ అంటూ పచేసి మందిని భుజూల మొద ఎక్కించుకుని నిలు ఎత ఈదుతూ మధ్యకి ఫోయ్‌ వాడు. వాళ్ళని నీళ్ళల్లో ముంచుతూ

152 వ్యావ వవోరికాం(ధమవాభారతం

కేలుస్తూ బాగా అలిసిపోయాక వొడ్డుకి తెచ్చి పడేసేవాడు. పళ్ళ కోసం జట్లు జట్లుగా చకుక్క డం త పరి7గత్తుకు వచ్చి మొదళ్తుపట్టుకు ఊఆా కే వాడు పళ్ళతో కూజా వాళ్ళని కింద రాల్చే వాకు దాంవో, భీముడంశు వొక విధమైన మచ్చరం, భయం వర్పణింగి కాౌరవసచమూార్మకి.. అగి శారణంగా *“పాండవులమిోాద పగ తీర్చుకోవాలి అన్న -జ్వేమ భావమూ అంకురిం చింది. అఆజే -ఛివరికి చిలికి చిలికి గాలీవానా అయింది,

తమ్ములూ, తానూ వొకనాడు రవాస్యంగా ఆలోచించాను దుర్యోధనుడు, క ఫీముక్లో ఎలాఐ నా వొదుల్బుకోవాలి మనం, వలబ్దమాలిన బలం పశ్లిది. పలి "కాసా కడ తేగ్చావమూ తక్కినవాళ్ళు బీలపిండి మనకి; తుక్కు... ధర్మరాజు దద్దమ్మ; జై ల్లో వేద్దాం. ము త్తంవటిరూాద పాండవపురుగు తేకంజా చేసుకుంకేనే, మన భవి వ్యత్తు బాగుపడుతుంది. -ఈవీడ వదిల్హే ఈ విశాల రాజ్యంలో అడ్డుండదు మనకి. అంతామనమే వలుకోవచ్చు” అన్నాడు. "బావుం దంశు బావుం దని అన్నమాటే తాళంవేశారు తమ్ములు. భీముణ్ణి రహస్యంగా చంపాలి. భీమ్మడికీ, విదురుడికీ ఈ ఆచోకీ అన్నా అంద కూడదు. సమయం కోసం కనిపెట్టుకు వున్నాడు దుర్యోధనుడు,

(పమాణకోటి అనే చోట గంగానది వుడుగులో వొకనాడు ఈతాలాటకి వెళ్లారు కుమాళ్ళు. వందమందిసీ వొక్కాడే నీళ్లలో వీగనొట్టాడు భీముడు. అందరినీ అలిసిపోయినట్టు చేశాడు, తుదకి సనా అలిసి పోయాడు. నదివొడ్లున చల్లగాలిలో వొళ్ళు మరిచి నిద్రపోయాడు. ఇజే సమయ మన్నాడు దుర్యోధనుడు. దిట్టమైన త్‌ెలు తెప్పించాడు. కాళ్ళూ చేతులూ, గట్టిగా కట్టించాడు. అవాంతంగా తీసుకు వెళ్ళి గంగ మడుగులో పడవేయింఛాడు. మడు సలో అడుక్కీ- "వెళ్ళాక "లివి వచ్చింది భీముడికి. ఇ వొళ్ళు పరుచు కుశేనరికి కట్లన్నీ పుటుకు పుటుకు మస్నాయి. శర్శబంధాలు తగ

ఆదివర్గం 153

పోయి పుణ్యలో శకానికి కేలిపోయీే పుణ్యపురుషుడిలాగ కట్లు తెంపు కని పెకి వచ్చేశాడు భీముడు.

మరో మారా యిలాగే నిదపోతున్నాడు భీముడు. తాచు పాము లిచ్చి సారథిని పంపాడు దుర్యోధనుడు. పాములు మోద వేసి కరివించాడు సారధి. వ(జశరీరం ఛీముడిది. మిది చర్మాన్నే భేదించ తేక పోయాయి పాముకోరలు. మేలుకున్నా డు భీముడు. పాడా లతోశరాసి పాముల్ని చంజేశాడు. పెడచేతో సారథిని ఫజేలు మని సీంచాడు, ముక్కూంటా నోటంటా నెత్తురు కక్కుకుని వారీ అన్నాడు సారధి,

ఇంకోసారి అన్నంలో విషం పెట్టించాడు దుర్యోధనుడు, ఈ వివయం తెలిసి ముందుగా భీముడి చెవిలో వూదాడు యుయు త్పుడు. కారనుల్లో కోమటిత్తీ కొడుక్కు ఈ యుయుత్సుడే కోంచెం న్యాయంగా వుండేవాడు. ెలిసిన్నీ విపాన్నం కడుపార తినేశాడు భీముడు. కిసరంత చెక్కు. చెడర లేదు. విషమూ అవు తమే అయిం దతడికి. ఇలా దుర్యోధనుడి (ప్రతీ (పయత్నమూ బూడి దలో పోసిన పన్నీశై పోయేది. చాంతో సిగూూ మరింత పా పాచ్చుతూ వచ్చాయి అతడికి, “పాండవుల పని పట్టించం బే నిద పోకూడదు” అంటూ విడికిలి బిగించేవాడు.

కృపాచార్యుడు

ఇలా వుండగా, కుమూళ్ళందరికీ విలువిద్య నేర్పడానికి కృ పొచార్యుణ్తి నియమించాడు భీముడు. కృపాచార్యుడి తండ్రి శరద్యంతుడు. * శరములతో కలిసి పుట్టడంచేత శరద్వంతు డన్నా రతళణ్ణి. అందరి రుషికునాళ్ళ మశ్లే వేదాలూ అపీ చదవడం మనస దించ లేదు శరద్వంతుడికి. తపస్సు చేసి ధనుక్వేదం తనది

కరద్వాంతుడు. (సత్యధృతి) అవాల్యమనుమడు, జనకుడి ఫరోహితం డైన భతొానంనుడి కుమారుడు

20

154 వ్యావహోారికాం[ధమహోాభారతం

వేసుకున్నాడు, ఆయుధ మన్నది వ జైనా సశ్కే తాను చెప్పినట్టు వినవలిసించే. అలాంటి (పాపీణ్యం సంపాదించాడు.

ఒక నారి అసాభారణ మైన తపస్సులో నున్నాడు శరద్యం తుడు. చూసి దిగులు పట్టుకుంది బేవేందుడికి. ఎలా ఐనా అతడి తపస్సు భగ్నం చెయ్యాలి. లేషుంకే శాంతి 'బీదు మరీ. “ఎవతి అనే అప్పరసని పంవించాడు. వద్చి శీనిపోని శృంగారవేవ్ట లో్నో చూపించింది జలవతి. ఆమె కడకంటి చూపులతో మనస్సు పట్లు తప్పిపోయింది శరద్వంతుడికి. చేతిలో వున్న ధనుస్సూ బాణాలూ జారిపోయాయి. వెంటనే- ఇం(దియస్థ బసమూ అయి కింద పడీంది. అప్పుడు తెలిసి వచ్చింది అతడికి. ఉత్తరత్సణంలో అక్కడనుండి పరిగెత్తుకు పోయాడు. ఇంకో అడివిలో తపస్సు [,పారంభించాకు, తన దారిని తాను పోయింది జలవతి,

కింద పడిన శరద్వంతుడి వీర్యం వొక “రెల్లుపుడక మిద పడింది. రెండు బిందువులయింది. ఒక బిందువునుండి నముగళిశువూ, "అందో విందువునుండి ఆడపిల్లా పుట్టారు. ఆ (పాంతానిే "వేటకి వచ్చాడు శంతనుముహారాజు. పిల్లలిద్దరూ వొక భటుడి కంట పడ్డారు. మహారాజుకి చూపాడు భటుడు. “దిక్కుడ పడివున్న భనుర్నాకణాలూ, ఈ జంకతోలూ చూస్తే, ఏ శ్లైన్వరో ధనుర్విద్యలో గడి కేరిన (బాహ్మడి విల్లల్లై వుంటారు ” అంటూ చెప్పాడు. చూసి జాలి కలిగింది శంతనుడికి. ఇద్దరినీ వా_స్తినాపురం "తెచ్చి పెంచాడు. కృపతో అతడు పెంచడం చేత కురాడి జేరు కృపుడూ, కురదానిజేరు కృషీ అన్నారు,

తన కొడుకూ కూతురూ హాస్తినాపురంలో వున్నారని "తెలుసుకున్నాడు శరద్వంతుడు. వచ్చి నేనే వీళ్ళ తండిని అని శంతనుడీతో చెప్పాడు. కృపుడికి సకాలంలో ఉపనయనం వేశాడు, పండితులదగ్గిర వేదాలు చెప్పించాడు. ధనుర్వేదం తాజ్‌ చెపాడు. వనునసా, గరం రథం, నేలా - ఈ నాలుగు విభాల

అదిపర్వం 155

విలువిద్యా నూరిపోశాడు, తనకి తెలిసిన ఆయుధవిద్య యావత్తూ నేర్చాడు, అంతటి ధనుర్విద్యా పండితుడు ఆనాశిక్ర వేడనిపవిం చాడు.

అలాంటి కృపుణ్ణి తేన మనుములికి ఆచార్యులుగా వర్పరిచాడు భీష్ముడు, కృ పాచార్యులదగ్గిర నేనంకు చేనంటూ విలువిద్య "నేర్చు కుంటున్నారు పొండవులూ, కౌరవులూ, యాదవులూ మొదలై న రాజకుమా ళ్ళు,

దో ణా "జా ర్య లం

ఒకనాడు వూరిబయట బంతాట ఆడుకుంటున్నారు రాజి కుమాళ్ళ. (పమాదవశాత్తూ నూతిలో పడిపోయింది బంతి. (ప్రతి బించిస్తూన్న నత(తంలాగ అడి నూతిలో కనబడుతూనే వుంది. కానై తే, దాన్ని పెకి తీయడ మెలాగ ? ఉపాయం తోచక వొకరి మొహం వొకరు చూస్తున్నారు కుమాళ్ళు.

ఇంతలో ఎక్కడినుండి వచ్చాడో, వొక నల్లటి బక్క_పల్బటి ముసిలాయ న అక్క_డికి వచ్చాడు. రకరకాల చాణాలూ, అమ్ముల పొదులూ అవీ తగిలించుకున్నాడు. మాంచి పొడవైన ధనుస్సు పట్టు కున్నాడు, చూసి, విషయమంతా తెలుసుకున్నాడు. “రాజకుమాళ్ళు మీరు భారతీయులు. పైగా ధనుర్విద్యలో భునుడనిపిం చుకున్ను కృ పాచార్యుల శిష్యులు కూడాన్ను. ఇలాంటి మోకు నూతిలో బంతిని తీయడం చేతకాకపోయిందీ! చరాస్తూ నుంచున్నా రా 1? అంటూ చిరునవ్వు నవ్వాడు. “చూస్తాయా, బాణాలు వేసి పెకి తీస్తాను నేను” అంటూ వొక బాణం తీసి మం(తించాడు, గురి చూసి నూతిలోకి కొట్టాడు. బంగారంబంతికి నాటుకుంది బాణం ఆఛాణం మొదలుకి నాటుకున్నట్టు మరోచాణం వేశాడు. దానికీ మరొకటి. అతడు బాణం వొదుల్తూ వుంశు అతడి మున్షీ, అతడి దృష్టీ చకితుల్ని చేశాయి రాజకుమూళ్ళని. అలా బాణానికి బాణం తగిలిన్తూ బాణాలతాడు తయారుచేశాడు ముసిలాయన. దాంతో పెకి తీశాడు బంతి. రాజకుమాళ్ళ చేతిలో పెట్టాడు.

156 చవ్యూవహోారికాం(ధిమిహోభారతీం

ఆశ్చర్యపోయారు రాజకుమాళ్ళు. ముసిలాడి చుట్టూవమరాగారు, ఫ్‌ము డి దగ్గిరికి తీసుకు వెళ్ళారు. సంగతంతా చెప్పారు. నన్ను (దోణుడంటారు” అన్నాడు ముసిలాయన. ఉబ్బెత్తుగా లేచి ఎమస్క- రించాడు భీష్ముడు,

(నోణుడు భర దొంచమున కుమారుడు. భరర్వాజపు హారి జ్యారంలో బస్సు జేస్తూ వుండేవాడు. ఒకనాకు స్నానానికని

| బ్ర గంగానదికి వెళ్ళేసరికి అప్పురస ఘృ తెచి జల[కడ లాడుతూ వుండి, ఆము అవయవాలూ అవీ చూసి కామోాగదేకం కలిగింది మునికి. వెంటనే రేతస్టలనమూ అయింది. అడి న్యర్హం కాకంజా తన దగ్గరి (దోణంలో (కుండలో) భద్రపరిచాడు అతడు. కుండలోని వీర్యంలో బృవాస్పతి అంశని కుమారుడు కలిగాడు భరద్యాజుడికి, (దోణంలో పుట్టడం చేత [దోణు డన్నారు కుమారుణ్ణి.

(దోణుడీ (ప్రతిభ వింటూనే నున్నాడు భీషు ణు. “వెదకి బోయిన తీగె కాళ్ళకి తగిలింది.” అనుకున్నాడు. ఆసనమూూ అదీ ఇచ్చి గారవించాడు. “ఎక్కడనుండి వస్తున్నారు ? ఎందాక _పయాణంి” అని అడిగాడుః “అలుక డి కే నచ్చాను” అన్నాడు _చోణుడు. ో“పాంచాలం * రాజు (ద్రుపదుళ్ణో ఎరుగుదును కచా! అతడి తండి పృవతుడు + మా తండీగారి స్నేహితుడు. పృవతుడు

* పొంభాలం వ వానస్తిపుతుడైన అఆజామోథఢుడి కుమాళ్ళలాేోే వొకడు నీలుడు. ఆతడి ముమ్మునవ.డు భర్మాశ్వుడు (ఇదళ్ణి భ_నాశ్వుడూ, సార్యశ్వుడూ, బహ్వాశ్వుడూ ఆనీ అంటారు) ఇతడికి కంపిలుడూ కిమిలాశ్వుడు? యవీన రుడూ బృ వా దిముడూ సృంజయుకూ ముద్లలుడూ ఆని ఐదుగురుకునాళ్ళు. తండ్రి అబేళం (ప కారం ఈ ఐివుగురూ ఆతడి రాజ్యం పౌలించడం చేత ఆడి పాంచాలం అయింద నీ విష్ణుపురాణం, వొయుకు రాజం, (బహ్మాపురాణం, నుత్స వ్ర రొణం, హరినంళం మొద లెనవి 'చెప్రతు న్నాయి.

4 పృషతుడు + సృృంజయుడి నంతతిలోని సోనుకుడ్‌ వందమంది కొడుకు ఏలో చీచరీవాచు ఆని వారిభంకం. ఇతడి వివరం విస్ణ్రాపు రాజం, భాగవతం ముద

ఆదిపర్వ ౦ 157

తపన్సు చేనుకుంటూ నుంకు మేనక వచ్చిం దక్క-డికి. బండిగురు వింద పువ్వులు కోస్తూ వుంశు డాన్ని చూశాడతడు. కామో(జీకం కలిగి ఇంద్రియ పతనమైంది అతడికి. అది మై కీ కనబడకండా తన పాదం కింద అడిచి పెట్టాడు.

“ఆ పాదంకింది వీర్యంలో మరుత్తుల అంశని జన్మించాడు ఈ (ద్రుపదుగు. పాదం కింద చాచబడడం చేత (దుపదు డన్నారతక్లి, కొడుకుని మా ఆశ్రమంలో వొదిలిపెట్టాడు. పృవతనువోరాజు, ౪ (దుపదుడూ నేనూ వొక్క-_దగ్ని శే పెరిగాం, ఒక్కం-దగ్గిలే చదివాం, ఒక్కొ-దగ్గిశే వేదాలూ అప్‌ నేర్చుకున్నాం. విలువిద్యా అభ్యోసించాం, ఇద్దరమూ అరమరలు లేని న్నేహితులమై తిరిగాం.

“ “నేను పొంచాలానికి రాజు నయాక నా దగ్గిరికి రావాలి నువ్వో అని పటే పడే అనేవాడు [దుపదుడు, “నాతోపాటు నా రాజభోగాలు అనుభవించడానికి సీకూ వాక్కుూంది అంటూ నొక్కి చెప్పేవాడు. ఇంతలో పృషతుడు కాలం జేశాడు. పాంచాల జేశం రాజయాడు (దుపదుడు,

'లైనవాట్టో వేరువేరుగా కనిపిస్తుంది సోమకుడు తన తోలికొడుకు జంతున్సుని యజ్ఞ పశువుగ చేని వందమంది కొడుకుల్ని కన్నకథ చూ అరణ్యపర్వం మూడో అశ్వాసం లోని పు(ళయాగ 6,

* శంతనుడు హస్తిన ఏలుతున్న కాలంలో పొంచాలంలో జ్ఞుతులకలహార శేకిత్తి పెద్ద యుగ్జాలయి నాయి యవీనరసంతతిలోని ఉ_గాయుధుడు పృషతుడి తండ్రిని చంపి ఆతడి రాజ్యం తీసుకున్నాడు. కుమారుడైన (దుపదుడితో సహ పృషతుడు అశవుల్లో గడపవలసివచ్చింది ఆప్పుడే (ద్రుపదుడు (దోణుడితో నవ ఛ్యాయగా వున్నాడు

శంతనుడు మరణించ గానే ఊ_గూాయుధుశు భీష్ముడిమోదికీ వచ్చాడు, “మో పినతిల్లి సత్యవతిని చేను కామించాను. బతుకుమోద అఆశవుంశే వెంటనే ఆమెని నా పరం చెయ్యి”? అంటూ భీముడికి వర్తమానం వేశాడు తం(డీ దినవారాలు త్రీరేవరకూ కబుర్లతో కాలక్షేపం చేశాడు ఫీమ్మడు, తరవాత ఊ(_ూాయుధుణ్ణి ఇంపి అడవుల్లో వున్న పృషతుణ్ణి విశాల పొంచాలానికి రాజాచేళశాడు. చూ, వారివంళం ఉఊ(గాయుధథో పొాఖ్యానం

[5న బ(్యావహోరి కాం(ధథమహాోభారతీం

“చేను మా గురువుూగూరు అగ్ని వేశ్వముని దగ్గిర విబువిద్య పూర్తి చేశాను. అన్నో యాధస్ర్రుం మొదలె న ఎన్నో దివ్యాస్తాలూ సంపాదించాను. మా తండ్రిగారి ఆ దేశం (పకారం మో కృపా చార్యుల చెల్లెలు కృషిని వి నాహం చేసు* న్నాను. ఆమను గర్భంలో అశ్వత్థామ కలిగాడు. డారిద్యం వల్ల సంసారం గడవడం కష్టంగా వుంది. పరశు రాముకుధనం పంచి పెకుతున్నా డని విన్నాను. మహేం(దం వెళ్ళి ఆయన దర్శనం చేశాను. “ఉన్నదంతా ( బాహ్మాలిళ పంచే వాను, భూమి యావత్తూ కశ్యపుడికి భఛారపోశాను. * ఇక మిగిలిం దంతా నా శరీరం, శస్తాస్తాలూను, పీటిలో వడి కావలిస్తే అది తీసుకో అన్నాడు రాముడు. ధనంలో ఈ_త్తమభనం రీచా ఆయు ఛాలు అవే అర్ధించాను. (పయోగరవాస్యాలు ఏప్పి చెప్పి మంత పూర్వకంగా మహోస్తాలు అన్ను గహించా జడాయన,

“ఆయుధాలతో ఆకలి తీరదుకదా ! జీవరికం జీదరికంలాగే వుంది. ఏం చెయ్యను? మనిషీ విలువ తెలుసుకోలేని మణులు రాజులు వాళ్ళని ఆశ్రయించడం, వాళ్ళదగ్గిర దాసం పుచ్చు వోనడం కిట్రదు నాకు, ధర్మంగా నడిచినా దరి[దం నవలనుశగడా |! డబ్బున్న వాళ్ళ పిల్లలు పాలు తాగడం చూసి తనకీ కావాలని కింక పెట్టాడు పసిపాప 'అక్వళ్థాను, చేసీ అనడం కంక హీనం లేదు. ఐతే చెడి స్నేహితుడి దగ్గిరికి వెళ్ళమన్నారు పెద్దలు, బాల్యన్నే హి తుడు కదా (దుపదుశు, అకడీ దగ్గిరిశే వెళదా "నని బయల్లేరాను, “ధనమివ్వక పోయినా నాలుగైదు ఆనులన్నా ఇవ్యకపోడు. కు రాడి పాలబాధ తీరుతుంది అని ఆశపడ్డాను. గంపడంత ఆశతో కాళ్ళీడ్చుకుంటూ వెళ్ళాను. (దుపడమహాో రాజులుంగారి. దర్శ నం చేశాను. జరిగిన గొరవం వమని చెప్పనూ!

అపరిచితుణ్ణో చూసినట్టు చూశాడు (ప్రభువు. నీ బాల్య స్నే హితుణ్ణి అన్నాను, “సహాభ్యాయిని మరిచిపోయావా 7” అన్నాను,

ఆందుక సే భూమికి శాళ్వపి అనీ వొళ "పేరు,

దిపరగం 159